Myrthe en Jeroen brengen miskraam in beeld: 'Zoveel stellen ervaren dit verdriet'

Trots hadden ze het al verteld aan familie, vrienden en collega’s. Ja het was wat vroeg, maar Myrthe en Jeroen waren zó blij dat het eindelijk gelukt was om weer zwanger te raken dat ze het wel van de daken konden schreeuwen. Ook de fotograaf die de geboorte van hun zoon Finnin (2) had vastgelegd, hadden ze al ingelicht om een plekje te reserveren. Maar niet veel later moesten ze de verdrietige afloop delen: na 9 weken zwangerschap kreeg Myrthe een miskraam.

Handjes, voetjes en oogjes

Het begon met een onderbuikgevoel, letterlijk en figuurlijk, vertelt Myrthe. "Ik had er geen goed gevoel bij en de vitaliteitsecho werd vervroegd. Daarop was een kloppend hartje te zien. Maar niet lang daarna kreeg ik helderrood bloedverlies dat snel toenam. Toen wist ik: dit is niet goed." Jeroen was erbij toen hun vrees werd bewaarheid. "Het is maar zo’n 5 meter van de bank naar de wc, maar het voelde als een marathon toen ik erheen liep", vertelt hij. "Daar stond ze, met het vruchtje in haar handen." Myrthe: "Ik voelde het meteen toen ik ging zitten. Dit is het. Het lag intact in de wc. Een helder zakje, met daarin kleine handjes, voetjes en oogjes." Jeroen: "Je kon de vingertjes bijna tellen."

Let op: de volgende foto kan als schokkend worden ervaren.

Toen ze met pijn in hun hart geboortefotograaf Jessica Vink afzegden, stelde Jessica voor om foto’s van het vruchtje te maken. Myrthe had het uit de wc gevist en in een bakje water in de koelkast bewaard om er later op een mooie manier afscheid van te kunnen nemen. Door deze zogenoemde watermethode bleef het mooi roze en behield het de vorm die het in de baarmoeder had. Jessica (36) was erbij toen ze het vijf dagen na de miskraam een plekje gaven in de tuin. "Superwaardevol om dat vast te leggen", noemt ze het. "Als fotograaf kijk je er toch anders naar, ik zie overal de schoonheid van in, hoe verdrietig ook."

Bijzonder aandenken

Ze fotografeerde wel eerder te vroeg geboren kindjes die het niet hadden gered, maar nog nooit in dit stadium. "Ik had dit nog nooit in het echt gezien. In zekere zin hebben Myrthe en Jeroen ‘geluk’ gehad, dat het vruchtje er compleet in de vruchtzak uitkwam. Dat is uitzonderlijk. Ik denk dat deze foto’s een bijzonder aandenken zijn en helpen bij de verwerking." Dat bevestigen Myrthe en Jeroen. Jeroen: "We zijn heel dankbaar voor de foto’s. Het is fijn dat je toch even terug kan kijken." Myrthe: "Anders is het bijna alsof het er nooit was."

Het verdriet om het verlies overviel Myrthe en Jeroen. Verdoofd waren ze ervan. Verdriet en boosheid wisselden elkaar af. Myrthe lag een dag in bed, tot weinig in staat. Maar toen realiseerde ze zich dat zo enorm veel anderen dit ook doorgemaakt moesten hebben. Bij vrouwen onder de 35 eindigt 1 op de 10 zwangerschappen in een miskraam, bij oudere vrouwen nog vaker.

Openheid

Waarom werd er nauwelijks over gepraat? Waarom hoorden Jeroen en zij nu pas, nu ze het zelf deelden, van al die andere mannen en vrouwen die ook een of meerdere miskramen hadden meegemaakt? Myrthe: "Dat het een uitgangspunt is om een zwangerschap stil te houden die eerste 12 weken, 'want stel het gaat mis', impliceert dat je het ook beter stil kunt houden als het daadwerkelijk misgaat. En vast niet iedereen zal de behoefte hebben om er open over te zijn. Maar ik denk dat er ook genoeg mensen zijn die net als ik zo’n groot verdriet ervaren en dat openheid in die gevallen een beter uitgangspunt zou zijn."

Ze vergelijkt het met het verliezen van een ouder of een andere dierbare. "Dat wordt gedeeld onder collega’s. Dan gaat er een mailtje rond, condoleren mensen je. Er is geen schaduw, geen sluier. Het pure feit dat een dierbare is overleden, is voldoende om erover te praten. Bij een miskraam lijkt het alsof er eerst een andere aanleiding nodig is om erover te spreken."

Alsof het verlies van een kindje dat niet tussen ons geleefd heeft, minder legitiem is dan het verlies van iemand die daadwerkelijk onder ons is geweest, zegt ze. "Ik kan er de vinger niet op leggen waarom, maar een miskraam bespreek je niet zo snel in een werkoverleg. Dan gaat er geen mailtje rond. Ik zeg ook niet dat dat moet. Maar ik durf te wedden dat er veel mannen en vrouwen zijn die dit hebben meegemaakt en er zodanig verdrietig van waren dat ze niet goed in staat waren om op hun werk te verschijnen, nog los van de lichamelijke gevolgen van een miskraam bij vrouwen, zoals krampen en bloedverlies. Waarom praten we daar nauwelijks over?"

Let op: de volgende foto kan als schokkend worden ervaren.

Eenzaamheid en twijfel

Ze besloot er een blog over te schrijven, om de miskraam uit het verdomhoekje te trekken. "Ik dacht: er moeten meer vrouwen zijn die nu net als ik huilend op de plee zitten omdat ze niet meer zwanger zijn. Dat verdriet maar ook de twijfel over de legitimiteit hiervan en de daarbij horende eenzaamheid in die eerste fase moeten zo breed gedragen zijn, onder zo velen, dat kan niet anders. Het is denk ik beter om daar open over te zijn. Het verdriet is er nou eenmaal en erover praten kan de twijfel over de legitimiteit van het verdriet wegnemen bij diegene die daarmee tobt. Ook als het maar 9 weken oud was, en ook als het verlies al even geleden is."

De woorden van Myrthe en de foto’s van Jessica maakten veel los. Myrthe werd overladen met reacties op haar openhartige blog, ook van vrouwen die nu pas hun verdriet om hun eigen miskraam durfden te erkennen. Jessica krijgt veel berichten van vrouwen die ook wel zulke foto’s hadden gewild. "Veel van die vrouwen hebben in paniek op de doorspoelknop gedrukt en beseffen nu pas dat het ook anders had gekund", zegt ze.

Draad weer oppakken

Nu, zes weken later, gaat het weer steeds beter met Jeroen en Myrthe. "Natuurlijk doet het mij enorm veel verdriet en pijn", zegt Jeroen. "Ik vind het heel moeilijk dat ik er niet voor mijn toekomstige zoon of dochter heb kunnen zijn, dat ik er niets aan kon veranderen. Maar als man sta je toch een beetje aan de zijlijn. Myrthe is degene die het ook inwendig allemaal voelde. Nu wil ik graag de draad weer oppakken en samen de schouders eronder zetten. Juist doordat we er op zo’n mooie manier afscheid van hebben kunnen nemen, is het voor altijd bij ons.” Myrthe: "Ik hou me vast aan Finnin, dat is zo’n grappig, leuk kind. Hem hebben we wel. Ik kies er bewust voor om daar heel dankbaar voor te zijn. Ik probeer vaak te denken: het komt wanneer het komt. De tijd was kennelijk nog niet rijp."