Wel trouwen, niet samenwonen: 'Het houdt de relatie fris'

Cathelijne Beijn (47) woont in Rotterdam, haar man Benjamin Herman (51) in Amsterdam. Ze zijn ruim 12 jaar getrouwd, maar hebben nooit samengewoond. En dat bevalt hen prima. Cathelijne: "We hebben geen kinderen, dus in die zin is het wel makkelijk. Ik vind het leuk om af en toe in Amsterdam te zijn en daar ook een plek te hebben. Benjamin is graag bij mij in Rotterdam. In 2005 hebben we in Rotterdam Noord een groot huis kunnen kopen toen de prijzen nog goed waren. In Amsterdam was het toen al bijna niet te doen. Daar huurde Benjamin een huisje, dat we anderhalf jaar geleden ook hebben kunnen kopen. We hebben al ons spaargeld ervoor bij elkaar geschraapt; we zijn allebei zzp'er, dus die stenen zijn ons pensioen."

Cathelijne werkt in de journalistiek en is overdag aan het werk, Benjamin werkt als muzikant vooral 's avonds en 's nachts. "Om die reden vinden we het ook prettig om niet samen te wonen. Nu houden we elkaar niet de hele tijd wakker."

De eerste jaren had ze er wel wat moeite mee. "Als je de hele tijd met je tasje op en neer moet, je niet altijd samen slaapt terwijl je wel graag samen wilt zijn en nét dat ene paar schoenen bij hem hebt liggen terwijl je ze aan wilt, is het wel vervelend. Maar ik zie nu vooral voordelen."

Tandpastadopje

Het houdt de relatie bijvoorbeeld fris, zegt ze. "Het is altijd leuk om elkaar weer te zien na een paar dagen. Je moet natuurlijk uitkijken dat je niet helemaal langs elkaar heen gaat leven, maar verder is het echt fijn. Je zit niet in elkaars rommel, hoeft je niet te ergeren aan de wc-bril die niet omlaag is gedaan of het dopje dat niet op de tandpasta zit. Zijn huis is echt een rommelig mannenhuis en daar stoor ik me niet aan, het huis in Rotterdam is helemaal ingericht zoals ik het graag wil. En het is heel leuk om in twee steden te wonen."

Af en toe voelt ze zich er wel bezwaard over dat ze samen twee plekken bezet houden nu de woningnood zo hoog is. "Er zijn zoveel mensen die een huis nodig hebben. Maar aan de andere kant: mensen die een koophuis in Amsterdam of Rotterdam kunnen betalen, doen dat toch wel. Het gaat meer om de sociale woningen waar een tekort aan is, en die plekken houden we niet bezet. Zo sus ik mijn geweten."

Elkaar de ruimte geven

Cathelijne en Benjamin slapen vier à vijf nachten per week bij elkaar. Dat is voor nu meer dan genoeg, vinden ze. "Als je net verliefd bent, wil je het liefst de hele dag bij elkaar zijn. We hebben het nog steeds héél leuk, maar als je langer samen bent, heb je ook behoefte aan je eigen ruimte. Je ziet dat veel mensen daartegen aanlopen. Het is niet voor niets dat mannen plotseling hun schuur gaan verbouwen tot mancave.

Ik geloof er niet zo in dat mensen continu bij elkaar in één huis kunnen functioneren, het gaat gewoon met pieken en dalen. Bij ons natuurlijk ook wel, maar de pieken en dalen zijn wat minder heftig. Als wij zo'n dal hebben, ga ik gewoon een paar dagen in Rotterdam zitten en dan is het snel overgewaaid. We zitten niet zo op elkaars lip. Voor ons werkt dat heel goed. We zijn allebei een soort van ambassadeur geworden van het niet-samenwonen. Als mensen vragen hoe het komt dat we er samen zo gelukkig uitzien en altijd zo veel lol met elkaar hebben, zeggen we: niet gaan samenwonen, dat is het geheim. Geef elkaar de ruimte."

Toch sluit Cathelijne niet uit dat ze op termijn bij elkaar intrekken. "We merken nu we ouder worden dat het leven wat rustiger wordt. We werken allebei keihard, maar daar hebben we niet altijd zoveel zin meer in. We willen wat meer quality time hebben, wat vaker bij elkaar zijn. Wie weet gaan we er op den duur toch voor. Als we zouden willen, kunnen we ons tweede huis makkelijk verhuren."

Romantische overwegingen

Arjen (44) en Irina Noordeman (42) latten ook al dik twee jaar. In hun geval is dat apart wonen niet helemaal wat ze voor ogen hadden, maar ze zien er wel de voordelen van in. Arjen woont doordeweeks de helft van de tijd in Amsterdam met zijn dochter van 4 uit zijn vorige huwelijk, Irina in Apeldoorn met haar dochter van 6 uit haar vorige huwelijk. Omdat ze allebei een co-ouderschapsregeling hebben getroffen met hun exen, zijn ze gebonden aan hun eigen stad.

