Einde liefde in lockdown: 'Geen perspectief. Niet in de wereld, niet in onze relatie'

Marianne* (37) was achttien jaar samen met haar man, maar ligt nu in scheiding. De coronacrisis opende haar de ogen. "In de lockdown realiseerde ik me ineens dat ik niet oud wilde worden met hem. Hoewel we gelukkig allebei konden blijven werken omdat we beiden een cruciaal beroep hebben, besefte ik plotseling dat ik gillend gek zou worden als we samen thuis zouden moeten zitten. Het was in de avonduren en weekenden al te veel. Ik kwam erachter dat we onwijs langs elkaar heen leefden. Normaal deden we ieder ons eigen ding, door corona kon dat niet meer en zaten we met elkaar opgescheept."

Dat bleek geen succes. Irritaties en verschillen werden uitvergroot. "Hij was bijvoorbeeld tegen testen, vond het hele virus maar onzin en opgeblazen, terwijl ik in de zorg werk en heel serieus met de maatregelen omging." 

Al achttien jaar in lockdown

Ook viel Marianne plots op dat ze toch wel heel anders in het leven staan. "Hij liet zich meezuigen in een negatieve spiraal, terwijl ik juist de positieve dingen zag, nieuwe hobby’s ging oppakken en er het beste van probeerde te maken. Ik merkte dat ik heel outgoing ben, terwijl hij eigenlijk al achttien jaar in lockdown zit. Voor hem veranderde er niet veel. Ik dacht: straks zijn we met pensioen en dan wordt dit mijn leven. Dan worden wij die mensen die elkaar niets meer te melden hebben die je soms ziet zitten in restaurants. Ik schrok me dood van dat toekomstbeeld."

Wegwezen, dacht ze. Een paar keer kaartte ze aan dat ze niet gelukkig was, maar haar man wuifde dat weg met de verwachting dat het na corona wel weer beter zou gaan. "Ik voelde het juist andersom: deze tijd brengt je ware aard naar boven. Als nu blijkt dat je niets met elkaar kunt, denk ik dat het op de lange termijn ook niets gaat worden." Uiteindelijk hakte ze de knoop door en verbrak ze de relatie. Een opluchting, zegt ze, al wonen ze nog wel onder één dak. "Door corona kun je niet zo makkelijk even bij iemand anders intrekken. Ik ben hard op zoek naar een huis, en in de tussentijd proberen we elkaar zo veel mogelijk te ontlopen."

'Hoeveel films kun je kijken?'

Ook de relatie van Suzan* (54) bleek niet bestand tegen diverse lockdowns en beperkingen. Niet eens omdat ze veel op elkaars lip zaten, want Suzan en haar vriend woonden niet samen en hebben ieder hun eigen gezin. Ze zagen elkaar vooral in de weekenden. Toch deed de coronacrisis hun relatie geen goed. "We moesten zoeken naar mogelijkheden om leuke dingen te blijven doen. Normaal gingen we regelmatig naar de film of uit eten, doordeweeks keken we er dan echt naar uit om elkaar weer te zien. Nu zaten we hele avonden thuis op de bank. Vreselijk saai. Hoeveel films kun je kijken op een avond? Ik kijk al niet graag tv, ik vond er niets aan."

Zonder afleiding werd pijnlijk duidelijk dat ze elkaar weinig te vertellen hadden. De irritaties en ergernissen namen toe, het gevoel van verbondenheid raakte steeds meer op de achtergrond. Wat ook niet hielp, was dat ze aanvankelijk van mening verschilden over het nut van de maatregelen. "Ik stond er gelijk al niet achter. Niet dat ik een corona-ontkenner ben, ik hield me er ook wel aan, maar ik had er veel moeite mee om ze te accepteren. Hij stond daar anders in. Dat botste. Later, toen hij de maatregelen ook zat werd, waren we het vaker eens, maar toen had de negatieve sfeer al de overhand. Het was moeilijk om de positieve dingen te blijven zien."

Geen mooie plannen meer

Suzan had steeds minder behoefte om haar vriend te zien. "Ik keek er niet naar uit om wéér een avond op de bank te zitten, ik bleef liever thuis. Er was sowieso niets meer om naar uit te kijken. We konden geen mooie plannen maken samen, er was gewoon geen perspectief. Niet in de wereld, en ook niet in onze relatie. Het samen dromen stopte."

