Boer Kees blijft in Oekraïne terwijl gezin vlucht: 'Baksteen in mijn maag'

De vrouw en kinderen van Kees zijn veilig de grens overgestoken naar Roemenië, maar Kees kon het niet over zijn hart verkrijgen om zijn boerderij achter te laten. "Ik werk al twintig jaar met mijn medewerkers hier. Ik ga die 400 mensen niet zomaar verlaten, dat slaat nergens op", vertelt hij aan EditieNL. Ook blijft hij om de koeien te kunnen voeren en melken.

Baksteen in maag

De situatie valt hem zwaar: "Ik heb slecht geslapen", zegt hij met de tranen in zijn ogen. "Ik heb continu een baksteen in mijn maag, de situatie is zo onwerkelijk."

Kees maakt zich nog weinig zorgen over zichzelf. "Natuurlijk is er de kans dat je een bom op je hoofd krijgt, maar vooral legerbasissen en wapendepots worden gebombardeerd. Op het platteland zit ik redelijk veilig."

Gevlucht

Zijn vrouw Emmeke is met de kinderen naar Roemenië gevlucht. Emmeke ziet hem het liefst zo snel mogelijk terug, maar snapt waarom hij blijft. "Het is een onbeschrijfelijk gevoel. Het voelt alsof ik hem gewoon achterlaat in een heel onzekere situatie. Ik weet niet wanneer ik hem weer terugzie." Haar enige troost is dat de telefoons nog werken en ze Kees dus kan bellen.

Op de grens van Roemenië ziet ze hoe de oorlog gezinnen verscheurt. "Er zijn veel mannen die afscheid nemen van hun vrouw en kinderen. Zij duwen deze mensen dan letterlijk de grens over. Echt afschuwelijk om te zien." Oekraïense mannen mogen het land niet verlaten. Ze kunnen worden opgeroepen om mee te vechten. "Omdat Kees een Nederlands paspoort heeft, hoeft dat gelukkig niet."

Reisdocumenten

Naast Kees zijn er dus nog zo'n 140 Nederlanders in Oekraïne – al geeft de ambassade toe geen goed overzicht te hebben. Wat doet ons land om deze mensen te helpen? "We gaan Nederlanders die nu in Oekraïne zitten niet evacueren, omdat er al sinds 12 februari een negatief reisadvies geldt", laat een woordvoerder van het ministerie van Buitenlandse Zaken weten. "Toen al hebben we een dringende oproep gedaan om het land te verlaten, omdat de situatie onvoorspelbaar is."

De Nederlandse ambassade in het land is op dit moment gesloten. Wel heeft het ministerie een steunpunt ingericht bij de Nederlandse ambassade in Lviv. "Daar staat een ambassadeur klaar om Nederlanders te ondersteunen en helpen als ze geen reisdocumenten hebben." Maar in de huidige situatie is Lviv niet voor iedereen makkelijk te bereiken.

Visum

Europarlementariër en docent migratierecht Tineke Strik denkt dat de Nederlandse overheid meer kan doen om Nederlanders die zijn achtergebleven te helpen. "Ik vind de reactie van het ministerie weinig begripvol. Nederlanders zitten daar met een bedrijf of baan en kunnen niet altijd zomaar weg."

Bovendien kunnen gezinnen die bestaan uit zowel Nederlanders als Oekraïners niet zomaar samen reizen. Oekraïners hebben een visum nodig om legaal door Europa te reizen en Nederlanders niet. "Het beste wat de overheid kan doen is een humanitair visum verlenen aan Oekraïense familieleden van Nederlanders", zegt Strik. "Anders moeten gezinnen of gezinsleden de route illegaal proberen af te leggen en dat is moeilijk. Met zo'n visum kun je de gezinnen bij elkaar houden."