Waarom jij (nog) niet zomaar na 45 jaar kunt stoppen met werken
Na 45 jaar werken met pensioen: waarom doen we dat niet gewoon? We bekvechten over de AOW-leeftijd, maar is het niet slimmer als iedere Nederlander stopt met werken na 45 dienstjaren? Het is een van de meest gehoorde suggesties van kijkers tijdens De Grote Pensioenshow, maar het is makkelijker gezegd dan gedaan.
"Ik ben op mijn 16de begonnen. Ik heb altijd gewerkt en nu ben ik 63. Nog vier jaar doorgaan is te gek voor woorden. Zeker in de metaalsector", reageert A. Schutte bijvoorbeeld tijdens de uitzending van De Grote Pensioenshow op RTL Nieuws en RTL Z. "Elk mens dat 40, 50 jaar 40 uur per week gewerkt heeft zou moeten kunnen stoppen", vat een andere kijker het kernachtig samen.
Het kabinet belooft in het concept-pensioenakkoord die mogelijkheid te onderzoeken, maar hoewel het idee op sympathie kan rekenen is een oplossing niet zo simpel.
Het probleem: één AOW-leeftijd voor iedereen, is dat wel eerlijk?
Op dit moment is de leeftijd waarop je AOW ontvangt 66 jaar en 4 maanden. De start van je AOW-uitkering is doorgaans het moment waarop je met pensioen gaat, vaak ook omdat je arbeidscontract op dat moment ook eindigt. De AOW-leeftijd blijft de komende twee jaar zo, hebben de onderhandelende partijen afgesproken in het concept-pensioenakkoord. Daarna stijgt 'ie weer.
AOW-leeftijd stijgt minder hard
Daar is veel kritiek op, vooral van mensen die op jonge leeftijd zijn begonnen met werken. In het pensioenakkoord is afgesproken dat de AOW-leeftijd minder hard stijgt, maar hij stijgt nog altijd.
Dat is oneerlijk voor mensen die menen een 'zwaar beroep' uit te oefenen. Een bouwvakker die op zijn 16de begonnen is moet immers veel langer werken dan een hoogleraar die op zijn 26ste aan zijn promotieonderzoek begon. Beiden krijgen op hetzelfde moment AOW.
Korter werken, langer leven
Bovendien blijkt uit berekeningen van Willis Tower Watson dat mensen met een gemiddeld lager inkomen eerder overlijden en dus korter van hun pensioen kunnen genieten. Die hoogleraar werkt dus korter, maar leeft langer.
Kink in de kabel: niemand weet hoe lang jij gewerkt hebt
Maar eigenlijk weten we helemaal niet zeker dat die hoogleraar korter heeft gewerkt. Dat staat nergens netjes en vergelijkbaar geregistreerd. Pas sinds eind jaren '90 wordt het zogenoemde arbeidsverleden bijgehouden. Daarvoor is het een groot vraagteken.
Minister: eens met principe
"Met het principe ben ik het helemaal eens", zegt Koolmees over de 45 dienstjaren. "Als je zolang hebt gewerkt, zoveel dienstjaren hebt gehad, dan heb je ook de tijd gehad om een goed pensioen op te bouwen. Dan zou je ook eerder kunnen stoppen", zegt hij. Maar: "Het probleem is dat we geen gegevens hebben, daarover."
Loonstrookje?
"Als je nu met een loonstrook kunt bewijzen dat je al 47 jaar aan het werk bent, is dat dan niet voldoende?", vraagt Chipie Kater zich af.
Dat klinkt als een aardige suggestie, maar geeft problemen bij de uitvoering. Er zijn allerlei mogelijkheden te bedenken, zoals die loonstrook uit 1972. Maar wat als iemand die niet meer heeft? Of bij een brand is kwijtgeraakt?
Historisch ontleden
"Een optie zou kunnen zijn om het toch weer bij de pensioenfondsen te proberen, om te kijken of je dat historisch kunt ontleden. Dat gaan we de komende tijd onderzoeken op haalbaarheid en rechtsgelijkheid", geeft Koolmees aan.
Trouwens, de AOW is niet alleen voor werkenden
Zelfs als dat lukt zijn nog niet alle plooien gladgestreken. De AOW is in principe niet alleen een uitkering voor mensen die gewerkt hebben, iedereen heeft recht op AOW. Ook mensen die nooit betaald werk hebben gehad. Als de AOW-leeftijd gekoppeld wordt aan arbeidsverleden ontstaat er voor die groep mensen een ander probleem.
Boete
Als het onderzoek niets oplevert is er nog de versoepeling van de boeteregels rond vervroegd pensioen. Nu moet je werkgever een boete betalen als je stopt met werken en een bedrag van de baas meekrijgt om de tijd tot je AOW te overbruggen. Dat wordt anders.
Je kunt dan eerder met pensioen, maar je maandelijkse pensioenuitkering wordt dan wel lager.
Voordat je na 45 jaar werken AOW kunt krijgen en kunt stoppen met werken zijn we nog wel een dik onderzoeksrapport verder. En misschien wel meer. Volgend jaar verwacht het kabinet de uitkomsten van het voorgenomen onderzoek te presenteren.