Gezonder eten stijgt harder in prijs dan ongezond eten
De afgelopen tien jaar is de prijs van gezond eten in winkels harder gestegen dan de prijs van ongezonder eten. Gezondere producten werden gemiddeld 21 procent duurder, terwijl de gemiddelde prijs van ongezondere producten met 15 procent steeg. Daarmee wordt verstandig snoepen er niet makkelijker op.
Dat blijkt uit een analyse van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). Het CBS onderzocht producten die door het Voedingscentrum zijn bestempeld als 'gezond' danwel 'ongezond'. Gezonde producten zijn onder andere eieren en ingeblikte vis; onder ongezond vallen producten als snoep, ijs en boter.
Schommelende prijzen
Ondanks dat gezondere voedingsproducten in tien jaar tijd duurder werden dan ongezondere alternatieven, lijkt er de afgelopen twee jaar een trendbreuk op gang te komen. Want vorig jaar steeg de prijs van ongezond eten harder (2,3 procent) dan van gezond eten (1,8 procent). En in 2019 was de prijsstijging bij ongezonder eten ook al hoger.
Er is geen duidelijke verklaring voor deze schommelingen, zegt Peter-Hein van Mulligen, hoofdeconoom van het CBS.
Prijzen van gezonde producten als groenten kunnen stijgen als er een jaar een slechte oogst is. "Dat maakt echt uit in de prijs. Zeker bij gezonde versproducten kan het alle kanten op vliegen", zegt Van Mulligen.
Ongezond: snoep en ijs goedkoper
Opvallend is dat snoep en ijs in 2020 goedkoper waren dan tien jaar geleden. Het zijn de sterkste dalers in prijs. Snoep werd 4,1 procent goedkoper en ijs zelfs 7,7 procent.
Wat bij die daling een rol kan spelen, is dat die producten veelal uit de fabriek komen, zegt Van Mulligen. "Industrie is een van takken waar de productiviteit de afgelopen jaren is gegroeid, onder meer door betere en efficiëntere machines." Dat zou de prijs kunnen drukken.
Boter is een van de stijgers onder de ongezondere producten. Dat werd in tien jaar tijd 65 procent duurder. Daarna volgt gerookt, gedroogd en gezouten vlees, waar onder meer vleeswaren onder vallen.
Je hebt niet alle cookies geaccepteerd. Om deze content te bekijken moet je deaanpassen.
Gezond: eieren flink duurder
Van alle gezonde voedingsmiddelen steeg de prijs van eieren het hardst. Dat heeft volgens het CBS vooral te maken met het fipronilschandaal, in 2017. Het bestrijdingsmiddel werd gevonden in kippenstallen, waardoor deze bedrijven werden stilgelegd en miljoenen eieren werden vernietigd.
De prijsstijging bij melk (+43 procent) komt door een prijsstijging bij de boeren, en ontwikkelingen in de loon- en transportkosten, zegt het CBS.
Je hebt niet alle cookies geaccepteerd. Om deze content te bekijken moet je deaanpassen.
Bij de gezonde producten valt verder op dat fruit meer in prijs steeg dan verse groenten. Ook gezonde dranken werden fors duurder. Mineraal- en bronwater werd meer dan 35 procent duurder.
'Gezond moet goedkoper worden'
Dat gezonder eten de afgelopen tien jaar sneller in prijs steeg, staat haaks op dat wat gezondheidsexperts bepleiten. Zij willen juist dat gezonde voeding goedkoper wordt, om onder meer overgewicht tegen te gaan. Zo schreef de Raad voor de Volksgezondheid & Samenleving (RVS) eerder dit jaar dat groente en fruit goedkoper moet worden.
En in een onderzoek door het RIVM pleiten 44 experts voor maatregelen om gezond eten goedkoper te maken en ongezond eten duurder. Het RIVM noemt een suikertaks voor dranken met veel suiker en het afschaffen van de btw voor producten uit de schijf van vijf.