Altijd werk? Deze banen zijn niet zo crisisgevoelig
Wie dankzij de coronacrisis zijn baan kwijt raakt en denkt aan omscholen, wil misschien (ook) gaan voor zekerheid: een baan die niet gelijk geschrapt wordt bij een volgende crisis. Waar moet je dan voor kiezen? En welke banen moet je vermijden?
Het ene beroep, en de ene sector, is gevoeliger voor crises dan andere. Tijdens de vorige financiële en economische crisis lag bijvoorbeeld al snel de bouw plat, vertelt hoogleraar arbeidsmarkt Didier Fouarge.
Dat is zo'n sector die toch wel wordt gezien als 'conjunctuurgevoelig', oftewel: er zijn veel banen in economisch goede tijden en er vallen klappen in economisch zware tijden. Ook nu begint de bouw de coronapijn al te voelen.
Consument bezuinigt op horeca en kappers
Daarnaast zijn beroepen die leunen op consumentenuitgaven in crises vaak de klos. "Mensen gingen bij vorige crises minder besteden, daardoor werden uiteindelijk ook de horeca en persoonlijke dienstverlening, zoals kappers, geraakt", zegt Fouarge.
In deze coronacrisis vallen opnieuw de klappen bij de restaurants, cafe's en kappers; al heeft dat op dit moment met de strenge coronaregels te maken. Als we de komende tijd weinig geld uit kunnen of durven geven, krijgen die sectoren er nog een extra klap bij.
En ook kunstenaars, journalisten, koks en bouwgerelateerde beroepen zoals timmerlieden en interieurontwerpers hebben in een crisis vaak meer kans om hun baan te verliezen.
Ingenieur of verpleegkundige
Wie voor de komende jaren graag kiest voor een sector waar je, ook in crisistijd, niet zomaar zonder werk komt te zitten, moet een beroep kiezen 'waar je analytische en sociale vaardigheden voor nodig hebt', zegt Fouarge. Denk aan ingenieur of verpleegkundige. "De afgelopen twintig jaar hebben dat soort beroepen het goed gedaan."
De hoogleraar heeft niet alleen onderzoeken gedaan naar vorige crises, maar publiceert ook elke twee jaar een onderzoek naar de vakgebieden waar de komende jaren de grootste tekorten zijn.
Toen de coronacrisis uitbrak was Fouarge even bang dat zijn laatste onderzoek in de prullenbak kon, maar dat blijkt vooralsnog niet nodig te zijn: "De beroepen met de grootste tekorten zijn ook de beroepen die het minst geraakt worden door de coronacrisis."
Places to be: zorg, ict en onderwijs
Kortom: zorg, ict en onderwijs zijn nog steeds dé vakgebieden waar de komende jaren veel werkgelegenheid is. "De leraren die nu voor de klas staan zijn best oud, dus er is hoe dan ook de komende jaren veel behoefte aan nieuw personeel", vertelt Fouarge.
"Bij ICT is het meer een groeikwestie: door digitalisering van onze productieprocessen is er veel technisch geschoold personeel nodig." Die trend gaat gewoon door, crisis of geen crisis.
De zorg heeft dankzij de coronacrisis een hoop meer vacatures, maar zal ook op de lange termijn veel personeel nodig hebben. Dat komt mede door de vergrijzing: er komen steeds meer ouderen, die ook meer zorg nodig hebben.
Bezuinigd op zorg
En toch is de verdeling van crisisgevoelige en –ongevoelige beroepen niet zwart-wit. Een onzekere component is bijvoorbeeld: overheidsbeleid. "Na de crisis van 2008 werd er juist bezuinigd op de zorg en verloren veel mensen hun baan. Of er veel werk is in de zorg hangt dus ook af van het bezuinigingsbeleid van de overheid", zegt universitair docent arbeidsmarkt Irmgard Borghouts.
Hetzelfde geldt voor de bouw. Er gaan nu veel stemmen op voor 'anticyclisch' beleid, oftewel: een overheid die juist geld uitgeeft aan bouwprojecten, zodat de economie gestimuleerd wordt. Als dat gebeurt, kunnen de klappen voor een sector, en dus ook het baanverlies, meevallen.
Geen garantie
Je kan dus nooit honderd procent zeker weten dat jouw sector of jouw baan niet geraakt wordt door een crisis. "Die garantie heb je natuurlijk nooit", zegt Borghouts. "Kijk dus ook naar wat je heel graag wilt, naar wat je kunt en waar mogelijkheden liggen nu. Dat is ook in het belang van de arbeidsmarkt en onze economie. Als mensen gemotiveerd zijn, zijn ze immers ook productief."