Onrust bij 'parel' Tata, het oude Hoogovens. Wat is er aan de hand?
Naar aanleiding van het plotselinge ontslag van directeur Theo Henrar is de onrust bij de Nederlandse tak van staalgigant Tata opgelaaid. "Als de plannen worden doorgezet, zullen de acties harder en grimmiger worden." Vijf vragen.
Wat is Tata Steel Nederland?
Tata Steel Nederland is het voormalige Hoogovens in IJmuiden, dat in 1918 werd opgericht om ervoor te zorgen dat Nederland niet meer afhankelijk was van staal- en ijzerproducenten in het buitenland. Die ontstaansgeschiedenis verklaart voor een deel dat het bedrijf in Nederland wordt gezien als nationale parel.
Is Tata nog steeds een nationale parel?
Helemaal Nederlands is het bedrijf allang niet meer. In 1999 fuseerde Hoogovens met British Steel tot Corus. En in 2007 werd die Brits-Nederlandse combinatie voor 8,1 miljard euro overgenomen door de Indiase staalgigant Tata Steel. Daarmee kregen de Indiërs toegang tot de Europese markt en hoogwaardige technologie.
Tata Steel Nederland valt dus onder Tata Steel Europe, dat weer onder de wereldwijde Tata Steel Group valt. Bij dat concern, dat naast fabrieken ook erts- en kolenmijnen bezit, werken in totaal 80.000 mensen in ruim 50 landen.
Nederland is dus maar een radartje in Tata?
Een klein, onbetekenend onderdeel is Nederland voor Tata zeker niet. Nederland is een van de vier landen waar de belangrijkste fabrieken van het bedrijf staan, naast India, het Verenigd Koninkrijk en Singapore.
Bij Tata Steel Nederland werken 11.000 mensen, waarvan 9000 in IJmuiden. Ook in IJmuiden wordt de vestiging zeker niet als ondergeschikt gezien. De trots op het bedrijf is onvoorstelbaar groot, mede omdat families er vaak al generaties werken.
Waardoor is er nu onrust ontstaan?
Gisteren werd bekend dat Theo Henrar bij het bedrijf vertrekt, al sinds 2008 directievoorzitter en boegbeeld van de Nederlandse tak. Algemeen wordt aangenomen dat dat vertrek het gevolg is van de machtsstrijd, die al maandenlang woedt tussen de directie van Tata Steel Nederland en de top van Tata Steel Europe.
De Nederlandse ondernemingsraad vreest dat de Nederlandse belangen door Henrars vertrek worden geschaad, en heeft daarom het vertrouwen in de Europese directie opgezegd. Gisteren legde een deel van het personeel het werk spontaan neer. Vanochtend deden honderden werknemers mee aan een toeteractie in IJmuiden.
Waarover gaat de machtsstrijd?
De Europese directie onder leiding van de Duitser Henrik Adam wil reorganiseren, onder meer door te besparen op personeelskosten. In Nederland zouden bijna duizend banen verdwijnen. Dat moet een antwoord zijn op de beroerde omstandigheden op de Europese staalmarkt, en het afketsen van de fusie tussen Tata Steel Europe en het Duitse ThyssenKrupp vorig jaar.
De Nederlandse centrale ondernemingsraad is echter niet akkoord met de plannen, en verwacht de komende maanden een keiharde confrontatie met de Europese directie. Volgens de COR werd Henrar in Londen gezien als obstakel, dat nu uit de weg is geruimd.
'Grote woede bij personeel'
Het vertrek van Henrar gisteren kwam als een grote verrassing, volgens Frits van Wieringen, de voorzitter van de centrale ondernemingsraad. "De verhoudingen waren natuurlijk al gespannen, maar het is onvoorstelbaar dat hij vervangen wordt in het midden van de coronacrisis, waarin we juist alle zeilen moeten bijzetten. Daarover is grote woede bij het personeel."
Van Wieringen benadrukt dat Henrar geen stroman van de Europese directie was. "De directie van Tata Nederland heeft de wettelijke taak om ervoor te zorgen dat er geen gekke dingen met het bedrijf gebeuren, net zoals de Nederlandse raad van commissarissen. Daarop is Theo nu waarschijnlijk afgerekend." Maar Henrars vertrek verandert niets aan de verhoudingen, stelt hij. "Wij zullen zijn opvolger ook aan die taak houden."
'Hardere en grimmigere acties'
De COR-voorzitter verwacht dan ook een breed verzet tegen de reorganisatieplannen. "Die zijn heel zwak. Het is natuurlijk niet zo dat die duizend man hier niets zitten te doen, en zomaar weggesneden kunnen worden. Het is bovendien onacceptabel dat hier duizend arbeidsplaatsen moeten verdwijnen om geld te besparen, waarmee verliezen in het UK gedekt moeten worden."
Van Wieringen voorziet komende tijd meer acties. "Vanochtend hadden we een toeterprotest, met honderden auto's en bedrijfswagens. Als de plannen worden doorgezet, zullen de acties harder en grimmiger worden."