Het geheim van aantrekkingskracht: 'Opposites attract? Niks van waar'

Trouwen met iemand die je nog nooit hebt ontmoet. De meesten zouden het niet durven, maar in Married at first sight gaan tien dappere kandidaten die verbintenis aan – misschien wel de belangrijkste van hun leven. Dit jaar is alweer het vierde seizoen.

Een team van experts heeft de stellen uit honderden aanmeldingen bij elkaar gezocht. Eerder vertelde psycholoog Pablo Bakarbessy al over dat proces en wat kijkers daarvan kunnen leren. Deze week vragen we psycholoog Tila Pronk (35) naar haar inzichten. Ze is docent en onderzoeker aan de universiteit van Tilburg en gespecialiseerd in het wetenschappelijk onderzoek naar liefde en relaties.

Wat is er dit keer anders dan in vorige seizoenen?

“Ik ben als liefdesonderzoeker een enorme fan van het programma. Toen vorig jaar geen van de koppels besloot om bij elkaar te blijven, heb ik   contact opgenomen omdat ik graag mee wilde denken over de invulling van het nieuwe seizoen. We hebben nu een ander team, met een groter accent op de psychologische kant van het avontuur.

We doen ook veel meer aan begeleiding nadat het huwelijk voltrokken is. Het is een snelkookpan en dan heb je ook nog een camera op je neus. We moeten de kandidaten af en toe echt even geruststellen: het is helemaal niet erg als je nog niet precies weet wat je voelt. En er doen zich ook wel wat communicatieproblemen voor waar we bij kunnen helpen – niet verrassend, want de kandidaten gaan een avontuur aan met iemand die ze helemaal nog niet kennen.”

Wat bepaalt of het slaagt of niet?

“Eigenlijk is het vrijwel onmogelijk om te voorspellen welke mensen een klik met elkaar gaan voelen. Wat die x-factor nou precies is, daar is de wetenschap nog niet over uit – wat juist ook wel mooi en mysterieus is. Het maakt de liefde moeilijker, maar ook magischer. We hebben bij het kiezen van deelnemers daarom in eerste instantie gekeken naar mensen die geschikt waren om aan het programma mee te doen: wie is open-minded en geduldig? Wie is bereid de liefde een kans te geven om te groeien?

Dat testen we onder meer aan de hand van mijn zogenaamde ‘Tindertest’: we leggen de kandidaten 50 foto’s voor – niet van de andere kandidaten natuurlijk, maar van willekeurige mensen – en vragen hen een selectie te maken van wie ze aantrekkelijk vinden. Als iemand uit al die tientallen foto’s maar één iemand kiest, heeft diegene kennelijk een wel heel specifiek beeld in gedachten van een potentiële partner. Dan wordt het heel lastig om daaraan te voldoen. Maar als iemand de charme van wel twintig mensen in kan zien, weet je dat diegene zich open opstelt.”

Dus niet iedereen komt in aanmerking?

“Bepaalde groepen vallen op voorhand al af. Mensen met psychische problemen of een heel heftig verleden bijvoorbeeld. Die gunnen we alle liefde van de wereld natuurlijk, maar voor hen is zo’n tv-programma en zo’n huwelijk met een onbekende te onveilig. Ook zijn er mensen die voor de grap meedoen, of gewoon omdat ze op televisie willen komen. Dat is voor de kandidaten die wel echt naar liefde zoeken niet leuk, dus ook zij kwamen niet door de selectie. En ook mensen die zeer hoog scoorden op onze narcisme-test hebben we eruit gefilterd, omdat deze mensen vaak een onrealistisch beeld hebben van hun eigen kwaliteiten als partner, en de lat erg hoog leggen voor een toekomstige partner.

Juist mensen die bescheiden en integer zijn, maken een goede kans. Die zijn bereid om te zien dat er ook op henzelf wel wat aan te merken valt en kunnen de minder leuke kanten van een toekomstige partner daarom ook beter accepteren. Vriendelijkheid is ook een belangrijke factor. Het is wel de bedoeling dat het hoe dan ook een leuke ervaring wordt, ook als uiteindelijk blijkt dat je niet bij elkaar past. De stellen gaan sowieso met elkaar op huwelijksreis bijvoorbeeld, dan wil je niet opgescheept zitten met iemand die licht ontvlambaar is of die steeds op je loopt te katten.”

Wat maakt een match een goede match?

“Je hoort weleens dat tegenpolen elkaar aantrekken – opposites attract – maar daar klopt wetenschappelijk gezien niets van. Mensen zijn juist op zoek naar herkenning, naar hun gelijke. Als experts zijn we direct enthousiast als we zien dat kandidaten een bijzondere hobby delen of als ze bijvoorbeeld allebei vrijwilligerswerk doen. Dat zegt wat over het type mens dat je bent en dus ook of je elkaars type bent.

Hetzelfde geldt voor het uiterlijk. Nog zo’n uitdrukking waar weinig van klopt: beauty is in the eye of the beholder. Uit onderzoek blijkt dat fysieke aantrekkelijkheid best algemeen wordt ervaren. Even heel plat: iemand die van jou een 6 krijgt, krijgt dat van de meeste andere mensen ook. En als je dan zelf ook een 6 bent, is de kans dat jullie bij elkaar passen en elkaar leuk vinden groter. In die zin zoeken we dus ook een match op mensen die qua uiterlijk gelijkwaardig zijn.”

Heb je nog tips voor mensen die zelf iemand zoeken?

“Tegenwoordig leren de meeste mensen elkaar online kennen. Dat maakt het makkelijker, want je hebt toegang tot een hele grote groep andere singles, maar tegelijkertijd is het lastig; je weet gewoon niet of de vonk overspringt als je elkaar niet ontmoet. Mijn eerste tip is dus: spreek snel met elkaar af. En dan komt het belangrijkste: stel je open en laat je wensenlijstje even los. Schrijf mensen niet te snel af, maar neem de tijd om iemand te leren kennen."