ECB hint op verdere renteverlaging, negatieve rente lonkt
In zijn laatste maanden als voorzitter van de Europese Centrale Bank moet Mario Draghi toch nog even flink aan de bak. De ECB hint op een verdere verlaging van de rente die banken betalen om geld te lenen bij de centrale bank. Die rente staat nu al op nul en zou dus negatief kunnen worden.
De ECB maakt vandaag bekend dat de rente zeker tot halverwege 2020 op het huidige niveau blijft, of lager. De hint zit hem in die laatste twee woorden. Na de vorige beleidsvergadering zei de ECB nog dat het verwacht de rente tot halverwege 2020 op het huidige niveau te handhaven.
Het feit dat de woorden 'of lager' zijn toegevoegd, wordt gezien als een hint dat er daadwerkelijk een renteverlaging aankomt. De ECB laat op deze manier aan de markt weten waar men aan toe is, om verrassingen en eventuele schokken op de financiële markten te voorkomen.
Goedkoop lenen, goedkoop uitlenen
Al jarenlang is het belangrijkste rentetarief van de ECB 0 procent, dat betekent dat banken gratis geld kunnen lenen. Dat beleid is ooit ingezet om de vorige crisis te lijf te gaan, maar door nieuwe zorgen over economische groei in de eurozone en achterblijvende inflatie, lijkt de ECB zich genoodzaakt te voelen om nog verder te gaan.
Overigens zijn er drie rentetarieven. Er is de rente voor gewone leningen aan banken, die is dus 0 procent. Daarnaast heb je nog de rente voor zeer kortlopende leningen, die staat op 0,25 procent.
En als laatste is er nog de depositorente. Dat is de rente die banken betalen om geld te stallen bij de ECB. Die is al geruime tijd negatief (-0,4 procent). Dat betekent dat banken geld betalen om het bij de ECB te kunnen stallen.
Het idee achter de extreem lage rente is dat banken dan makkelijker geld lenen om dat vervolgens weer goedkoop uit te kunnen lenen aan burgers en bedrijven. Zij kunnen daardoor makkelijk investeringen doen, wat de economie aanjaagt.
Inflatie naar bijna 2 procent
Officieel heeft de ECB trouwens maar een doel: zorgen voor een stabiele euro. Daarvoor mikt de centrale bank op een inflatie van net onder, maar dichtbij twee procent.
Dat wordt beschouwd als een gezond niveau: prijzen stijgen dan niet al te hard en het werkt als een soort automatische loonmatiging, wat goed is voor bedrijven. De keerzijde daarvan is wel dat als je geen loonsverhoging krijgt boven het inflatieniveau, je in feite minder gaat verdienen.
Door geld goedkoper te maken, door middel van het verlagen van de rente, probeert de ECB dat inflatiedoel te bereiken, maar dat wil maar niet echt lukken. Het afgelopen jaar piekte de inflatie soms even boven de 2 procent, maar inmiddels is die in de eurozone gemiddeld alweer gezakt naar 1,6 procent.
Druk vanuit VS
Bovendien is de druk op de ECB om in te grijpen hoog. De Amerikaanse centrale bank, de Fed, heeft namelijk al meerdere keren gehint op een renteverlaging die in het verschiet ligt. Als de Fed de rente verlaagt en de ECB niet, zou de Europese munt te sterk kunnen worden ten opzichte van de dollar.
Dat is slecht nieuws voor de export. Want daarmee worden Europese spullen die voor Amerika bestemd zijn erg duur.
Meer maatregelen mogelijk
De ECB schrijft verder voorbereid te zijn om ook alle andere mogelijk instrumenten aan te wenden om de inflatie aan te wakkeren, mocht dat nodig zijn. Een van de opties daarbij is ook om opnieuw staats- en bedrijfsobligaties op te gaan kopen. Daar was het in december juist mee gestopt, omdat het niet meer nodig was.
Om de economie te ondersteunen en banken aan geld te helpen kocht de ECB de afgelopen jaren al voor 2,6 biljoen euro aan staats- en bedrijfsobligaties op van financiële instellingen. In combinatie met de extreem lage rente (0 procent) die de ECB aan banken rekent die geld willen lenen, moest dat ervoor zorgen dat banken ook weer makkelijk en goedkoop geld uitlenen aan bedrijven en burgers.
Het idee daarachter is dat zij op hun beurt weer makkelijker kunnen investeren en aankopen kunnen doen, waardoor de economie een zet in de rug krijgt.