Van netwerkangsthaas naar -expert: 'Onmisbare vaardigheid'

Het was een harde boodschap die de toen vijftienjarige Smits van een docent kreeg. "Jij bent iemand die ik nooit zal onthouden. Jij bent onzichtbaar, zei hij." Op netwerkborrels kwam ze later in haar loopbaan ook nooit uit de verf. "Ik werd ook niet onthouden, voelde me opgelaten." En daar kreeg ze op een gegeven moment genoeg van. Het moest anders.

Inmiddels is Smits netwerkexpert. Ze geeft lezingen, presenteert De Netwerkshow op evenementen en heeft nu een boekje uitgebracht over 'hoe je direct jouw eerste indrukt versterkt en met plezier netwerkt'. Kan iedereen leren netwerken? "Ja, en ook de mensen die het spannend vinden." En dat begint met zin maken, zegt ze.

Blauwe blouse en zingen in de auto

Het woord kleurenpsychologie valt en daarmee kun je veel bereiken, zegt ze. "Het draait om uitstraling. Kleurrijke kleding maakt energiek, donkere kleding niet. Daar zijn onderzoeken naar gedaan."

Nog een praktische tip: je lievelingsmuziek opzetten. "Zing bijvoorbeeld hard mee. Je gaat je dan energiek voelen. Wie zich ontspannen en vrolijk voelt, straalt dat weer uit. Het maakt dan makkelijker om een praatje aan te knopen."

Wegpoetsen verlegenheid

Kun je iemands introversie wegpoetsen door gekleurde kleding? Dat ligt iets complexer, zegt psycholoog Boele de Raad desgevraagd. "Ik ben introvert, en luister graag naar muziek, en daar word ik opgewekt van, een extravert kenmerk. Maar het is een toestand van voorbijgaande aard. Het betekent niet dat ik daardoor een extravert word." 

Je kunt als typische introvert wel leren je wat comfortabeler te voelen in extraverte omgevingen, zegt hij, zoals bijeenkomsten met anderen. “Dat is wel een langdurig proces.” Netwerkexpert Smits raadt dan ook om dit stapje voor stapje te doen.

"Spreek met jezelf af dat je op één iemand afstapt en stap dan op iemand af die ook alleen staat", zegt zij. Wat daarbij helpt is in het achterhoofd houden dat er meer mensen zijn die zich ongemakkelijk voelen of niemand kennen. "Juist op netwerkbijeenkomsten staan mensen er voor open om anderen te leren kennen."

Introvert versus extravert

In introverte en extraverte mensen gelooft Smit, die zich mede baseert op het gedachtegoed van psychiater Carl Gustav, niet. Volgens haar heeft iedereen een beetje van het ene en een beetje van het andere, 'ambivert' noemt ze dat. Psycholoog Boele de Raad is het daar niet mee eens. "Je hebt een schaal van bijvoorbeeld een tot tien, met de aan de ene kant extraverte mensen, aan de andere kant introverte. Als je mensen kwalificeert vallen ze daar tussen. Ze terugbrengen tot drie groepen is een karikatuur."

Volgens hem is de mate van extraversie of introversie voor ongeveer 45 procent genetisch bepaald. "De meeste mensen, 60 tot 65 procent bevindt zich aan de extraverte kant."

‘Kijk naar stand van de voeten’

Staan er alleen groepen mensen, dan raadt Smits aan om naar de stand van de voeten te kijken. "Staat één van de voeten opzij dan staan mensen open voor een gesprek." Sta je eenmaal naast iemand, dan draait het om wat Smits noemt 'Vitamine Aandacht'. Voor haar boek putte ze uit eigen ervaringen, maar ze sprak ook met bijvoorbeeld lichaamstaalexperts en onderzoekers.

"Weet jezelf in dertig seconden te verkopen. Vertel dan niet alleen wat je doet, maar ook waarom je iets doet of iets bijzonders over het bedrijf. Dat soort details blijven hangen bij mensen, waardoor ze je beter onthouden."

'Niet iedereen kom je op LinkedIn tegen'

Hoewel er ook online genetwerkt wordt, pleit Smits vooral voor fysiek contact. "Op LinkedIn krijg je vaak suggesties van mensen die op je lijken, hetzelfde doen of in dezelfde sector komen. Op een borrel kom je wellicht eerder in gesprek met iemand uit een totaal ander netwerk, bijvoorbeeld een museumdirecteur."

Dat soort contacten is volgens Smits leuk maar ook belangrijk. "Iemand die je verder kan helpen in je werk, je een vraag kunt stellen of kan helpen bij het vinden van een nieuwe baan: netwerken is echt wel dé vaardigheid van deze eeuw."