Paula ging in retraite: 'In tijden heb ik me niet zo ontspannen gevoeld'

Middenin de bossen van Lunteren, ver weg van de dagelijkse drukte, heeft Back to the Wild - opgericht door Peter Melis en Thijs Visser - hun kamp opgezet. Peter en Thijs verwelkomen iedere dag zo’n tien deelnemers, die allemaal hun eigen reden hebben om de uitdaging aan te gaan om vijftien uur door te brengen zonder telefoon of horloge.

Terwijl ik de bossen in rijd, besef ik: nog even en ik ben onbereikbaar. Een vervelend gevoel, want hoe blijf ik nu op de hoogte van het nieuws, mijn werk, en alle andere dingen die ik moet missen? Het kostte al moeite mijn laptop thuis te laten, het liefst begon ik meteen met het schrijven van dit stuk. Anderzijds geeft de gedachte helemaal offline te zijn mij rust - en merk ik, naarmate ik verder het bos in rijd, hoe graag ik me daaraan wil overgeven.

Rond 17.00 uur parkeer ik de auto en na een kleine wandeling zie ik tussen het struikgewas mensen bewegen. Het blijken Peter en Thijs te zijn. Ik heb het kamp gevonden! Ik vervolg mijn tocht en zie in de verte een met behulp van takken en bomen opgezette tarp (gespannen zeil), die dekking biedt aan een vakkundig aangelegd vuur in een grote kuil met zitplekken eromheen.

Met een stuk zeil het bos in

Een halfuur na aankomst vraag ik waarom mijn telefoon nog in mijn broekzak zit, maar een duidelijk antwoord blijft uit. Wel word ik met een stuk zeil, een tarp en zes haringen het bos in gestuurd. "Zoek maar een mooie plek", zegt Peter tegen me. Met mijn tas over mijn linkerschouder, matje onder mijn rechterarm en de tarp verfrommeld tussen beide handen, loop ik in de richting die Peter aangeeft.

Nog geen vijf minuten later kom ik uit op een open veld, dat al een aantal geïmproviseerde tenten rijk is. Ik zie een mooie lege plek en besluit daar mijn tarp op te zetten. In mijn zoektocht naar takken en de vele pogingen het zeil te spannen tussen die gevonden takken, vergeet ik mijn telefoon compleet. Ik vind het vooral heerlijk om in de natuur te zijn en om even niet bezig te hoeven zijn met mail, appjes of belletjes. Met afspraken die ik niet moet vergeten of de was doen. 

Als iedereen zijn onderkomen voor de nacht heeft ingericht, verzamelen we bij het vuur, waarboven een grote pot thee van zelf geplukte bladeren staat te pruttelen. Het ruikt heerlijk.

Terwijl iedereen rustig een plek in de kuil zoekt, legt Thijs uit wat we die avond gaan doen en hij waarschuwt: "Tijdens de activiteiten is de kans groot dat je er in je hoofd van alles van vindt. Misschien vind je het ongemakkelijk, gek of raar. Prima, maar bewaar dat wat je op dat moment ‘vindt’ voor later, eventueel voor in de auto of als je thuis bent - en zet het voor de komende uren even opzij."

Dág, telefoon

De groep maakt kennis met elkaar. Om beurten vertellen we over onze hobby's, de reden dat we hier zijn én onze mooiste herinnering aan een moment in de natuur. Als je aan de beurt bent je verhaal te vertellen, krijg je een kistje, waar je je telefoon en horloge in kunt opbergen. Als iedereen aan de beurt is geweest, neemt Thijs het kistje mee. Zo, die zien we voorlopig niet meer terug.

Na de voorstelronde is het tijd om alles los te schudden. Letterlijk. Pijn stress, onzekerheden? Weg ermee! Thijs gaat helemaal los en schudt zijn lichaamsdelen ongecontroleerd alle kanten op. Wij volgen getrouw. En inderdaad: het voelt soms best gek of ongemakkelijk, maar ik geef me er helemaal aan over. Enthousiast schud ik mee. Bij elke beweging voel ik dat mijn hoofd leger wordt en mijn lichaam tot rust komt. Negatieve gedachtes verdwijnen naar de achtergrond en ik merk na de oefening zelfs dat ik gecontroleerder praat en ademhaal dan normaal.

Nadat we onszelf hebben losgeschud, is het tijd voor reflectie. Peter: "Zoek een partner. Eén van jullie wordt de verteller, de ander luistert. De luisteraar moet aan de verteller vragen hoe hij of zij de coronatijd heeft ervaren. Hier geeft de verteller antwoord op. Na zeven minuten geeft de luisteraar aan dat de tijd om is en draaien rollen om. De luisteraar mag niet reageren op de verteller."

Recht vanuit het hart

Zeven minuten timen zonder horloge of telefoon is best wel lastig, maar tijdens deze oefening ontdek ik dat het nog véél lastiger is om niet te mogen reageren op iemand die een verhaal vertelt, al helemaal als dat verhaal recht vanuit het hart wordt gedeeld.

Het onderdeel wordt afgesloten met een individuele opdracht. We krijgen een A4 met een aantal vragen. "Zoek een rustige plek in het bos. Neem de tijd om de vragen te beantwoorden en te reflecteren op de periode die achter je ligt", zegt Peter. Daar lig ik dan. Op de grond, tussen de teken en insecten, maar dat interesseert me weinig. Ik heb nergens aandacht meer voor, behalve voor de vragen.

