Verslaafden zoeken maar zelden en pas laat professionele hulp: 'Het taboe is groot'

In een Instagram- en Facebook-post liet Gordon deze week weten een verslavingskliniek te bezoeken. "Een heftige maar de enige juiste beslissing", schrijft hij. Ondank dat hij onder druk van de media 'die er lucht van hebben gekregen' zijn opname naar buiten brengt, hoopt hij 'een voorbeeld en inspiratie voor velen' te zijn.

Helaas kunnen behoorlijk wat Nederlanders wel wat inspiratie gebruiken. Uit de meest recente cijfers – uit 2015 - blijkt dat bijna 1,8 miljoen Nederlanders verslaafd zijn aan alcohol of drugs. Van deze groep zochten nog geen 65 duizend mensen professionele hulp. "Het duurt gemiddeld 7 jaar voordat een verslaafde hulp zoekt", zegt Tom Bart van Jellinek Preventie tegen Editie NL. "Die relatief lange tijd heeft er mee te maken dat velen er eigenlijk niet over durven te praten. Ze zijn bang ervoor veroordeeld te worden omdat er een stigma om verslaving hangt."

Probleem erkennen

Daarnaast ontkennen volgens Bart veel verslaafden dat ze een probleem hebben. "Pas op het moment dat jezelf het probleem erkent, ga je hulp zoeken. Maar door het taboe blijven veel mensen het lang ontkennen."

Ook Jimmy Geduld, die zijn cocaïneverslaving wist te overwinnen en nu als 'ervaringsdeskundige' verslaafden probeert te helpen, vond het 'verschrikkelijk' om er voor uit te komen dat hij verslaafd was. "Ik durfde op een gegeven moment niet meer de deur uit te gaan en sloot me af van alles waardoor ik mijn verplichtingen niet kon nakomen. Ondertussen had ik continu een masker op om te bewijzen dat het wél goed met me ging", zegt Geduld tegen EditieNL.

Volgens de oud-presentator en -acteur is het heel goed wat Gordon nu heeft gedaan. "Voor 'normale mensen' is het fijn dat hij zich zo kwetsbaar opstelt. Hij is een publiek figuur, die op deze manier het taboe op verslaving doorbreekt."

Wachtlijst van een maand

Volgens preventiemedewerker Tom Bart is het overigens niet zo dat iedereen met een alcohol- of drugsprobleem zich moet laten opnemen in een kliniek. "Vaak is een klinische behandeling niet nodig, maar is een behandeling van een aantal keer per week voldoende. Die keuze ligt aan de aard van de verslaving en de mate waarin iemand verslaafd is.(zie kader, red.) "

Dat 'probleemgebruikers' er zolang over doen om professionele hulp te zoeken, heeft volgens Bart maar in beperkte mate te maken met wachtlijsten in de verslavingszorg. "In alle grote zorginstellingen is sprake van drukte. Wij hebben een wachtlijst van gemiddeld een maand voordat iemand terecht kan. Tot die tijd geven we hen wel materialen waarmee ze alvast aan de slag kunnen."

Checklist: Ben ik verslaafd?

• Vaker en in grotere hoeveelheden gebruiken dan het plan was.
• Mislukte pogingen om te minderen of te stoppen.
• Gebruik en herstel van gebruik kosten veel tijd.
• Sterk verlangen om te gebruiken.
• Door gebruik tekortschieten op het werk, school of thuis.
• Blijven gebruiken ondanks dat het problemen meebrengt in het relationele vlak.
• Door gebruik opgeven van hobby’s, sociale activiteiten of werk.
• Voortdurend gebruik, zelfs wanneer je daardoor in gevaar komt.
• Voortdurend gebruik ondanks weet hebben dat het gebruik lichamelijke of psychische problemen met zich mee brengt of verergert.
• Grotere hoeveelheden nodig hebben om het effect nog te voelen oftewel tolerantie.
• Het optreden van onthoudingsverschijnselen, die minder hevig worden door meer van de stof te gebruiken.

Voldoe je aan twee of drie criteria dan heb je een milde stoornis in het gebruik van middelen. Voldoe je aan vier of vijf criteria dan is er sprake van gematigde stoornis en bij zes of meer symptomen is er sprake van een ernstige stoornis.

Bron: Jellinek