Personeelstekort: deze bedrijven nemen het heft in eigen handen
Het aantal openstaande vacatures staat op het hoogste punt in ruim tien jaar tijd. Veel bedrijven die moeilijk aan personeel kunnen komen, besluiten daarom om toekomstig werknemers zelf op te leiden of om te scholen. De kosten, vaak duizenden euro's per functie, nemen ze in de huidige krappe arbeidsmarkt voor lief.
Het aantal openstaande vacatures heeft een nieuw hoogtepunt bereikt in ons land. Eind juni stonden er 251.000 vacatures open, 16.000 meer dan het kwartaal ervoor en bovendien 2000 meer dan het oude record uit 2007.
De alsmaar krappere arbeidsmarkt zorgt ervoor dat het bedrijfsleven zelf in actie moet komen. Of het nu gaat om laag- of hoogopgeleid personeel: in de meest uiteenlopende sectoren kampen bedrijven met hetzelfde probleem. Zij merken dat de aanwas vanuit de opleidingen niet toereikend is, en dat werknemers die aankloppen de juiste vaardigheden missen.
Niet langer wachten
Om die aanwas van nieuw personeel te ondersteunen komen zij met eigen leertrajecten, zoals verschillende ict-bedrijven inmiddels doen. In deze sector is er veel interesse, maar sluiten de opleidingen vaak niet aan op de praktijk.
"Onze grootste uitdaging is de juiste mensen met de juiste skills vinden", zegt Ton Mooren, oprichter van ict-securitybedrijf Motiv uit IJsselstein. Zijn bedrijf wil niet langer wachten op de aanwas vanuit opleidingen. Mooren: "De sector groeit en iedereen vist in dezelfde vijver. Dan kun je er nog 36 recruiters tegenaan gooien, maar je vindt ze gewoon niet. Dus gaan we het zelf doen."
Motiv start daarom in navolging van andere ict-bedrijven - zoals softwarebedrijf HSO en netwerkleverancier Telindus - in september een eigen leertraject. Zo hoopt het bedrijf uit de grotere groep ict'ers toch de juiste kandidaten te halen. Kosten? 30.000 euro per kandidaat, een bedrag dat volgens Mooren na 2,5 jaar kan worden terugverdiend.
Op het dieptepunt, halverwege 2013, waren er 91.000 openstaande vacatures in Nederland. (beeld: RTL Z)
Omgeschoold
In andere sectoren mikken bedrijven niet enkel op starters of mensen die tijdelijk zonder werk zitten, maar ook op de groep mensen die op zoek zijn naar een nieuwe uitdaging of voor hun gevoel de verkeerde baan hebben gekozen. Dat vergt in veel gevallen omscholing of spoedcursussen, die de bedrijven steeds vaker zelf organiseren.
Een van de sectoren waarin dat volop gebeurt is de bouw, vertelt Martien van Reen van Bouwmensen Apeldoorn, dat in opdracht van bouwbedrijven vacatures vult. "We hebben een leer-werkomgeving waarin we op dit moment bijna vijftig mensen omscholen", vertelt Van Reen.
"Dat is vaak maatwerk: we kijken naar wat bedrijven in de regio nodig hebben. Denk aan vakmensen zoals timmerlieden, tegelzetters en metselaars. Die zijn niet aan te slepen", zegt hij. Volgens uitkeringsinstantie UWV geeft ruim de helft van werkgevers in zowel de ict- als bouwsector aan dat zij moeite hebben met het invullen van vacatures.
Top 10 meest gezocht op werknl door werkgevers respectievelijk werkzoekenden, 2e kwartaal 2018 #Uwv pic.twitter.com/S97eMK8TiB
— Rob Witjes (@RobWitjes) 13 augustus 2018
Met de handen werken
De mensen die zich laten omscholen komen overal vandaan, maar hebben één ding gemeen. "Het zijn veel mensen met kantoorbanen, zoals pensioenadviseurs en verzekeringsagenten", vertelt Van Reen. "Maar bijvoorbeeld ook een toneelmeester en meerdere statushouders. Allemaal mensen die de ambitie hebben om met hun handen te werken."
Een omscholingstraject kost bij Bouwmensen ongeveer 3500 euro. "Daar kunnen we het voor doen. Dit is het voorschottarief dat de aannemer betaalt. Wanneer er dan toch een geldtekort is, wordt dat ook door de aannemer betaalt. We zijn een verlengstuk van de aannemers."
Ook de grote werkgevers van Nederland merken dat in de huidige arbeidsmarkt meer mensen vanuit andere beroepsgroepen aankloppen. "Ze kunnen overal vandaan komen", vertelt woordvoerder Anita Middelkoop van de Nederlandse Spoorwegen, dat in Nederland 20.000 werknemers telt.
"Waar ict- en bouwbedrijven werken vanuit een tekort, heeft de NS al langer een eigen opleiding voor machinisten, conducteurs en monteurs. Wat we wel zien is dat aanmeldingen vanuit heel andere beroepsgroepen komen", zegt Middelkoop. Een voorbeeld is Mark Snijder (31) uit Groningen die de switch maakte van militair naar conducteur.
Sanne Boswinkel vertelt wat werkgevers kunnen doen om de juiste mensen te vinden.
Onverwachte vacatures
Tot slot zijn er ook de onverwachte vacatures die vervuld moeten worden. Zo zijn ze bij logistiek dienstverlener Mainfreight door de naderende brexit naarstig op zoek naar declaranten, mensen die namens de organisatie douaneformaliteiten afhandelen.
"Het is heel lastig om aan geschoolde mensen te komen", zegt Bram Tromp, teamleider bij de lucht- en zeevracht van Mainfreight. "Daarom zijn we begonnen om intern mensen om te scholen. Dat zijn vaak mensen die ook wel eens wat anders willen, zoals iemand van kantoor en twee werknemers die op de loods werken."
Als er in oktober eindelijk duidelijkheid is over de exacte gevolgen van de brexit, gaat het bedrijf ook extern mensen werven. Tromp: "Dat kost ons 3000 euro per persoon. Een bedrag dat omlaag kan gaan als mensen zich aanmelden. Daarvoor willen we graag samenwerken met collega-bedrijven. We zitten allemaal in hetzelfde schuitje."