Hoe succesnummer Just Eat Takeaway keihard onderuit ging

Vooruitlopend op de jaarlijkse aandeelhoudersvergadering van Just Eat Takeaway spuiden boze beleggers in de maaltijdbezorger afgelopen maanden al hun kritiek. Zij zijn hevig teleurgesteld in de koersval van de vroegere beurslieveling, die in de herfst van 2020 inzette.

Destijds was het aandeel Just Eat Takeaway nog bijna 110 euro waard. Vlak voor de jaarvergadering van afgelopen woensdag was daarvan al driekwart verdampt.

Ja-knikkers

Investeerders als Cat Rock Capital en Lucerne eisten dat de bedrijfstop ingreep. Zo drong Cat Rock, dat bijna 7 procent van de aandelen bezit, in een open brief aan op de vervanging van financieel bestuurder Brent Wissink en de langst zittende commissarissen.

Ook volgens Lucerne heeft topman Jitse Groen zich omgeven met 'ja-knikkers', en heeft het bedrijf in de raden van bestuur en commissarissen meer kritische geluiden nodig.

Tot bedaren

Tijdens de aandeelhoudersvergadering probeerde Just Eat Takeaway de gemoederen vorige week tot bedaren te brengen. President-commissaris Adriaan Nühn stapte op, en kwam daarmee tegemoet aan de wensen van de activistische aandeelhouders.

Hoewel financieel bestuurder Wissink op het pluche bleef, kwam ook het bestuur van het bedrijf niet ongeschonden uit de vergadering. Operationeel directeur Jörg Gerbig werd geschorst, niet om aandeelhouders tevreden te stellen maar als gevolg van beschuldigingen van wangedrag.

Daarnaast zoekt Just Eat Takeaway naar kopers voor de Amerikaanse dochter Grubhub en zijn belang van 33 procent in het Braziliaanse iFood. Met een deel van de opbrengst kan het bedrijf de ontevreden aandeelhouders paaien. Ook trekt het bedrijf zich terug uit verlieslatende markten als Noorwegen en Portugal, waar het te klein is om een vuist te kunnen maken.

Koersval gaat door

De poging om met de maatregelen de rust te herstellen, blijkt inmiddels te zijn mislukt. Op de dag van de aandeelhoudersvergadering verloor het aandeel opnieuw, met een min van 9,3 procent. Donderdag en vrijdag zakte de koers verder weg, om de week af te sluiten op 20,20 euro. Vandaag sloot het AEX-fonds 8 procent lager, op 18,58 euro.

Sinds het hoogtepunt in de herfst van 2020 is het aandeel 83 procent van zijn waarde verloren.  Wie destijds 1000 euro in het bedrijf investeerde, heeft daarvan nu nog slechts 170 euro over.

Inmiddels is heel Just Eat Takeaway nog maar 4,2 miljard euro waard. Ter vergelijking, nog niet zo heel lang geleden betaalde het voor de overname van het Amerikaanse dochter Grubhub 6,4 miljard euro.

Goudhaantjes

Het ongenoegen onder aandeelhouders, de onaangename sfeer tijdens de aandeelhoudersvergadering en de aanhoudende koersval staat in schril contrast met de eerste twintig jaar uit het bestaan van de maaltijdbezorger.

Twee decennia lang stonden de multinational en de oprichter te boek als goudhaantjes. Op 21-jarige leeftijd richtte Jitse Groen Thuisbezorgd.nl op, die al snel uitgroeide tot de grootse maaltijdbezorgdienst van Nederland.

Buitenland en beursgang

In 2007 zette Thuisbezorgd zijn eerste stappen over de grens, in Duitsland en België. In 2014 volgde de overname van de Duitse concurrent Lieferando, waarmee ook de vorige week geschorste bestuurder Gerbig aan boord kwam. Hij was jarenlang de rechterhand van Groen.

In de herfst van 2016 bracht Groen zijn bedrijf, inmiddels omgedoopt tot het internationaler klinkende Takeaway, met succes naar de Amsterdamse beurs. Met een introductiekoers van 23 euro werd de maaltijdbezorger, die in Nederland overigens nog steeds actief is onder de oude naam Thuisbezorgd, gewaardeerd op bijna één miljard euro.