Zonder corona waren ze waarschijnlijk op den duur ook wel uit elkaar gegaan, denkt Suzan, maar corona heeft het proces flink versneld. "Als je relatie in de basis goed is kun je alle stormen doorstaan, maar de basis bleek bij ons niet sterk genoeg te zijn."

Hoe voorkom je een coronabreuk? 

Dat in coronatijd veel relaties sneuvelen, heeft volgens relatiespecialist Astrid Landman verschillende redenen. "De belangrijkste is dat je weinig ruimte en tijd voor jezelf hebt wanneer je constant op elkaars lip zit. Kleine ergernissen worden uitvergroot. Het lontje wordt steeds korter en als je niet uitkijkt verval je steeds weer in dezelfde discussies en irritaties. Partners brengen weliswaar veel tijd met elkaar door, maar doen weinig sámen." 

Daarnaast hebben veel mensen nu stress over bijvoorbeeld werk of gezondheid, wat ook weer zijn weerslag heeft op de relatie. Zaten er vóór corona al dingen niet goed in de relatie, dan is de kans groot dat deze situatie het laatste zetje geeft. "Voorheen kon je nog ieder je eigen leven leiden, maar nu ben je veel meer op elkaar aangewezen en komen de onderliggende issues echt boven. Je kunt er niet voor weglopen."

Wat kun je doen om je relatie te redden?

1. Wees je bewust van de zogenoemde negativiteitsbias, zegt Landman. "Onze hersenen zijn van nature meer gefocust op dingen die niet goed gaan. Daardoor worden we meer aangetrokken tot problemen en blijft een vervelende opmerking bijvoorbeeld veel langer hangen dan een compliment." Het is ook de reden waarom we wel die rondslingerende boxershort op de grond zien, maar minder geneigd zijn om te waarderen dat je vanochtend een cappuccino op bed kreeg. "Negativiteit is funest voor je relatie. Als je weet hoe je brein werkt, kun je bewust de keuze maken om het anders te doen en te focussen op positiviteit."
2. Schrijf elke dag een aantal dingen op die je leuk vindt aan of waardeert in je partner en deel ze met elkaar. "Uit onderzoek van de Amerikaanse psycholoog John Gottman blijkt dat een relatie een veel grotere kans van slagen heeft wanneer elke negatieve uitwisseling, zoals kritiek, kwetsen en negeren, in verhouding staat tot vijf positieve interacties, zoals een compliment, aandacht, of attent zijn."
3. Weet welke liefdestaal je partner spreekt. Dat is eigenlijk de basis, zegt Landman. "Er zijn vijf talen van de liefde: positieve woorden, samenzijn, cadeaus krijgen, dienstbaarheid of zorgzaamheid en lichamelijk contact. Hoe uit je zelf je liefde en waaraan heb je behoefte? Bespreek dat eens met elkaar. Misschien neemt hij wel elke week een bos bloemen voor je mee om zijn liefde te uiten, maar snak jij naar een arm om je heen. Als je van de ander weet wat hij of zij nodig heeft om zich geliefd te voelen, dan is het makkelijker om dat te geven."

Is dit genoeg om een breuk te voorkomen? "Als de problemen echt diep zitten, zal er meer voor nodig zijn, maar het kan absoluut helpen om je te richten op wat je leuk vindt aan elkaar. Als je echt niet meer kunt bedenken wat je leuk vindt in de ander, zou ik zeggen: stop ermee. Vasthouden aan een relatie die niet werkt is tijd stelen van jezelf en van de ander. Die tijd kun je beter besteden aan een relatie waarin je wel gelukkig bent."

* De namen Marianne en Suzan zijn op verzoek van de geïnterviewden gefingeerd. Hun echte namen zijn bekend bij de redactie.

OPROEP

Gezocht: Liefdeslessen 

Voor de nieuwe rubriek Liefdesles op RTL Nieuws Lifestyle zoeken we mooie, kwetsbare, grappige, inspirerende en goudeerlijke liefdeslessen. Een inzicht, een reflectiemoment. Liefst met hand in eigen boezem. Bleek je uiteindelijk zelf degene met bindingsangst? Had je nooit voor de liefde moeten emigreren of bleek een samengesteld gezin toch een illusie? Of heb je juist ontdekt dat je door niks meer te eisen uiteindelijk dichter bij je lief bent dan ooit? Journalist Hanneke Mijnster wil je er graag alles over vragen. Vertellen mag anoniem. Mail naar: hanneke.mijnster@rtl.nl.