Lage olieprijs hakt erin, zowel grote olielanden als VS hebben last
De olieprijs is dit jaar al met bijna de helft gedaald en dat hakt er in voor grote olielanden als Saoedi-Arabië en Rusland, maar ook voor schalieoliebedrijven in de VS.
Saoedi-Arabië en Rusland, beiden grote olieproducerende landen, konden het niet eens worden over productieverlagingen. Die hadden de olieprijs moeten drukken. Saoedi-Arabië gaf vervolgens aan juist meer te gaan produceren.
Dat komt bovenop het effect van het coronavirus, dat in grote delen van de wereld zorgt voor minder groei en dus een lagere vraag. Eind december kostte een vat brentolie nog 66 dollar en nu nog maar zo'n 35 dollar. Dat heeft grote effecten voor olieproducerende landen.
Kostprijs en begroting
De fors lagere prijs heeft voor olielanden twee grote effecten. Ten eerste zijn voor sommige landen de kosten om olie te winnen dusdanig hoog dat het bij de huidige lage olieprijs eigenlijk niet loont om olie op te pompen.
Daarnaast zijn veel landen flink afhankelijk van olie-inkomsten en krijgen zij bij de huidige olieprijs hun begroting niet rond.
Saoedi's: olieprijs van 75 dollar nodig
De Saoedische staatsoliemaatschappij Saudi Aramco heeft zo'n beetje de laagste kostprijs ter wereld, dus wat dat betreft komt het land zeker niet als eerste in de problemen als de olieprijs daalt.
Maar de Saoedische overheid is voor haar inkomsten sterk afhankelijk van de olie-inkomsten. Om de begroting rond te krijgen heeft het een olieprijs van circa 75 dollar nodig, aldus Hans van Cleef, energiedeskundige van ABN Amro. Daar zitten we nu ver vandaan. Daar staat tegenover dat het land enorme valutareserves heeft, zodat het nog wel even vooruit kan, zegt hij.
Rusland: oppompen is duur
Voor Rusland ligt dat weer anders. Het is duurder om daar olie uit de grond te halen, maar de overheid kan uit met een veel lagere olieprijs dan de Saoedi's. De Russische begroting is gebaseerd op een olieprijs van zo'n 40 dollar, aldus Van Cleef.
Ook landen waar veel olie wordt gewonnen in diep water, zoals Brazilië, of uit teerzand zoals in Canada, zullen worden geraakt, vult commodity-specialist Robbert Marneffe van ICC consultants aan. Dat geldt niet voor de begroting van die landen, maar wel voor de vraag of olie daar winstgevend is te winnen.
Schalieolie VS wegdrukken
Het achterliggende doel van de lagere olieprijs is volgens Marneffe om de schalieolie industrie in de VS een klap toe te brengen. Schalieolie is olie dat in gesteente vast zit en er alleen onder hoge druk uit te halen is.
De laatste jaren is de productie daarvan in de VS fors gestegen. Daardoor is de VS nu een netto-exporteur van olie geworden, waardoor het dus niet meer afhankelijk is van import uit het Midden-Oosten. Maar de opkomst van schalieolie uit de VS heeft het marktaandeel van de Opec wel onder druk gezet.
Op omvallen
Een aantal schalieoliebedrijven staat al op omvallen en een aantal die er beter voor stonden komen nu in een situatie waar ze moeilijker geld kunnen lenen, denkt Marneffe.
Saoedi-Arabië en Rusland gaan er mogelijk vanuit dat na een aantal maanden of kwartalen de economie weer aantrekt, waardoor ook de olieprijs stijgt, wat dus uiteindelijk gunstig is voor hen, zegt hij. De Russen en de Saoedi's hebben inderdaad een gezamenlijk belang, beaamt Van Cleef.