De opvoedkwestie: 'Mijn zoon (2) háát douchen'
De tweejarige peuter van Sarina drijft haar tot wanhoop zodra het tijd wordt voor de douche of het tandenpoetsen. Hoe leidt ze dit in goede banen?
Gillen, huilen, tegenspartelen: het zoontje van Sarina gooit alles in de strijd zodra de douchekraan wordt aangezet of een tandenborstel bij hem in de buurt komt: "Kyan heeft een gruwelijke hekel aan de douche, net als tandenpoetsen. Elke dag is dit een strijd waarbij hij zijn hoofd wegdraait en begint te gillen zodra ik zijn haartjes nat maak of mond opendoe voor de tandenborstel. Ik heb al van alles geprobeerd: liedjes zingen, een beloningssysteem met stickers, maar niets helpt. Hoe pak ik dit aan?"
'Benoem zijn gevoel. Daarmee haal je al een hoop frustratie weg'
Hoewel het logisch is dat je als ouder in zulke situaties soms je geduld verliest, is het belangrijk om emotie van je tegenstribbelende peuter serieus te nemen, zegt orthopedagoog Loes Waanders: "Benoem wat je ziet en zijn gevoel: ‘Jij vindt het douchen echt niet leuk, hè?’ Daarmee kom je al in verbinding en het neemt vaak al veel frustratie weg. En bedenk dat zijn gedrag hoort bij de ontwikkeling. Op die leeftijd zijn zelfstandigheid en autonomie grote thema’s. Het is niet voor niets dat ‘nee’ of ‘zelf doen’ echt passen bij deze leeftijdsfase. Daar mag je ruimte aan geven binnen jouw grenzen. Achterhaal waar de weerstand precies in zit. Vindt hij het water in zijn ogen niet prettig, laat ‘m dan bijvoorbeeld helpen door zelf de douchekop vast te houden. Zo ervaart hij ‘controle’ over het douchen en krijgt hij het autonome gevoel dat hij graag wil ervaren."
Ook wat betreft het tandenpoetsen speelt het ‘zelf willen doen’ en controle willen ervaren een rol. Benoemen wat je ziet en van je kind verwacht is hierbij belangrijk, zegt Waanders: "Zeg dan: ‘Ik zie dat jij niet wilt tandenpoetsen, dat vind je niet fijn, hè? Maar elke dag maken we twee keer onze tanden schoon. Dat hoort erbij.’ Het helpt om je kind vervolgens een keuze te geven: wil hij eerst tandenpoetsen en daarna in bad of andersom?"
Een andere tip is om een compromis te maken: eerst poets jij zijn tanden en daarna mag hij dat zelf doen of andersom. Waanders: "Geef hem keuzevrijheid waar mogelijk en dus de autonomie waar hij zo naar verlangt op deze leeftijd terwijl jij de kaders stelt. Er zijn veel liedjes over tandenpoetsen die een instructie geven, zoals eerst boven poetsen dan onder. Spreek jouw kind aan op wat hij kan. Lukt het hem om te doen wat het liedje zingt? Laat maar eens zien. Daag je ze op speelse wijze uit. Tot slot: probeer zelf relaxed te blijven, hiermee voorkom je dat tandenpoetsen of douchen een negatieve associatie krijgt. Hoe meer je als ouder in de weerstand schiet, hoe meer frustratie jouw kind zal laten zien."
Wil je geen aflevering van deze rubriek missen? Klik dan op de Opvoedkwestie-tag hieronder en vervolgens links bovenin op 'Volgen'.