Wereld Natuur Fonds: stikstofaanpak kabinet niet genoeg
Alleen maar boerenbedrijven uitkopen die naast natuurgebieden liggen gaat bij lange na niet ver genoeg als maatregel om de stikstofuitstoot terug te dringen, stelt het Wereld Natuur Fonds. Een van de beste opties om de uitstoot onder het maximale plafond te krijgen: een halvering van de veestapel.
Van alle stikstof die in Nederland neerslaat, is 42 procent afkomstig van de landbouw, 20 procent van onder meer verkeer, industrie en zeevaart. De rest van de stikstof komt uit het buitenland.
Op dit moment wordt naarstig gezocht naar opties om de stikstootuitstoot in te dammen, na een vonnis van de Raad van State in het begin van de zomer. Die haalde een streep door het zogenaamde Programma Aanpak Stikstof, dat werd gebruikt om vergunningen voor bouwprojecten in de buurt van beschermde natuur af te geven.
Boeren uitkopen
Als oplossing wil het kabinet dat in de buurt van natuurgebieden de maximumsnelheid omlaag gaat en de veestapel krimpt. Dat laatste hoopt het kabinet te bereiken door boeren uit te kopen, maar dat gaat niet ver genoeg, blijkt uit het onderzoek dat het Wereld Natuur Fonds liet doen door Wageningen Environmental Research.
Weliswaar kan het uitkopen van een boer, ook wel warme sanering genoemd, lokaal gemeten een grote winst opleveren, maar op het landelijke gemiddelde zal het weinig uitmaken. En dus moet er meer gebeuren, concludeert het fonds.
Kringlooplandbouw
De meest radicale oplossing die uit het onderzoek naar voren komt is een overgang naar kringlooplandbouw. Als Nederlandse boeren overstappen op die vorm van landbouw dan moet de veestapel worden gehalveerd, anders is het niet haalbaar.
Als dat gebeurt dan halveert de ammoniakuitstoot. En die uitstoot is weer goed voor ongeveer twee derde van alle stikstofuitstoot, staat in het rapport.
Kringlooplandbouw houdt in dat boerenbedrijven elkaars producten gebruiken om te kunnen boeren. Een Nederlandse veehouder koopt dan bijvoorbeeld mais van een Nederlandse akkerbouwer, die op zijn beurt weer Nederlandse mest gebruikt.
Het onvermijdelijke gevolg hiervan is dat de veestapel krimpt, want er is in Nederland niet genoeg voer om de huidige veestapel te voeden. En de import van veevoer, zoals soja, staat haaks op het idee van kringlooplandbouw.
Niet genoeg voer
Het WNF is niet de enige die pleit voor kringlooplandbouw, ook minister Carola Schouten van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV, Christenunie) is hier voorstander van. Volgens de Visie LNV 'Op weg met een nieuw perspectief' moet Nederland in 2030 koploper zijn in kringlooplandbouw.
Schouten beloofde overigens tijdens een grote demonstratie van boeren in Den Haag dat ze de veestapel niet gaat halveren tijdens haar bewind. In de visie wordt ook met geen woord gerept over het inkrimpen van de veestapel. Dat kan weliswaar een uitkomst zijn van de uitwerking van het plan van Schouten, maar is geen doel op zich, zegt een woordvoerder van het ministerie tegen RTL Z.
Nieuwe stallen, forse investering
Een andere mogelijkheid die het WNF aandraagt om de uitstoot van stikstof te verminderen is inzetten op technische maatregelen, zoals een andere samenstelling van veevoer en netter werken bij het uitrijden van mest. De belangrijkste maatregel: stallen bouwen waar minder uitstoot uit ontsnapt. Daarmee zou de helft van de ammoniak die uit stallen komt, verminderd worden.
Het probleem bij deze oplossing is alleen dat vooral veehouders grote investeringen zullen moeten doen, waar ze niks voor terugkrijgen behalve minder uitstoot. En dus moet de overheid bijspringen met meer dan alleen maar geld voor boeren in de buurt van natuurgebieden, adviseert het natuurfonds.
