Van afscheiding tot zelfliefde: Eva en Deva laten geen seksvraag van jongeren onbeantwoord

Zorg dat je geen soa krijgt, raak niet ongewenst zwanger en zo doe je een condoom om. Dat was zo’n beetje de seksuele voorlichting die Eva en Deva kregen op de middelbare school. 

Eva: "We hadden het er een keer over toen we een biertje dronken in de kroeg. Deva en ik zijn op verschillende plekken in Nederland opgegroeid, toch hadden we precies dezelfde ervaring. En dat bleek voor meer mensen in onze omgeving te gelden." 

Deva: "Bij zo’n biologieles werd je uitgelegd wat je moest weten voor de toets, maar het ging nauwelijks over de dingen die jongeren echt willen weten op die leeftijd."

Dat bracht de twee afgestudeerd psychologen op een idee: moesten ze zelf niet die klaslokalen in, om het beter te doen? Zíj leerden vooral veel over seks toen ze er na de middelbare school opener over gingen praten met vrienden. Konden ze iets vergelijkbaars neerzetten op scholen, zodat die kennis jongeren eerder zou bereiken? 

Plannen op een bierviltje

"We maakten diezelfde avond een opzetje op een bierviltje en zo is het begonnen. Inmiddels geven we al vijf jaar gastlessen seksuele vorming op middelbare scholen door het hele land. Daarin praten we met leerlingen op een leuke manier over seksualiteit, liefde, relaties en ouder worden. Het zijn lessen zoals we die zelf graag zouden hebben gehad, interactief, met plezier en over onderwerpen die er echt toe doen."

In hun lessen gaat het bijvoorbeeld over afscheiding. Eva: "Toen ik dat zelf kreeg, dacht ik: holy shit, wat is dit? Er komt ineens een nieuwe vloeistof uit je lichaam en niemand vertelt je daarover. Voor mij was het echt een geruststelling toen ik het daar op een dag met vriendinnen over had en zij het ook bleken te hebben. Als we er nu over vertellen, zijn er in elke klas wel een paar meiden voor wie dat net zo’n eyeopener is als het voor mij was."

Ook de clitoris – en de omvang daarvan – blijft niet onbesproken. Deva: "Toen ik op school zat stond de clitoris niet eens in het biologieboek. Terwijl het best handig was geweest om te weten dat ik een orgaan heb dat aan de binnenkant van mijn lichaam bijna zo groot is als een piemel, waarmee je genot kunt ervaren. Het ging überhaupt nooit over genot, alleen over ejaculatie. Het vrouwelijk orgasme kwam niet echt aan bod."

Vragen over je seksdebuut

In de lessen gaan Eva en Deva langs met een tasje (met daarop de tekst 'eat pussy it’s organic' – "een goede ijsbreker"). Daarin kunnen leerlingen anoniem hun vragen deponeren. "We merken dat ze door dat anonieme veel kwetsbare vragen durven te stellen."

De vragen die ze het vaakst krijgen? Deva: "Sowieso veel vragen over de eerste keer, of zoals wij het noemen: je seksdebuut. Hoe oud moet je zijn, hoe is het, doet het pijn, hoe weet je wat je moet doen, dat soort dingen. Daarnaast krijgen we veel vragen in de trant van: 'Is het normaal dat…?' 'Is het gek dat…?'."

Een groot deel van de vragen die ze de afgelopen jaren van jongeren kregen, hebben ze nu gebundeld in een boek, Sekspeditie. Deva: "Zo creëren we iets blijvends waardoor nog meer mensen de sfeer van onze lessen kunnen ervaren." Eva: "Met het boek kun je – anders dan met onze lessen – ook zelf bepalen wanneer jij aan welk onderwerp toe bent. Niet alle 172 vragen zullen direct op jou van toepassing zijn, maar je kunt eruit pikken waar je op dat moment behoefte aan hebt."

Eerlijke anonieme ervaringen 

Kun je pijpen met een beugel? Wanneer ben je nou echt verliefd? Hoe geef je je grenzen aan? In het boek beantwoorden Eva en Deva deze en vele andere vragen, hier en daar ondersteund door seksuoloog Sanderijn van der Doef. Ze omschrijven hun boek als 'het eerlijkste boek dat je ooit gaat lezen'. 

Deva verklaart: "We zijn direct, noemen alles bij de naam en winden er geen doekjes om." Dat blijkt wel uit de titel van het eerste hoofdstuk: Hoe de f*ck werkt het – kutscheetjes, groeiende piemels en meer. Ook staan in Sekspeditie veel eerlijke anonieme ervaringen beschreven. Eva: "In onze lessen vertellen we vaak over onszelf, maar we wilden niet dat dit een boek zou worden over ons seksleven. Ik ben er heel trots op dat we in plaats daarvan veel diverse ervaringen hebben weten te verzamelen van anderen."

Er zijn hoofdstukken over schaamte, seksueel grensoverschrijdend gedrag en over consent, waarin Eva en Deva concreet uitleggen wat het is en waar je op moet letten. Ook genderidentiteit en seksuele oriëntatie komen uitgebreid aan bod. Het duo weet inmiddels als geen ander wat er leeft onder jongeren. 

Viral op TikTok

Merken ze dat de jongeren van nu met andere dingen worstelen dan waar zij vroeger mee zaten? Eva: "We merken het soms wel als bepaalde dingen viral zijn gegaan op TikTok. Zo kregen we ineens heel vaak de vraag of de tandarts het in je mond kan zien als je de avond daarvoor iemand hebt gepijpt. Dat bleek iemand op TikTok te beweren en veel leerlingen waren bang dat de tandarts het aan hun ouders zou vertellen. Die vraag is ook in ons boek beland." Het antwoord: nee, als het met consent (en dus niet met veel geweld) is gebeurd, ziet de tandarts daar niets van.

Sociale media spelen nu sowieso een grotere rol in de seksuele ontwikkeling, merken de vriendinnen. Deva: "Iedereen heeft een telefoon met camera en er wordt voortdurend van alles online gegooid. Op sommige scholen is dat een groot thema. Jongeren zijn bang dat ze 'exposed' worden, dat er naaktfoto’s of filmpjes van hen online belanden."

Wat hen ook opvalt is dat een 'relatie' uitmaken bij die generatie niet met veel tact gebeurt. Eva: "Ze vinden het heel normaal om het via Snapchat uit te maken met elkaar en dan elkaar te blokkeren. Ook als het met hen wordt uitgemaakt, hebben ze liever dat dat online wordt gedaan dan in het echt." Maar dat zal de leeftijd zijn, voegt Eva daar lachend aan toe. "Dat komt vast nog goed."

De L in LHBTI

Sekspeditie is bedoeld voor 'ontdekkers van seks, lichamen, (zelf)liefde, communiceren en plezier'. Voor jongeren vanaf plusminus 14 jaar, maar ook voor hun ouders en docenten. 

Eva: "We denken dat iedereen wel iets kan leren van ons boek. Al is het maar waarom de 'l' vooraan staat in 'lhbti' bijvoorbeeld, dat soort feitjes staan er ook in. Tot nu toe hebben we van iedere volwassene die het heeft gelezen gehoord dat er dingen in staan die ze nog niet wisten." Deva: "Als je enthousiast wilt worden over seksueel ontdekken, dan is dit het boek dat je moet gaan lezen."

'Sekspeditie' van Eva Bus & Deva Duveen, samen met Sanderijn van der Doef, is nu verkrijgbaar.