Imponeren

In de daarop volgende jaren bleven Takeaway en Groen imponeren, met een aanhoudende groei. Dat de onderneming onderaan de streep grote verliezen maakte, interesseerde beleggers niet. Ze waren vooral geïnteresseerd in groei en niet in winst. De beurskoers bleef gestaag stijgen.

In de herfst van 2018 tikte het aandeel Takeaway 66 euro aan, waarmee oprichter Groen op papier miljardair werd.

Nieuwe reuzensprongen

Vervolgens nam Groen drie reuzensprongen. Eind 2018 kocht hij voor 930 miljoen euro de Duitse activiteiten van concurrent Delivery Hero over. In de zomer van 2019 volgde de fusie met de grote Britse branchegenoot Just Eat.

En een jaar later kondigde Groen aan voor omgerekend 6,4 miljard euro de Amerikaanse bezorgdienst Grubhub over te nemen. Daarmee werd het bedrijf de grootste maaltijdbezorger ter wereld, buiten China. "Takeaway gaat inmiddels Booking.com achterna" , schreef het FD destijds. "Een internationale winnaar in de platformeconomie."

Destijds was het enthousiasme over de overnames groot. De koers van het aandeel steeg tot een hoogtepunt van bijna 110 euro in oktober 2020.

Daarbij speelde ook een rol dat restaurants tijdens de coronapandemie langdurig de deuren moesten sluiten. Bezorgdiensten spinden daar garen bij, omdat consumenten meer maaltijden lieten thuisbezorgen.

Verslikt in overnames

Inmiddels is het corona-effect echter weggeëbd. Ook is duidelijk geworden dat Just Eat Takeaway zich ernstig in de grote overnames heeft verslikt. In het Verenigd Koninkrijk is het bedrijf verwikkeld in een zware concurrentiestrijd met Deliveroo en Uber Eats, waardoor het veel geld moet investeren om hen van het lijf te houden.

De overname van het Amerikaanse Grubhub, die een heel jaar duurde om rond te krijgen, leverde andere problemen op. Het bedrijf lijdt grote verliezen, mede omdat veel lokale overheden in de Verenigde Staten een maximaal tarief voor maaltijdbezorgers hebben ingesteld om restaurants te beschermen.

De hoge kosten en tegenvallende opbrengsten raakten Just Eat Takeaway keihard. Begin maart maakte het bedrijf bekend in 2021 een verlies van ruim één miljard euro te hebben gemaakt, bijna 7 keer zoveel als het jaar ervoor.

Groen overstag

Grootaandeelhouder Cat Rock drong eind vorig jaar al aan maatregelen. Volgens de grootaandeelhouder zou de kersverse Amerikaanse 'aanwinst' Grubhub zo snel mogelijk weer moeten worden verkocht.

Topman Groen, die daarvan eind vorig jaar nog niets wilde horen, is inmiddels overstag en heeft aangekondigd op zoek te zijn naar een partner of koper voor Grubhub.

Ook wil hij af van andere marktposities en belangen, waaronder het belang van 33 procent in de Braziliaanse maaltijdbezorger iFood. Vorig jaar wees hij nog een overnamebod van 2,3 miljard euro af, omdat dat te laag zou zijn.

Bezorgdiensten minder waard

Het is echter ernstig de vraag of Groen voor Grubhub genoeg krijgt om de aankoopprijs goed te maken. Ook lijkt het onwaarschijnlijk dat het Braziliaanse belang zoveel opbrengt als het vorig jaar afgewezen miljardenbod. Ook koersen van andere bezorgdiensten zijn het afgelopen jaar namelijk gekelderd. 

Met het aftreden van president-commissaris Nühn, de terugtocht uit kleine, verlieslatende markten en de opbrengst van de te verkopen bedrijfsonderdelen kan Groen zijn ontevreden aandeelhouders misschien tijdelijk stil krijgen.

Maar als het bedrijf nieuwe tegenvallers presenteert, komt wellicht ook zijn eigen positie ter discussie te staan. De aanhoudende koersdalingen in de dagen na de aandeelhoudersvergadering zijn geen hoopvol signaal.