Waarom de Dow Jones een waardeloze index is (en de AEX ook)
Beleggers willen graag weten hoe de Dow Jones ervoor staat, maar die index geeft helemaal geen goed beeld van hoe de economie ervoor staat. Ook op onze eigen AEX is trouwens het een en ander aan te merken.
Heb je het met je beleggingen beter gedaan dan de AEX of de Dow Jones? Beleggers breken zich hier vaak het hoofd over, maar wat zegt het eigenlijk?
Dé Dow Jones-Index bestaat niet. Als wij het over de Dow Jones (of kortweg de Dow) hebben, dan bedoelen we de Dow Jones Industrial Average. Hierin zitten industriële ondernemingen. Na de Dow Jones Transportation Index (waarin alleen aandelen uit de transportsector zitten) was het de tweede index die werd bedacht.
Dow: 40 punten en 12 fondsen
De eerste stand van de Dow Jones index, op 26 mei 1896, had een stand van 40,94. Nu staat de index iets onder de 25.000 punten. Als je overgrootouders aandelen hadden gekocht in de bedrijven die toen in de Dow zaten, dan had je nu een mooi kapitaaltje. Of toch niet?
Van de 12 fondsen die bij het ontstaan in 1896 in de Dow Jones Industrial Average in de index zaten is er nog maar één over: General Electric. Al die andere bedrijven, met illustere namen zoals American Cotton Oil, US Leather Company en Tennessee Coal, Iron and Railroad Company, verdwenen uit de index. Ze gingen op in andere bedrijven, of werden eenvoudigweg geliquideerd.
Al in 1899 verdwenen de eerste twee van de originele ondernemingen uit de Dow. Omdat de samenstelling steeds verandert, wordt een vergelijking van de index lastiger.
Er zitten inmiddels 30 beursfondsen in de Dow. Maar gezien de omvang van de Amerikaanse economie kun je je afvragen in hoeverre die iets zeggen over de hele economie van de VS. Het land kent in totaal zo'n 3500 beursgenoteerde bedrijven. Beleggers kijken daarom ook vaak naar de S&P 500, waarin, zoals de naam al zegt, 500 Amerikaanse beursfondsen zitten.
Geen Alphabet, Amazon en Facebook
Ook op de samenstelling van de Dow valt wel wat aan te merken. Zo zitten er heel wat bedrijven in uit de 'oude' economie. Er zijn wel wat techfondsen in de index, zoals Apple, Intel en Microsoft, maar andere techreuzen, zoals Alphabet (de moeder van Google), Amazon en Facebook ontbreken.
Alphabet is in termen van beurswaarde het tweede concern in de wereld, Amazon staat op de derde plek en Facebook op plek vijf.
Prijsgewogen
Een belangrijk nadeel van de Dow Jones is dat het een prijsgewogen index is. Dat betekent dat de hoogte van de koers van het aandeel bepaalt hoe zwaar het in de index meetelt.
Een bedrijf met een in absolute zin gezien hoge koers (van bijvoorbeeld 100 euro) weegt zwaarder dan dat van een bedrijf met een lagere koers (van zeg 10 euro). En dat terwijl een bedrijf met een lagere beurskoers met heel veel uitstaande aandelen veel meer waard kan zijn dan een bedrijf met een hoge koers, maar weinig aandelen.
Ook op de Amsterdamse AEX-index is wel wat aan te merken. Voordeel is dat voor de weging niet de absolute hoogte van de beurskoers afhangt. In tegenstelling daartoe weegt een onderneming met een grote marktkapitalisatie (zoals Shell) zwaarder mee dan die van een kleiner bedrijf (zoals Vopak).
AEX: Shell, Unilever, ING en ASML
Nadeel is wel weer dat in de AEX vier beursfondsen dusdanig groot zijn dat ze rond de helft van de index bepalen. Het gaat om Shell, Unilever, ING en ASML. En dan moet je nog bedenken dat de weging van Shell en Unilever elke keer als de samenstellling wordt aangepast wordt gemaximeerd op 15 procent.
Zonder die regel zouden Unilever en zeker Shell nog zwaarder meetellen. Ruim een kwart van het aantal AEX-fondsen - Altice, Vopak, Aalberts, Boskalis, Gemalto, SBM Offshore en Galapagos - tellen elk voor minder dan 1 procent mee.
Heel veel wijzigingen
Verder heeft de AEX, sinds het ontstaan in 1983, flinke veranderingen ondergaan. In de eerste plaats zaten er destijds 13 fondsen in en nu 25. Daarnaast zijn er in de tussentijd heel wat bedrijven uit verdwenen. Zo fuseerden ABN en Amro, terwijl Gist-brocades, Hoogovens en Nedlloyd verdwenen omdat ze werden overgenomen. Verder is KLM gekocht door Air France en zit Air France-KLM nu in de Midkap.
De afgelopen jaren zijn er ook heel wat bedrijven opgenomen en er vervolgens weer uitgevallen. Dit geldt voor onder meer UPC, Versatel, Imtech en Ziggo. Zij werden overgenomen of gingen ten onder. Andere bedrijven degradeerden naar de Midkap, zoals TomTom, Fugro en BAM.
In de AEX zitten 25 bedrijven, die vaak maar een klein deel van hun omzet uit Nederland zelf halen. Als je wilt weten hoe de Nederlandse economie ervoor staat, dan kun je beter naar de Midkap of de Smallcap index kijken. Dat is mede doordat een concern als Altice niet eens in Nederland actief is.
AEX: geen herbeleggingsindex
Over die nadelen is misschien nog wel overheen te komen, maar de AEX is lastig te vergelijken met bijvoorbeeld de Duitse DAX. De AEX is nog altijd niet teruggekeerd op de records van begin deze eeuw, dit in tegenstelling tot de DAX.
Het verschil is dat die laatste wél een herbeleggingsindex is en de AEX niet. Dat betekent dat bij de berekening van de DAX er vanuit wordt gegaan dat ontvangen dividenden weer in aandelen uit die index worden gestoken en bij de AEX niet. Als je daarvoor corrigeert dan heeft de AEX al wel het vorige record van 701 punten achter zich gelaten.
Waarom een index?
Je zou je bijna afvragen waarom er überhaupt nog naar een aandelenindex wordt gekeken. Maar ondanks alles wil je de prestaties van verschillende beursfondsen ergens mee vergelijken.
En de Dow, waarom kijken beleggers daar nog naar? Heel eenvoudig, juist omdat zoveel beleggers daar op letten. En dat maakt weer dat de Dow zo belangrijk is. Tja, rare jongens (en meisjes) die beleggers.