Warm met de ex-kouwe kant
Als je relatie uitgaat, raak je vaak meer mensen kwijt dan alleen je ex. Je lieve schoonmoeder bijvoorbeeld, of je zwager die in al die jaren echt een vriend is geworden. Je kan ze gewoon blijven zien natuurlijk, maar daar zitten wel wat haken en ogen aan. Want wat als de scheiding niet per se vriendschappelijk was? Of als er nieuwe geliefden in het spel zijn?
Martina Schneider (47, alleenstaande moeder, trainer en jobhunter) had vijf jaar een relatie met de vader van haar zoontje, Ayyur (9). Ze zijn nu zes jaar uit elkaar.
“Mijn ex is van Marokkaanse afkomst. Ik leerde hem kennen via wederzijdse vrienden, ik viel in eerste instantie op zijn fantastische kookkunsten. Toen wij een relatie met elkaar kregen, werd ik met open armen door zijn grote, moderne, Marokkaanse familie verwelkomd. Hij heeft vier zussen en twee broers die allemaal hier wonen. We zagen elkaar bij alle verjaardagen, van alle gezinsleden en bij alle Nederlandse en Marokkaanse feestdagen. De feesten waren altijd fantastisch: veel heerlijk eten als couscous, soep, vlees en salades, de kinderen spelen samen buiten, de lekkere Marokkaanse muziek gaat aan en er wordt gedanst. Heel gezellig!”
De relatie tussen Martina en haar vriend was niet altijd even gemakkelijk: “Het was onstuimig tussen ons omdat we naast de cultuurverschillen die we hadden ook in persoonlijkheid erg verschillend waren. We zijn allebei pittige types, dat botste vaak behoorlijk. Toch hadden wij samen de wens om een gezin te stichten en hebben we dat gedaan. Op een gegeven moment waren de irritaties en de ruzies tussen ons te groot en konden we niet anders dan toch uit elkaar gaan. Ook in de opvoeding van onze zoon lagen we ver uit elkaar. Hij zou het liefst hebben dat zijn kind veel leest en speelt en heel weinig achter de I-pad zit, maar ik ben van mening dat je dat in deze tijd niet voorkomt. Over kleine dingen werden onze discussies steeds groter.”
Martina en haar ex besloten goede vrienden te blijven: “We zijn uit elkaar gegaan met het oogmerk om er altijd goed te kunnen zijn voor ons kind. We zijn nu betere vrienden dan dat we tijdens onze relatie waren. We eten nog steeds regelmatig bij elkaar en gaan ook een keer per jaar als gezin samen naar Ibiza. We hebben nog steeds meningsverschillen, maar de verwachtingen die je van elkaar hebt zijn nu anders dan wanneer je een relatie hebt.”
Ook met haar schoonfamilie hield Martina een warme band: “Ik kom niet meer op alle verjaardagen en ook de wekelijkse couscous-vrijdag maak ik niet altijd meer mee, maar ik word nog steeds wel regelmatig uitgenodigd. En sinterklaas vieren we ieder jaar samen.
Toen onze relatie over was, was ik even bang dat ik zijn familie ook kwijt zou raken. Mijn eigen familie - mijn ouders, oma, tantes en mijn broer - woont namelijk in Duitsland en zie ik daardoor maar weinig. Ik mis ze vaak. Ik vond het heerlijk dat ik nu in zo’n warm bad terecht was gekomen en zou dat ook maar moeilijk kunnen missen. Gelukkig ben ik me altijd welkom blijven voelen bij zijn familie. Zij zien mij ook nog steeds als familie, want ik ben de moeder van Ayyur. Ook andersom nodig ik hen allemaal uit op de verjaardagen bij mij thuis. Ik merkte dat het in het begin voor mijn schoonfamilie even aftasten was. Ze vonden het jammer dat onze relatie voorbij was en waren afwachtend hoe wij daar samen mee om zouden gaan. Maar toen ze zagen dat wij nog prima door een deur konden, kregen zij daar ook minder moeite mee.”