Arjen noemt het 'dubbel'. "Het was een proces waar we doorheen moesten. In het begin denk je: het zal wel loslopen, er is vast een oplossing voor. Als je die oplossing dan niet ziet, is dat even frustrerend. Daten, trouwen, samenwonen, dat is gewoon hoe je het voor je ziet. Kan dat niet, dan moet je dat accepteren of ermee stoppen. Wij wilden bij elkaar blijven. We zijn zelfs vorige maand getrouwd, ook al heeft het voor ons geen praktische redenen. Het besluit om te trouwen kwam puur uit de romantische overwegingen."

Meer autonomie

En ze zien de voordelen van het blijven latten. Zo zullen Arjen en Irina niet zo snel in een sleur belanden. "Het houdt de relatie heel vers en spannend. We kijken elke keer uit naar het weekend, zijn altijd heel erg blij om elkaar weer te zien en plannen veel leuke dingen en uitstapjes, ook met de kinderen. Als we elkaar elke dag zagen, hadden we dat misschien minder vaak gedaan."

Ook hebben ze veel meer tijd voor zichzelf. "We zijn gek op elkaar, maar we zijn allebei mensen geworden die hun eigen ruimte nodig hebben. In een vorige relatie heb ik wel gezien dat je jezelf kan kwijtraken als je te veel in elkaar opgaat. Bij latten ben je veel autonomer. Je kan je eigen huis inrichten, hebt tijd om je eigen hobby's te blijven beoefenen, vrienden te zien, te sporten. Dat doen we allebei doordeweeks, terwijl we dan ook veel contact met elkaar hebben. In het weekend zien we elkaar, de ene week met onze dochters, de andere zonder. Als we de kinderen niet hebben, plakken we er altijd nog een dagje aan vast. En de vakanties brengen we altijd samen door."

Het enige nadeel vindt Arjen dat hij Irina niet altijd kan zien wanneer hij daar behoefte aan heeft. "Soms zit je alleen thuis en wil je even knuffelen of praten, en dan kan het dus niet. Dat is jammer. Maar Apeldoorn is dusdanig dichtbij dat het ook wel te doen is om spontaan na mijn werk naar haar toe te rijden. We zijn tevreden met hoe het nu gaat."

Alleen wonen in cijfers

Vooral twintigers en ouderen wonen relatief vaak alleen. Hoe komt dat? Tanja Traag van het CBS ziet dat twintigers de levensfase van het samenwonen en het starten van een gezin langer uitstellen. "Dat heeft deels te maken met de invoering van het leenstelsel, waardoor ze later op kamers gaan en dus ook later pas aan de volgende stap toe zijn. Ook speelt mee dat veel jongeren een flexibel arbeidscontract hebben en lastiger een hypotheek kunnen krijgen. De huurmarkt is ook moeilijk voor starters."

Het zou daarnaast best een tendens kunnen zijn dat de huidige generatie gewoonweg andere dingen wil in het leven dan huisje-boompje-beestje, zegt ze, "maar daar hebben we geen cijfers over. Je ziet wel dat jonge vrouwen steeds hoger opgeleid zijn en het moment dat ze hun eerste kind krijgen steeds verder uitstellen. Dat past ook in het plaatje: eerst andere dingen uit het leven halen en dan pas met partner en hond in een eengezinswoning zitten, even heel stereotiep gezegd."

Zeventigers en tachtigers wonen minder vaak alleen dan tien jaar geleden. "Doordat de levensverwachting stijgt, is het pas later zo dat mensen door sterfte van hun partner alleen komen te wonen", legt Traag uit. "Ze gaan ook pas in een later stadium naar een instelling of verzorgingstehuis." Maar doordat de bevolking vergrijst, zijn er in absolute zin toch meer oudere alleenwonenden bijgekomen.

Over latten specifiek dateren de meest recente statistieken van het CBS uit 2013. Toen hadden meer dan 1 op de 5 alleenwonenden een latrelatie. Vooral alleenwonenden tot 30 jaar combineren zelfstandig wonen met een relatie, laten de statistieken zien. Maar, meldt het CBS, meer dan 90 procent van deze jonge latters wil op termijn wel samenwonen of trouwen. Op hogere leeftijd hebben mensen vaker de voorkeur om te blijven latten. Van de lattende vijftigplussers willen 4 of de 10 op termijn trouwen of samenwonen. De meerderheid wil dus alleen blijven wonen. Onder vrouwen is die wens om alleen te blijven wonen – anders dan je misschien zou verwachten – nog sterker dan onder mannen.