QR-check op werk kan leiden tot ontslag werknemers

Het kabinet broedt op plannen die het voor werkgevers mogelijk maken dat zij hun werknemers controleren op een QR-code. Als werknemers niet kunnen of willen bewijzen dat zij gevaccineerd, recent hersteld of negatief getest zijn, kan een werkgever hen weren van de werkvloer.

Werknemers die niet aan een coronatoegangscheck kunnen of willen voldoen, kunnen uiteindelijk hun salaris verliezen, of zelfs op straat worden gezet. Daarop wijzen arbeidsrechtdeskundigen.

QR-code op werk

Volgens advocaat arbeidsrecht Pascal Besselink van juridisch dienstverlener DAS moeten daarvoor nog wel wat hordes worden genomen. Als de Tweede Kamer akkoord gaat met een coronatoegangsbewijs voor het werk, is het in de eerste plaats de vraag hoe dat eruit komt te zien.

"Wordt het bijvoorbeeld verplicht voor bepaalde branches, waar bezoekers nu al een QR-code moeten laten zien? Of mogen werkgevers in alle branches er zelf voor kiezen?" Besselink wijst erop dat in dat geval ondernemingsraden zich zullen mogen uitspreken over zo'n maatregel.

Weigerachtige werknemers

Als werkgevers een QR-controle invoeren, is het vervolgens de vraag wat er gebeurt met werknemers die daaraan niet willen of kunnen voldoen. "Ook daarbij zullen vele smaken en varianten zijn", denkt Besselink.

Als zo'n werknemer bijvoorbeeld kan thuiswerken, zal het probleem meestal zo worden opgelost, denkt hij. Als dat niet mogelijk is, kan gekeken worden naar een functie elders. "Maar dat is al wat lastiger."

Verlies loon of baan

Als een werkgever alle stappen heeft doorlopen, kan iemand uiteindelijk van de werkvloer worden geweerd. Vervolgens is het dan de vraag of dan nog salaris moet worden betaald.

"In principe hebben werknemers recht op loondoorbetaling", legt Besselink uit. "Tenzij hen kan worden verweten dat zij niet kunnen werken." Het is dus mogelijk dat werknemers die geen QR-code kunnen of willen laten zien, hun salaris kwijtraken.

Ontslag ook mogelijk

Als een werknemer langdurig niet kan werken en een werkgever daardoor in de problemen komt, sluit de arbeidsjurist ook niet uit dat dat door rechters uiteindelijk wordt gezien als een reden voor ontslag.

"Het leek een half jaar geleden nog onvoorstelbaar, maar omdat de ontwikkelingen zich in razend tempo opvolgen zijn dergelijke vraagstukken opeens toch actueel. Voor werkgevers en werknemers is dit een heel lastige situatie, het levert frictie en polarisatie op de werkvloer op."

Persoonlijke omstandigheden

Ook arbeidsrechtjurist Arlette Putker Blees, managing partner van L&A Advocaten, is ervan overtuigd dat werknemers die hun QR-code niet willen of kunnen laten zien hun salaris of baan kunnen verliezen als de nieuwe wetgeving wordt doorgevoerd. "Dan zullen dergelijke zaken er onherroepelijk komen. Het gaat heel interessant worden."

Ook Putker Blees wijst erop dat de werkgevers daarvoor eerst alle alternatieven moeten hebben bekeken en dat ook veel zal afhangen van de persoonlijke omstandigheden van werknemers.

Zo is er volgens haar een verschil tussen iemand die door eerdere medische ervaringen bang is voor vaccinaties en iemand die ontkent dat corona bestaat. 

Wachten met maatregelen

Putker Blees constateert dat er ook nu al werkgevers zijn die werknemers vragen naar een QR-code, onder het principe 'vragen staat vrij'. "Werkgevers mogen hen echter niet onder druk zetten of verplichten tot antwoorden, en de antwoorden ook niet verwerken."

Zij raadt werkgevers die exact willen weten waar zij aan toe zijn aan, om te wachten met maatregelen totdat de nieuwe wetgeving duidelijkheid biedt.