Werknemers vinden lastig? 'Bedrijven creëren hun eigen krapte'
Door de krapte op de arbeidsmarkt is het voor veel bedrijven moeilijk om aan nieuw personeel te komen. Bedrijven hebben daar zelf ook schuld aan, zegt hoogleraar Schippers van de Universiteit Utrecht. "Vaak wordt er een schaap met vijf of meer poten gevraagd."
De werkloosheid is de laatste jaren fors gedaald en daalt zelfs nog verder, tot 3,5 procent volgend jaar, verwacht het Centraal Planbureau. In bijvoorbeeld de bouw en de industrie kunnen bedrijven nu al steeds moeilijker aan mensen komen.
'Zoek wat ruimer'
Een bedrijf dat maar moeilijk een vacature vervuld krijgt, heeft daar soms zelf ook een rol in, zegt hoogleraar Schippers. "Vaak wordt er een schaap met vijf of meer poten gevraagd. En als je een bepaald diploma niet hebt, dan word je ongeschikt geacht", aldus Schippers.
Hij denkt dat als werkgevers iets ruimer zoeken, ze misschien wel iemand kunnen vinden. "Voor sommige functies wordt een econoom of een jurist gevraagd, terwijl misschien een historicus het werk ook zou kunnen." Schipper denkt dat als bedrijven minder strikte eisen stellen ze ook meer vrouwen kunnen aantrekken.
'Huis is ook niet kant-en-klaar'
Natuurlijk, een chauffeur zonder rijbewijs, dat gaat niet, maar er zijn een heleboel zaken waar je makkelijk wat aan kunt doen, aldus Schippers. Hij verwijst naar zij-instromers in het onderwijs.
Schippers maakt de vergelijking met een nieuw huis. "Als je dat koopt, dan vindt niemand het een probleem als je wat moet schilderen of als er een nieuwe keuken in moet. Als bedrijven een werknemer willen aantrekken, dan moet het een soort kant-en-klaarproduct." Werkgevers kunnen ook zeggen: je kunt per 15 april beginnen, maar wél als je dan dit en dit kunt.
'Weinig 65-plussers zonder baan'
In theorie kan de werkloosheid naar nul, aldus Schippers, toch is er altijd wel een harde kern van werklozen, zegt hij. Dat komt volgens hem omdat sommige werknemers bijvoorbeeld laagopgeleid zijn of ouder.
Jan van Ours, hoogleraar Arbeidsmarkteconomie aan Erasmus Universiteit Rotterdam, denkt dat als de werkloosheid onder 60-65-jarigen laag is, de arbeidsmarkt echt krap is.
Volgend jaar zouden we dan met een werkloosheid van zo'n 3,5 procent bijna op een niveau van volledige werkgelegenheid zitten. Je hebt immers altijd frictiewerkloosheid. Dat is wanneer mensen niet over de benodigde kwalificaties beschikken, of wanneer zij even tussen twee banen in zitten.
'Werkgevers moeten meer betalen'
Een oplossing voor het tekort aan personeel is dat werkgevers hogere salarissen gaan betalen, zegt Van Ours. "Ze gaan dan de concurrentie aan met andere werkgevers en dat zou ertoe moeten leiden dat werknemers naar sectoren trekken met een hogere toegevoegde waarde." Dat zal dan wel betekenen dat sommige bedrijven het lastig krijgen.
Hij verbaast zich erover dat het zo lang duurt voordat de lonen omhoog gaan. Een verklaring heeft hij daar niet voor." Natuurlijk is het mogelijk dat werkgevers hun werknemers zelf opleiden of een opleiding laten doen, maar de kosten wegen kennelijk niet op tegen de baten", aldus Van Ours.
'Krapte kleiner dan het lijkt'
De krapte op de arbeidsmarkt is overigens minder groot dan het lijkt, zegt De Nederlandsche Bank. Beurscommentator Hans de Geus vult daarop aan: "Er zijn bijvoorbeeld zzp'ers die eigenlijk geen zzp'er willen zijn en er zijn werknemers die meer uren willen maken dan ze nu doen."
Volgens hem is er aan bepaalde specialisten, zoals ingenieurs voor ASML, altijd wel tekort.