'Kwijtschelding overdrachtsbelasting helpt starters op woningmarkt niet'

Starters die geen rijke ouders hebben om te helpen, hebben vaak moeite om een huis te kopen. Zeker in de Randstad kapen beleggers vaak huizen om ze daarna voor veel geld te verhuren of te verbouwen en door te verkopen.

Woningkopers moeten daarnaast altijd eigen geld meenemen, omdat je alleen een hypotheek kunt krijgen voor de waarde van de woning zelf. De kosten koper, waaronder de overdrachtsbelasting valt moet zelf betaald worden. Dat kost je al snel 15.000 euro als je een huis koopt, aldus de Vereniging Eigen Huis.

Beleggers duurder uit

Een jaar geleden keek het kabinet al naar de mogelijkheid om starters geen overdrachtsbelasting te laten betalen. Deze belasting wordt vanaf 1 januari afgeschaft voor starters, melden Haagse bronnen.

Om het beleggers moeilijker te maken en de schatkist te spekken, gaat de overdrachtsbelasting voor mensen die niet zelf in het huis gaan wonen juist omhoog van 2 naar 8 procent. 

Een kleine rekensom. Als je een huis van 300.000 euro koopt betaal je dit jaar nog 6000 euro aan overdrachtsbelasting. Dat geld kunnen starters in de zak houden. Een belegger moet voor dit huis vanaf volgend jaar juist een stuk meer overdrachtsbelasting betalen: 24.000 euro.

Duurder

Toch denkt De Vereniging Eigen Huis niet dat starters iets aan de regeling hebben. "Het is een sympathiek gebaar van het kabinet. Maar in de praktijk zullen huizen duurder worden", zegt Hans André de la Porte, woordvoerder van VEH. 

"Starters kunnen een hoger bod uitbrengen, maar dan doen andere starters ook. Je hebt hooguit iets meer kans als je biedt tegen een niet-starter, die ook niet zo vermogend is."

In de regio kan het misschien net het verschil maken tussen koop of niet, denkt hij. "Denk aan provincies als Groningen en Friesland. Maar in de Randstad is de concurrentie te groot en wordt alleen meer overboden."

Vragen

Wat is bovendien een starter, vraagt de VEH zich af. Als je ooit gekocht hebt, daarna gehuurd en dan weer koopt, ben je dan een starter of niet?. "Hetzelfde geldt bij echtscheidingen. We hebben nog heel veel vragen over deze regeling."

Er is volgens André de la Porte maar één oplossing. Meer huizen bouwen. "Er is een enorm tekort. Daardoor blijven starters in peperdure huurwoningen zitten. Met deze maatregel stimuleert de overheid de vraag. Maar die is al hoog genoeg, die hoef je niet aan te jagen. Je moet het aanbod stimuleren."

De VEH krijgt steun van onderzoeksbureau Dialogic dat in opdracht van het ministerie keek wat het effect is van een andere overdrachtsbelasting.

Het aankopen van woningen door beleggers wordt weliswaar ontmoedigd, maar het effect is beperkt, luidt de conclusie van het rapport dat in mei uitkwam. "Beleggers kunnen de hogere overdrachtsbelasting eenvoudig ontwijken met constructies. Ook concurreren beleggers en starters alleen in bepaalde gebieden en op bepaalde woningen met elkaar en in sommige regio’s kunnen de beleggers hun hogere kosten doorberekenen in hogere huren."

Extra notariskosten

Ook denken de onderzoekers dat de notariskosten voor iedereen zullen stijgen met 100 tot 400 euro. Bij iedere transactie moet de notaris namelijk bepalen wat de overdrachtsbelasting is. Ook een notaris kan moeilijk vaststellen wie een starter is, stellen de onderzoekers verder.

Per saldo zullen de huizenprijzen door de maatregel extra stijgen, zegt Dialogic. "Het stimuleert de vraag naar koopwoningen. Op korte termijn stijgt de prijs van een gemiddelde koopwoning met naar schatting 2,4 procent en structureel met 1,3 procent."

Wessel heeft pech: 'Dit is verschrikkelijk'

Wessel (26) krijgt samen met zijn vriendin in december de sleutel van hun eerste huis en baalt als een stekker. Dertig dagen later en hij zou twee procent aan overdrachtskosten besparen. "Dat zou ons 5500 euro schelen, dat is de helft van de inboedel. Verschrikkelijk." 

"Ik wil even tot Prinsjesdag afwachten. Dan wordt er waarschijnlijk officieel iets bekend. We hebben een woning in Bilthoven gekocht. In het verleden zijn we overboden, dus we waren heel blij met dit huis. Maar het zou wel jammer zijn als we nu naast dat geld grijpen. Mijn vriendin en ik wonen allebei nog thuis, dus we moeten alles inrichten. Die 5500 euro is dan heel welkom. Misschien vraag ik aan de verkopers of de overdracht een maand verzet kan worden."

Mogelijk is dat niet nodig. In juli 2012 werd de overdrachtsbelasting verlaagd van 6 naar 2 procent. Om te voorkomen dat in de periode tussen de aankondiging en de maatregel niemand meer een huis kocht, ging de verlaging met terugwerkende kracht vanaf juni 2011 in.

Hans André de La Porte van de Vereniging Eigen Huis: "Misschien komt er nu weer zo'n oplossing. Dat weten we niet." Wessel: "Ik hoop het wel, anders koopt voorlopig geen starter nog een woning."