Staal ouderwets? 'Ook in de 21e eeuw heeft staal nog alle toekomst'

Tata Steel (waaronder ook het voormalige Hoogovens in IJmuiden valt) en het Duitse ThyssenKrupp gaan fuseren. Hun staal wordt onder meer gebruikt in de auto-industrie, in de bouw en voor verpakkingen, zoals drankblikjes. Je zou zeggen dat er langzamerhand wel andere materialen zijn die je kunt gebruiken. Maar zo'n vaart loopt het nog niet.

'Staal blijft aantrekkelijk'

"Staal blijft onverkort het belangrijkste technische constructiemateriaal voor de komende 50 jaar en wordt in deze positie niet bedreigd door andere materialen of sterke kunststofvezels", zegt Sybrand van der Zwaag, professor Novel Aerospace Materials en wetenschappelijk directeur van het Delft Centre for Materials.

Hij denkt dat andere materialen alleen in specifieke, dure toepassingen een kans hebben. Staal blijft volgens Van der Zwaag aantrekkelijk vanwege de vele mogelijke toepassingen en de hoge recyclebaarheid. Kunststofvezels, bijvoorbeeld, hebben die eigenschap niet en dat blijft hun toepassing op grote schaal belemmeren, denkt hij.

'Vraag groeit'

Volgens Friso Rengers, Investment Manager bij ING Bank en oud-analist van de staalsector, wordt staal voor sommige toepassingen vervangen door andere materialen, maar anderzijds vervangt staal ook weer bepaalde materialen. Maar de totale vraag naar staal stijgt wereldwijd wel, doordat de economie wereldwijd groeit, zegt hij.

Hij denkt dat staal een groeimarkt blijft omdat enerzijds opkomende landen voor meer vraag zorgen, terwijl er anderzijds vervangingsvraag in de VS en Europa. "Staal is nog steeds geweldig qua bruikbaarheid". 

'Aluminium is duur, kunststof verkleurt'

Jos Versteeg, analist bij Theodoor Gilissen, ziet wel dat voor sommige toepassingen staal wordt vervangen, bijvoorbeeld door aluminium bij auto's. Maar het nadeel van aluminium is dat het veel duurder is.

Vervanging van staal door kunststof ziet hij nog niet op grote schaal, bijvoorbeeld doordat kunststof verkleurt. Het grote voordeel van staal is dat het relatief goedkoop is en stevig, zegt Versteeg.

Slecht imago

Staal heeft het imago dat het oude economie is, zegt Rengers. Dat komt volgens hem vooral door China. Daar is sprake van 'giga'-overcapaciteit en de productie in China is vervuilend, aldus Rengers. Verder is een aanzienlijk deel van het staal uit China van laagwaardige kwaliteit.

Maar Rengers denkt dat de vraag naar staal zal toenemen, binnen Europa, maar vooral daarbuiten. Hij ziet nog goede mogelijkheden voor Europese staalproducenten om ook buiten Europa hun producten af te zetten.

Europa exporteert staal en de kwaliteit van Europees staal is prima en ondanks de wereldwijde overcapaciteit hebben staalmakers in Europa volgens hem dan ook zeker toekomst. Versteeg wijst erop dat de transportkosten relatief laag zijn, zodat dat geen belemmering is voor de uitvoer van staal.

Overcapaciteit

Dé plaag van de staalindustrie is overcapaciteit, zegt Rengers. De wereldwijde overcapaciteit schrijven Rengers en Versteeg naast China ook toe aan het idee dat na de Tweede Wereldoorlog in onder meer Europa leefde dat landen hun eigen staalfabrieken moesten hebben om strategische redenen. Bijvoorbeeld voor de wapenindustrie.

Inmiddels is dat veranderd. Daardoor kon bijvoorbeeld het Indiase Mittal het Franse Arcelor kopen. En Tata, eveneens uit India, kon het Nederlands-Britse Corus (ex-Hoogovens en ex-British Steel) kopen. En nu is dus de weg vrij voor een samengaan tussen Tata Steel en ThyssenKrupp uit Duitsland, legt Versteeg uit.

'Minder overcapaciteit door Tata/ThyssenKrupp'

Het samengaan van Tata en ThyssenKrupp biedt mogelijkheden voor een betere bedrijfsvoering en is een goed antwoord op de binnen een door overcapaciteit geplaagde staalindustrie, denkt Rengers. 

Maar de wereldwijde staalmarkt is in hoge mate afhankelijk van de vraag in China. Dat land is goed voor bijna de helft van de vraag naar staal. En de vraag naar staal in China is nu groter dan eerder verwacht. 

Eurofer, de Europese organisatie van staalconcerns, verwacht dat dit jaar de vraag naar staal 2,4 procent stijgt en volgend jaar met 1,8 procent. Wereldwijd zal de vraag dit jaar met 1,3 procent toenemen en volgend jaar met 0,9 procent, denkt de World Steel Association.