Zomervakantie in wintersportgebied: 'Fietsers hebben ons vorig jaar gered'
In het Noord-Italiaanse Val Gardena wordt in het wintersportseizoen het grote geld verdiend. De vallei in de Dolomieten is in de wintermaanden ook populair bij Nederlanders, maar in de zomer blijven we nog weg. Al is dat sinds de opkomst van het racefietsen en mountainbiken aan het veranderen.
Val Gardena telt 10.000 inwoners verdeeld over drie dorpjes: Selva, Santa Christina en Ortisei. De vallei kreeg in 2019 toen corona nog niet van invloed was op het toerisme 530.000 bezoekers, waarbij winter en zomer even druk bezocht waren.
Weinig Nederlanders in de zomer
Italianen komen in de winter skiën, maar ze zijn in de zomer net zo graag in de bergen. Het is daar koeler en het groene berglandschap is een paradijs voor wandelaars en fietsers.
Duitsers denken er hetzelfde over, maar wij Nederlanders zijn nog niet overstag. Van de 32.000 Nederlanders die per jaar naar de vallei in Zuid-Tirol afreizen gaan er 27.000 in de winter en slechts 5000 in de zomer.
"Jullie gaan in de zomer nog altijd liever aan een strand of meer liggen", vermoedt Christina Demetz, marketing- en communicatie manager van Dolomites Val Gardena.
De regio mag dan door Nederlanders vooral gezien worden als wintersportbestemming, het toerisme is hier 150 jaar juist in de zomer begonnen. Toen kwamen de eerste Britse en Oostenrijkse bergbeklimmers de pieken veroveren.
Wintersport populair sinds jaren zeventig
Waar nu de Himalaya op de bucketlist van menig bergbeklimmer staat, waren dat eind negentiende eeuw de Dolomieten.
"De wintersport is in Val Gardena pas echt groot geworden na de wereldkampioenschappen alpineskiën die in 1970 hier gehouden werden", vertelt Demetz.
Dat kwam economisch goed uit, want met wintersport valt veel te verdienen. Skivakanties zijn immers kostbaar. Mensen geven geld uit aan skipassen, lessen en het huren van materiaal.
Skischool in winter, mountainbikegids in zomer
Maar dat wil niet zeggen dat de lokale ondernemers in de zomer stilzitten. Oswald Runggaldier is mede-eigenaar van een skischool. Maar in de zomer runt hij met drie anderen Mountainbike School Val Gardena.
"Het meeste geld komt in de winter binnen. Dat is absoluut zo, maar voor ons zijn de zomermaanden ook heel goed", vertelt Runggaldier.
Samen met een vriend organiseerde hij in 2000 zijn eerste mountainbiketour, een tijd dat de meeste inwoners nog niks van de sport moesten hebben. "Wij waren een van de eerste mountainbikegidsen. In die tijd had je hier in de zomer vooral wandelaars. Veel oudere mensen en gezinnen."
Angst voor overlast mountainbikers
Dat vonden de bewoners wel best. "Ze hadden hier liever wandelaars dan mountainbikers, omdat ze bang waren dat de fietsers overlast op de paden zouden veroorzaken of velden kapot zouden rijden," zegt Runggaldier.
Maar in de afgelopen twintig jaar is er veel veranderd. In het dorp Selva, waar Runggaldier zijn bedrijven heeft, zitten nu meerdere mountainbiketouroperators, fietswinkels met verhuur en zelfs fietshotels.
Verandering van mentaliteit
"Toen we het twintig jaar geleden vroeger of fietsen in de kabelbaan mee de berg op mochten, kregen we een duidelijke nee te horen," zegt Runggaldier. Nu is het vrijwel overal mogelijk.
Ook worden er meer paden aangelegd, zodat wandelaars en fietsers niet eenzelfde pad hoeven te delen. "Want dat kan in drukke zomermaanden wel voor problemen zorgen", legt hij uit. De mentaliteit is veranderd.
Wat daarbij enorm geholpen heeft zijn de grote fietsevents. In 2010 werd voor het eerst de mountainebikewedstrijd Hero Dolomites georganiseerd.
Grote fietsevents
Twee jaar daarna volgde Sella Ronda Bike Day, waarbij de weg autovrij wordt gemaakt op de route van 52 kilometer - waarvan de helft bergop - langs het Sella Massief.
De speciale dag wordt sindsdien twee keer per jaar georganiseerd. Met succes, want uit alle windstreken komen fietsers af op de pittige route met spectaculaire uitzichten.
"Zulke events mogen ze van mij elke maand wel organiseren", zegt Runggaldier. "Het brengt veel mensen naar de vallei. Aan de Hero deden vorig jaar ruim veertig nationaliteiten mee. Mensen uit heel Europa, maar ook Amerika en Zuid-Afrika."
Het afgelopen jaar, toen wegens corona het wintersportseizoen in duigen viel, moest de regio het van het zomerseizoen hebben. "Fietsers zijn toen echt onze redding geweest", vertelt Bibiana Dirler, eigenaresse van Hotel Tyrol dat al sinds 1966 door haar familie gerund wordt.
Ook zij heeft die verandering in het zomertoerisme van dichtbij meegemaakt en is er blij mee. "Het brengt jonge, sportieve mensen naar ons dorp." De zomer is sowieso haar lievelingsseizoen. "Het is hier 's winters ook prachtig, maar als alles groen is, zijn de bergen nog mooier."
Voor dit artikel ging onze redacteur op uitnodiging van Dolomites Val Gardena naar Val Gardena. De inhoud van het artikel is redactioneel onafhankelijk bepaald.