Mr. Potato Head wordt genderneutraal: 'Gaat vooral om verkoop'

In Potato Head, in Nederland ook wel bekend als Meneer Aardappelhoofd, kun je losse onderdelen zoals ogen, oren, een neus, een bril en een snor steken. 

Het figuurtje bestaat bijna 70 jaar en werd eind vorige eeuw een hoofdpersoon in de filmreeks Toy Story. Potato Head begon als een pakket losse onderdelen die kinderen in een aardappel moesten steken en werd later geleverd met een plastic aardappel in de doos.

Fabrikant Hasbro, ook bekend van My Little Pony en Transformers, laat weten dat deze naamaanpassing doorgevoerd wordt 'omdat consumenten hun waarden willen herkennen in het speelgoed dat ze aan hun kinderen geven'.

Baby-aardappel

Het bedrijf liet enkele uren na de bekendmaking via een tweet weten dat het ook mannelijke en vrouwelijke Potato Heads blijft verkopen. Het gaat dus enkel om een naamswijziging, een statement vanuit het bedrijf. Er komt ook een familieset (zie afbeelding bovenaan dit artikel), waarin twee volwassen aardappels en een baby-aardappel zitten. Dat pakket bevat 42 accessoires, waarmee kinderen zelf kunnen bepalen tot welk geslacht de baby en de ouders behoren.

Roken

Hasbro maakt dit speelgoed sinds 1952 en heeft al eerder aanpassingen gedaan. Tot 1987 had de plastic aardappel een pijp als accessoire. De pijp werd geschrapt om roken niet aan te moedigen.

Vijf jaar later paste Hasbro het levensverhaal aan. In 1992 kreeg de aardappel een actievere levensstijl. Het moest geen 'couch potato' meer zijn, de Engelse term waarmee iemand wordt bedoeld die veel op de bank ligt.

Zakelijk motief

Marianne de Valck, die jarenlang een adviesbureau voor spelen en speelgoed had en daarmee expertise heeft op dit vlak, ziet vooral een zakelijk motief achter de aanpassing. ''Achter een ethische beslissing zit in speelgoedland altijd een commercieel motief. Het is gewoon handel. De fabrikanten kijken in de markt waar behoefte aan is en springen daar op in.''

Op social media is te zien dat de beslissing van de fabrikant veel reacties oproept, zowel in het conservatieve als in het progressieve kamp. Vooral in de VS laait de discussie over dit onderwerp in het afgelopen etmaal op. De Valck: ''Hoe meer ophef, hoe meer publiciteit, hoe meer omzet.''

De gepensioneerde adviseur vervolgt: ''Het was altijd zo dat speelgoed een cultuur weergeeft. Vroeger zag ik aan poppen waar ze vandaan kwamen. Poppen uit Frankrijk hadden bredere heupen, de Duitse poppen waren dikker, de Engelse poppen lang en dun. Het speelgoed is nu geglobaliseerd, overal hetzelfde. Dus de Amerikaanse beslissing over een genderneutrale aardappelpop is direct wereldwijd terug te zien. Het ene bedrijf is sneller met zulke aanpassingen dan het ander. Fischer Prize bijvoorbeeld, biedt alle poppen in het assortiment al 30 jaar multicultureel aan.''

Barbiepoppen

In de speelgoedindustrie zijn de laatste jaren vaker soortgelijke aanpassingen te zien. Mattel ging naar eigen zeggen meer barbiepoppen verkopen toen het modellen met verschillende huidskleuren en lichaamstypes op de markt bracht.

Kinderen kunnen door middel van verschillende kleren, accessoires en haarstijlen de poppen zelf een look geven die ze leuk vinden, afgezien van gender. "Speelgoed is een weerspiegeling van cultuur en terwijl de wereld de positieve impact van inclusiviteit steeds meer viert, vonden we het tijd om een poppenlijn te creëren zonder labels," aldus directeur Kim Culmone van Mattel Fashion Doll Design.

Ook in de wetgeving vinden op dit vlak aanpassingen plaats, als het om speelgoed gaat. In Frankrijk is sinds vorig jaar in de winkels en reclamefolders geen jongens-en-meisjesonderverdeling meer te zien. Het winkelpersoneel mag ook de volgende vraag niet meer stellen aan de inpakbalie: ‘Is het voor een jongen of een meisje?’