Daar heeft ook haar ex geen moeite mee: “Gelukkig vindt ook mijn ex het prima dat ik nog steeds bij zijn familie over de vloer kom. Meestal is hij juist degene die me meevraagt. Hij vindt ook dat dat belangrijk is voor de verhoudingen in de familie en voor onze zoon. Zo heb ik ook het gevoel dat ik er nog steeds bij hoor.
Ik vind het nooit moeilijk om met mijn schoonfamilie om te blijven gaan. Het enige wat ik in het begin wel eens lastig vond is dat ze zich ermee bemoeiden als mijn ex en ik ruzie kregen. Ik weet dat het komt door ons cultuurverschil en doordat het een gepassioneerde familie is. Ik heb geleerd dat ik ook niet altijd alles uit hoef spreken en het soms beter is om mijn mond te houden.
Ik heb zelf nog geen nieuwe relatie, maar mijn ex heeft inmiddels twee vaste vriendinnen gehad die ik ook heb ontmoet. Gelukkig was er tussen mij en deze vrouwen ook een klik. Zij vonden het ook prima dat ik nog steeds bij mijn ex schoonfamilie over de vloer kom. Ik weet natuurlijk niet hoe dat in de toekomst zal zijn. Wat mij betreft is het nooit een probleem. Ik weet dat wij nooit meer een relatie met elkaar zullen hebben.”
Goed idee, of niet?
Roos Vonk, hoogleraar sociale psychologie aan de Radboud Universiteit Nijmegen en auteur van Liefde, lust en ellende.
“Ik kan me voorstellen dat het moeilijk is om een relatie met je ex-schoonfamilie te blijven onderhouden als je uit elkaar bent. Maar natuurlijk zijn er mensen die dat toch blijven doen en wanneer dat goed gaat, is daar natuurlijk niets op tegen.
Toch denk ik dat het in de praktijk vaak beter is om na een relatie geen of zo weinig mogelijk contact met je ex te hebben en zo geldt dan eigenlijk ook voor zijn familie. Meestal omdat er simpel gezegd nog vaak te veel gevoel in het spel is. Als de scheiding met conflict gepaard gaat, kan het worden ervaren als een loyaliteitskwestie. Ook is het vaak zo dat een van de twee nog de hoop heeft dat het goedkomt. Dat kan ook onbewust zijn, men beseft het vaak zelf niet eens.
Goede vrienden blijven met een ex is moeilijk. Bijvoorbeeld in de situatie dat een van de twee een nieuwe partner krijgt. Daar wil je het met een goede vriend toch het liefst over hebben? Met een ex is dat vaak geen optie.
Als er kinderen in het spel zijn, ligt het soms anders. Dan is het in hun belang om goed of in ieder geval goed zakelijk contact met elkaar te onderhouden. Het ligt er natuurlijk ook helemaal aan hoe een scheiding verloopt: gaat dat in harmonie of met strijd? In dat laatst geval hoor je vaak dat de vrienden, maar ook de familie ‘verdeeld’ wordt: je krijgt de vrienden die je al had voor de relatie, en ook de ouders. Maar ik heb wel eens het extreme geval gehoord dat een schoonfamilie contact bleef houden met hun ex-schoondochter in plaats van met hun eigen zoon omdat ze vonden dat hij haar niet goed behandelde. Ook het contact met de kleinkinderen verliep toen via haar in plaats van via hem.
Voor kinderen maakt het misschien niet eens zoveel uit of mama na de scheiding nog bij papa’s familie over de vloer komt. Natuurlijk is het fijn als het allemaal kan en goed gaat. Je kunt dat ze ook goed uitleggen: papa en mama zijn gescheiden en wonen daarom niet meer bij elkaar, maar ze kunnen nog wel andere dingen samen doen.”
Door Merel Brons