Ik doorloop ze één voor één en formuleer de antwoorden in mijn hoofd, omringd door het gefluit van vogeltjes en de geur van natte bladeren en dennennaalden. Het is ongelooflijk fijn om mijn gedachten op een rij te zetten. Thuis kom ik daar niet aan toe, omdat ik dan te veel met mijn telefoon bezig ben. 

Als ik klaar ben met de vragen, stap ik uit mijn gedachtenbubbel en loop terug naar het kampvuur, waar iedereen zich ondertussen weer verzamelt. We hebben geen idee hoe laat het is, maar omdat onze magen knorren, besluiten we dat het etenstijd moet zijn. 

Na een lekkere maaltijd krijgen we even tijd voor onszelf. Dat is maar goed ook, want opeens slaat het weer om. Het begint te regenen en ik kom er net op tijd achter dat het dekzeil niet ónder, maar buiten de tarp ligt. Ik vouw de randen van het zeil snel naar binnen en leg wat voorwerpen onder de randen, zodat het water weg kan sijpelen en niet mijn slaapzak in loopt. 

We praten en filosoferen met de groep nog wat na bij het kampvuur totdat de ogen van de eerste deelnemers dichtvallen. Als ik merk dat ook mijn lichaam zwaar wordt, ga ik richting mijn tarp, die aan weerszijden open is. Het is niet heel koud, maar toch houd ik mijn kleren aan. Ik rol me op in mijn slaapzak en niet veel later val ik in slaap.

Rise and shine

De volgende ochtend worden we gewekt door Peter. Ik kijk naar buiten, de zonnestralen schijnen door de takken heen. Voordat we ontbijten, maken we ons lichaam wakker met een shake-oefening. Daarna blikken we vooruit op wat we denken dat er na deze dag zal komen.

Omdat sommige deelnemers nog een werkdag voor de boeg hebben, deelt Peter om 08.30 uur de tijd met ons. Pas dan dringt het tot me door dat de vijftien uur er alweer op zitten. De tijd is voorbij gevlogen: ik heb geen moment aan mijn telefoon gedacht en dat was top. In tijden voelde ik moet niet zo ontspannen. Ik kom tot de ontdekking dat het belangrijk is om af en toe een stapje terug te doen om alles op een rijtje te zetten. Tijd in de natuur doorbrengen, draagt hier aanzienlijk aan bij. Een miniretraite in het bos, ik kan het iedereen aanraden.

Paula ging op retraite bij Back to the Wild, dat verschillende retraites aanbiedt. Meer informatie en tickets vind je hier. 

Thuis je hoofd leeg maken? Zo doe je dat!

Ben je niet in de gelegenheid deel te nemen aan zo’n retraite, of heb je er geen geld voor, maar voel je wel behoefte je hoofd eens helemaal leeg te maken? Je hoeft het echt niet per se ver van huis te zoeken: bij jou thuis of in de nabije omgeving kun je ook al een heel eind komen. Thijs legt je uit hoe je zelf een mini-retraite creëert.

Begin met een duidelijk moment waarop je wilt starten en kader dit af door bijvoorbeeld je telefoon weg te leggen, of iemand op te bellen om te laten weten dat je begint. "Maak er een ritueel van. Doe een bepaalde oefening, of neem even de tijd om op je ademhaling te letten."

Helemaal tot rust

Om helemaal tot rust te kunnen komen is het belangrijk dat je je in een stressvrije omgeving bevindt. "Een plek zonder al te veel afleiding, het liefst in de natuur. Dit kan thuis zijn, maar ook op een bankje in het park, of een kalme plek langs het water. Het beste is een omgeving met zo min mogelijk mensen en geluiden", zegt Thijs.

Bepaal wat je doel is: wil je uit die gedachtenmolen komen, op een andere manier ervaren hoe het leven kan zijn of is er een totaal andere reden? "Schrijf je intenties op voor jezelf." Als je eenmaal een geschikte plek gevonden hebt, kan het helpen om te focussen op de geluiden die je hoort en het bewegen van de natuur. "Het is fijn om de aandacht te verplaatsen naar iets waar je je zintuigen op kunt zetten: wat hoor je en wat zie je?"

Vragen op papier 

Ook is het waardevol om voordat je begint een aantal vragen op papier te zetten, of, nog beter: dit door iemand te laten doen die jou goed kent. "Op deze manier kun je goed reflecteren. Nieuwe informatie ophalen, in plaats van constant dezelfde gedachtes. Neem pen en papier mee en begin gewoon te schrijven, zonder na te denken en zonder te haperen. Als je te veel nadenkt, komen de verhalen die je al weet. Schakel daarom je gedachtes uit en schrijf gewoon alles op wat in je opkomt. Of het nou waar is of niet: deze informatie is ontzettend waardevol."

Sluit je gedachtensessie af door je lichaam los te schudden. Hierbij doe je afstand van spanning, die zich heeft opgebouwd omdat je misschien veel zit of omdat je stress ervaart. "Als je lichaam stijf is, voel je minder. Door het los te ‘shaken’ ga je meer voelen en dit is nodig om rustig te kunnen worden en blijven", legt Thijs uit.

Volgens Thijs is het lastiger om te mediteren als je merkt dat er nog spanning in je lichaam zit. "Het kán werken, maar dan moet je er heel goed in zijn. Ontspan je eerst je lichaam met behulp van fysieke oefeningen, dan is mediteren veel effectiever."