Geen diploma of ervaring? In de huidige arbeidsmarkt kun je tóch aan de slag

Zeven op de tien werkgevers hebben in de afgelopen twee jaar mensen aangenomen die niet voldeden aan de functie-eisen van een vacature, zo blijkt uit een onderzoek van uitkeringsinstantie UWV. Vooral relevante werkervaring blijkt te worden losgelaten, maar ook diploma's of certificaten zijn minder van belang. Passende vaardigheden en vakkennis zijn juist belangrijker geworden.

"Door de krappe arbeidsmarkt moeten werkgevers water bij de wijn doen", zegt Jena de Wit, adviseur bij het UWV. Iemand vinden die perfect aansluit op een functie wordt namelijk steeds moeilijker. "Meer dan de helft van de ontstane vacatures is moeilijk vervulbaar, zeggen werkgevers en de verwachting is dat dat alleen maar toeneemt", aldus De Wit. 

UWV ziet vooral dat werkgevers bij de overheid, in de bouw en detail- en autohandel eisen loslaten. Bij andere sectoren, zoals in het onderwijs en de zorg, is dat lastiger, zegt De Wit.

Kweek- én visvijver

"Maar zelfs daar zie je dat er wordt gezocht naar oplossingen, zoals leren op de werkvloer in combinatie met een opleiding." Volgens het UWV is het een goede ontwikkeling: het biedt kansen voor werklozen en kweekt een grotere visvijver voor bedrijven.

Een rondgang langs bedrijven door RTL Z leert dat veel bedrijven openstaan voor het loslaten van functie-eisen, al roept een enkeling er nog 'weinig van te merken tijdens de banenjacht'.

Bij de klantenservice van boekhoudbedrijf Moneybird werken bijvoorbeeld mensen die de hotelschool hebben afgerond of een achtergrond hebben in pedagogiek. Maar een baan als softwareontwikkelaar krijg je in de regel toch alleen met de juiste opleiding, zo concludeert een medewerker van het bedrijf.

Ook bij installatiebedrijf Van Dorp is een passende diploma voor veel techneuten nog de norm, vertelt recruiter Tristan van Putten. Door het soort werk, zoals het beheer van klimaatbeheersingssystemen of het vervangen van elektrotechnische installaties, kan dat bijna niet anders.

Functie in twee gesplitst

Maar ook hier zijn ze creatiever geworden in het werven. "Op tien vacatures heb je soms drie mensen", zegt Van Putten. Daarom wordt er bij functies waar dat kan, breder geworven.

"We maken nu een onderscheid tussen een technisch werkvoorbereider en iemand die de administratieve kant van die functie kan doen. Eén functie wordt als het ware opgesplitst in twee, zodat er makkelijker geschikte mensen kunnen worden gevonden. We hebben nu bijvoorbeeld mensen aangenomen met een achtergrond in bedrijfskunde", zegt Van Putten. 

Het brengt veel voordelen, zegt de recruiter. "Ze kijken op een andere manier naar bedrijfsprocessen en denken daarom meer out of the box."

Opleidingseisen al jaren losgelaten

Maar het kost ook meer tijd om mensen in te werken. "Daar hebben we een interne opleiding voor", zegt Van Putten. Dat is ook nodig, want die krapte op de arbeidsmarkt en specifiek in de technische sector wordt er niet minder op, denkt het bedrijf.

Van die krapte hebben ze bij detacheerder Quoratio Groep uit Bunnik weinig last, zegt ceo Jochem Kentgens. Juist omdat ze opleidingseisen of ervaring 'al jaren' hebben losgelaten. "Wij hebben, ook nu nog, elk jaar enkele duizenden sollicitanten en daarvan nemen wij er rond de driehonderd aan", zegt hij. 

'Burgers flippen'

Potentiële controllers, beheerders, administrateurs, ze worden door het bedrijf geworven, opgeleid en geplaatst bijvoorbeeld bij zorgbedrijven. En ze komen binnen zonder relevante werkervaring of een diploma, zegt de directeur. "We zoeken wel mensen met minimaal hbo-denkniveau en die vinden we door hen te testen." 

Kentgens richt zich op een specifieke groep: zij die om welke reden dan ook een hogere opleiding niet hebben kunnen afmaken. "Bij de meeste bedrijven vis je zonder diploma achter het net. Kun je geen vinkje zetten, dan filtert het systeem je er automatisch al uit", zegt hij. Zo komt het dat iemand na jaren 'burgers flippen' bij de McDonalds eindelijk een serieuze baan en opleiding kan doen, aldus Kentgens. "Ze krijgen een tweede kans."