Werkloosheid stijgt harder dan ooit werd gemeten, vooral jongeren zijn de klos
Het aantal WW-uitkeringen stijgt fors door de coronacrisis. In april werden er 74.000 nieuwe werkloosheidsuitkeringen aangevraagd en dat zijn er twee keer zoveel als een maand geleden. "Het gaat vooral om jongeren met een flexcontract." Het aantal werklozen steeg naar 314.000: de grootste stijging sinds de maandmetingen begonnen in 2003.
Dat blijkt uit de maandelijkse rapportage over de werkloosheidscijfers van uitkeringsinstantie UWV en het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). Het aantal mensen met een ww-uitkering nam toe met 41.700. Dat is minder dan de 74.000 nieuwe uitkeringen omdat er ook maandelijks mensen hun uitkering verliezen. Ofwel omdat ze niet langer recht hebben op ww, of omdat ze werk vinden.
De werkloosheid zoals die door het CBS wordt gemeten nam ook toe met zo'n 41.000 mensen. In een maand tijd steeg de werkloosheid van 2,9 procent naar 3,4 procent. Nooit eerder schoot dat cijfer zo hard omhoog.
'Niet eerder gezien'
"Zo'n grote stijging van de ene op de andere maand hebben wij niet eerder gezien tijdens de vorige crisis", zegt Rob Witjes, hoofd arbeidsmarktinformatie bij het UWV. "Het aantal uitkeringen is afgelopen maand met een zesde toegenomen."
Het totaal aantal WW-uitkeringen in Nederland komt uit op 292.000. In april steeg het aantal uitkeringen met gemiddeld 14.700 per week. Dat weekgemiddelde is 56 procent hoger dan in maart.
Verschil tussen maart en april
In alle sectoren en onder alle leeftijdsgroepen neemt de werkloosheid toe. Dat was de maand daarvoor nog anders.
In maart was het effect van de coronacrisis voor het eerst te zien in de WW-cijfers. Toen nam het aantal uitkeringsaanvragen vooral toe vanuit uitzendbedrijven, horeca en catering en cultuur. Dat zijn ook de sectoren die het snelst en het hardst geraakt zijn door de coronamaatregelen. In de bouw en het onderwijs was er zelfs nog een afname van het aantal werklozen.
Grootste toename in de schoonmaakbranche
In april stijgt de werkloosheid in alle branches. De sterkste toename van het aantal werklozen ziet het UWV in de schoonmaakbranche (+91%), uitzendbedrijven (+87%), detailhandel (+69%), cultuur (+67%) en de horeca en catering (+60%).
In de vervoer en logistiek (+9%), de overige industrie (+11%) en bij de overheid (+12%) nam het aantal nieuwe WW-uitkeringen in april het minst toe.
Jongeren met een flexcontract
Bij jongeren tussen de 15 en 25 jaar is de toename van het aantal nieuwe WW-uitkeringen het grootst. In vergelijking met maart is het aantal nieuwe werklozen in deze groep gestegen met 75 procent. Dat is wel iets minder dan vorige maand.
Van februari op maart nam de gemiddelde instroom per week toe met 185 procent. Dat heeft vooral te maken met het feit dat er veel jongeren werken in de horeca, uitzendbranche en cultuursector. In die branches nam het aantal uitkeringen als eerste fors toe.
Jongeren tot 30 jaar met een tijdelijk of flexibel contract worden het hardst geraakt, vertelt Witjes. "Het gros van de jongeren heeft zo'n flexcontract. Dit is de groep waar werkgevers het makkelijkste afscheid van kunnen nemen."
Ook steeds meer ouderen met WW
Nu er ook ontslagen vallen in veel andere sectoren stijgt de toename van nieuwe WW-uitkeringen extra bij andere leeftijdsgroepen. Bij 35- tot 45-jarigen steeg de gemiddelde instroom per week van 1.700 in maart naar 2.600 in april, ofwel een toename van 51 procent.
Een maand eerder steeg de instroom in deze leeftijdsgroep nog met 22 procent. Bij 55-plussers steeg de instroom in maart met 13 procent en in april met 36 procent.
NOW verzacht de pijn
Om zoveel mogelijk banen te behouden, kwam het kabinet met de tijdelijke Noodmaatregel Overbrugging voor Behoud van Werkgelegenheid (NOW). In het eerste steunpakket was een van de voorwaarden dat bedrijven die gebruik maakten van de NOW geen medewerkers mochten ontslaan.
Volgens Witjes van het UWV heeft die regeling tot nu toe veel ontslagen voorkomen. "We zijn ervan overtuigd dat de NOW-regeling de pijn heeft verzacht", zegt hij. "De stijging van het aantal WW-aanvragen had veel hoger uit kunnen pakken. Het gaat nu vaak om flexkrachten, oproepkrachten en uitzendkrachten. Bedrijven hebben wel moeite gedaan om hun vaste krachten te houden."
Vandaag maakt het kabinet bekend hoe het tweede steunpakket eruit ziet. Minister Wouter Koolmees (Sociale zaken) maakte eerder bekend dat de ontslagboete verdwijnt. Vakbond FNV vreest dat daarna een echte ontslaggolf volgt.