Melk minder in trek, klant laat 'ongezonde' zuivel staan
Melk is goed voor elk, luidt de bekende slogan, maar daar denken veel mensen anders over. We laten het pak melk steeds vaker staan in het schap van de supermarkt. Vorig jaar kochten we 25 miljoen liter minder melk dan in 2017. Belangrijke reden: de bewering dat melk ongezond zou zijn.
Sinds 2012 daalt de melkconsumptie. In 2012 kochten we nog 1133 miljoen liter melk (inclusief melkdranken als Optimel en Fristi). In 2018 was dat nog 975 miljoen liter. Een daling van 14 procent. Dat blijkt uit cijfers van onderzoeksbureau IRI die RTL Z opvroeg.
Ook de zuivelanalist van Rabobank ziet de dalende trend. "Niet alleen in Nederland neemt de consumptie van melk al jaren af. Deze trend is zichtbaar in bijna alle westerse landen", aldus Richard Scheper.
Kanker en eczeem
Al jaren kampt de melkindustrie met een moeizaam imago. Melk zou ongezond zijn. Dat geluid werd harder toen de Canadese Alissa Hamilton haar persoonlijke kruistocht tegen het product inzette. In haar boek Got Milked? - In het Nederlands uitgekomen als ‘Melk de witte sloper’ - uit 2015 beweert Hamilton dat melk de kans op onder andere kanker, eczeem en acne verhoogt.
Volgens voedingsprofessor Ellen Kampman van de Wageningen Universiteit hebben de negatieve berichten effect op de melkconsumptie. "Het negatieve imago van zuivel is echt wel van invloed."
Enge ontwikkeling
Dat terwijl er geen wetenschappelijke onderbouwing is voor de schadelijke effecten van melk. Het product is onderdeel van de schijf van vijf en staat dus in de richtlijnen voor gezonde voeding opgesteld door de Gezondheidsraad.
De hoogleraar vindt het een 'enge ontwikkeling' dat mensen zonder verstand van zaken voedingsadvies geven en daarmee zo invloedrijk kunnen zijn.
Hoogopgeleide vrouwen
Als we naar voedselconsumptiepeiling van het RIVM kijken, lijkt het erop dat vooral hoogopgeleide vrouwen beïnvloed worden door berichtgeving over de schadelijke effecten van melk.
Uit de data van het RIVM blijkt dat vrouwen verhoudingsgewijs minder melk drinken dan mannen. Bovendien neemt de consumptie onder die groep harder af.
Onder hoogopgeleide vrouwen tussen de 19 en 79 jaar is de melkconsumptie tussen 2013/2014 en 2015/2016 het hardst gedaald, namelijk met 21 procent. In 2016 dronken zij nog 181 gram melk per dag, dat is nog geen glas per dag.
Zorgelijke ontwikkeling
Hoogleraar Kampman vindt de afname van de melkconsumptie zorgelijk. "Ik denk niet dat het verstandig is om minder of geen melk te drinken." Tenzij het tekort wordt aangevuld met alternatieve producten zoals yoghurt, zegt ze.
De woordvoerder van Friesland Campina erkent dat de melkconsumptie terugloopt, maar ziet geen verband met de negatieve berichtgeving. Hij wijt de afname aan het grotere aanbod van andere dranken in de supermarkt. Daarnaast speelt volgens hem de veranderende bevolkingssamenstelling een rol. "In sommige culturen is melk drinken nou eenmaal minder gebruikelijk."
Correctie 30 januari 2019: In een eerdere versie van dit artikel stond dat hoogleraar Kampman denkt dat het niet verstandig is om minder of geen melk te drinken, tenzij het tekort wordt aangevuld met andere zuivelproducten zoals yoghurt. Ze bedoelde niet per se alleen zuivelproducten maar alternatieve producten zoals yoghurt. Het artikel is daarom aangepast.