Wie betaalt voor het klimaatakkoord: jij of je huisbaas?
Huurders in de particuliere sector dreigen tussen wal en schip te vallen, bij de komst van het definitieve Klimaatakkoord. In het voorlopige akkoord is voor deze groep nog niets geregeld. Dat betekent dat je als particuliere huurder meer gaat betalen, maar niets kunt besparen.
Vorige week presenteerde oud-politicus Ed Nijpels het voorlopige klimaatakkoord op hoofdlijnen. Er is maanden gewerkt aan een allesomvattend pakket aan maatregelen, waarmee ons land de uitstoot van broeikasgassen met 49 procent wil verkleinen in 2030. Het belangrijkste: bestaande huizen van het gas af, en zoveel mogelijk duurzame nieuwbouw.
Rekening particuliere huurders hoger
Voor particuliere huurders wordt de energierekening hoger, als hun huurhuizen aangesloten blijven op gas. Want de belasting op gas gaat waarschijnlijk omhoog, en die op elektriciteit omlaag. De overheid wil zo het gebruik van alternatieve, elektrische energiebronnen aanmoedigen.
Waar huiseigenaren zelf kunnen beslissen over bijvoorbeeld de installatie van een warmtepomp, of het beter isoleren van hun woning, kunnen huurders in de particuliere sector dat niet. Zij zijn afhankelijk van hun huisbaas.
In tegenstelling tot huurders in de sociale sector hebben hun verhuurders, particuliere investeerders, geen duurzame investeringen beloofd. Zij zijn in principe 'huiseigenaren'. Ze worden aangemoedigd hun panden te verduurzamen, maar nog nergens toe verplicht.
Investeringsprikkel ontbreekt bij verhuurders
Daardoor dreigt een patstelling. Verhuurders voelen de pijn van die hogere energierekening namelijk niet. Zij verekenen energiekosten met hun huurder, of huurders betalen die sowieso al zelf. Een financiële prikkel om te investeren ontbreekt.
Lees ook: Kopen op een verhitte woningmarkt: 'Ik bood een ton meer'
Als particuliere verhuurders uit eigen beweging kiezen voor duurzame investeringen kunnen zij die niet terugverdienen, als de huurprijs intussen hetzelfde blijft. Gevolg: er gebeurt niets. Behalve dan dat de energiebelasting omhoog gaat.
Steeds meer particuliere huurhuizen
De particuliere sector is een klein, maar groeiend deel van de woningmarkt. In 2012 bestond het aandeel particuliere huur uit 11,5 procent van de woningvoorraad, vorig jaar al 13,3 procent. Ter vergelijking: het aandeel koopwoningen en sociale sectorwoningen blijft stabiel, of daalt zelfs licht.
Het aantal sociale huurwoningen neemt lichtjes af, terwijl de particuliere huursector groeit. (Bron: CBS)
Het doel van het klimaatakkoord is snel 'massa maken', zoals een woordvoerder van de Sociaal Economische Raad het noemt. Deze groep is daarvoor te klein, maar bestaat toch uit zo'n 1 miljoen huizen.
'Meer druk op verhuurders'
De woonbond zegt tegen RTL Z 'vooralsnog teleurgesteld' te zijn in de contouren van het Klimaatakkoord op dit vlak. "Huurders krijgen wel de lasten voor hun kiezen, maar kunnen er niets aan doen. Dat moeten we de komende periode rechttrekken. Er moet meer druk op verhuurders komen om woningen aan te pakken", zegt beleidsadviseur Bastiaan van Perlo van de Woonbond, die opkomt voor huurdersbelangen.
Van Perlo zat onder meer samen met Co Koning aan de zogenoemde 'klimaattafel gebouwde omgeving'. Koning is directeur beleid bij Vastgoed Belang, de club van particuliere vastgoedbeleggers. "De meeste particuliere verhuurders zijn kleinere beleggers. Ondernemers die bijvoorbeeld in vastgoed hebben geïnvesteerd als pensioenvoorziening", legt Koning uit. "Zij willen graag hun verantwoordelijkheid nemen, maar hebben daar wel financiële hulp bij nodig", zegt hij.
'Minimaal dezelfde voordelen' als woningcorporaties
Voor woningcorporaties, de verhuurders in de sociale sector, is die hulp er al. Voor hen heeft de overheid lastenverlichting in petto, bijvoorbeeld via de verhuurdersheffing. Koning wenst 'minimaal dezelfde voordelen' voor particuliere verhuurders. Maar ook de mogelijkheid de huren te verhogen, om verhuurders de mogelijkheid te geven hun investering terug te verdienen.
Lees ook: Moet de cv-monteur ook energieadvies gaan geven aan klanten?
Van Perlo denkt verhuurders juist op een andere manieren te kunnen prikkelen. Zo zouden huurders van vervuilende, slecht geïsoleerde huizen juist een huurverlaging kunnen krijgen, zodat verhuurders minder aan ze verdienen.
Of huurders zouden meer rechten kunnen krijgen om hun huisbaas tot investeringen te dwingen, via het zogenoemde 'initiatiefrecht'. Daarbij kan een verhuurder voor de rechter worden gesleept als hij of zij weigert om op verzoek van een huurder bijvoorbeeld zonnepanelen aan te leggen. Maar minister Kajsa Ollongren (D66) van Binnenlandse Zaken liet eerder deze maand al weten daar niets voor te voelen.
Het klimaatakkoord dat er nu ligt is nog niet definitief. Dat betekent dat de verschillende klimaattafels na de zomervakantie opnieuw gaan vergaderen. Over de particuliere huursector is het laatste woord nog niet gezegd, beweren zowel de Woonbond als Vastgoed Belang.