Problemen voor ondernemers stapelen zich op door laag water
Ondernemers worstelen met het lage water, waardoor vervoer per schip over de Rijn naar Duitsland lastig is, en ook binnen Nederland de problemen groter worden. "Er komt een moment dat afnemers niet meer bereid zijn prijsstijgingen te betalen."
"De problemen stapelen zich op", vertelt Pim van Baaren, directeur van Van Nieuwpoort Grint en Zand en voorzitter van de Raad voor binnenvaartverladers van Evofenedex.
Door de lage waterstand in vooral de Rijn, maar ook in onder meer het Twentekanaal en kanalen in de Achterhoek, is iedereen bezig met het oplossen van problemen, voegt Albert Jan Piepenbroek, handelaar bij Cebeco Granen, daar aan toe.
In onderstaande video leggen we uit hoe de droogte de energiecrisis verergert:
Vandaag nog werd een binnenvaartschip met steenkool in Duitsland gelost. Dat zou op de weg terug naar Nederland voor ons grint voor de Nederlandse betonindustrie meenemen, aldus Van Baaren.
"Maar toen de lading eruit was, kwam het schip wat achterover te liggen, waardoor het nu met de schroef op de bodem ligt en door het lage water niet meer terug kan." De lading grint kan het schip dus ook niet meenemen.
'Begon met de energiecrisis'
De problemen voor bedrijven die producten over het water willen vervoeren begon eigenlijk al met de energiecrisis, legt Van Baaren uit. Toen Duitse kolencentrales harder gingen draaien, moest er meer steenkool die kant op en dat gaat veelal over de Rijn. Die grotere vraag leidde toen al tot hogere tarieven.
De huidige lage waterstand komt daar nog eens bovenop. Schepen kunnen minder lading meenemen, waardoor er voor dezelfde hoeveelheid lading nu twee keer zoveel scheepscapaciteit nodig is.
"Er is nu een grote concurrentie tussen bedrijven die steenkool, graan, staal, ijzererts, containers of bijvoorbeeld zout willen laten vervoeren", aldus Van Baaren. "Als je al capaciteit kunt vinden", voegt Piepenbroek daar aan toe. "Het komt ook wel eens voor dat die er niet is."
Als klap op de vuurpijl is er nog een derde probleem, namelijk met sluizen, vertelt Van Baaren. Zo zijn de sluizen bij Weurt (in het Maas-Waalkanaal) nu dicht door het lage water. Schepen die van de Waal naar de Maas of omgekeerd willen, moeten dan omvaren over de Maas. Maar dan krijgen ze te maken met werkzaamheden bij de sluis in Grave, waardoor daar een file ontstaat, zegt hij.
Willen klanten hogere prijzen nog wel betalen?
Met de meeste klanten zijn vaste prijzen afgesproken, maar bij bijzondere omstandigheden, zoals nu er te weinig scheepscapaciteit is, zijn er wel clausules in de contracten waardoor Van Baaren een hogere prijs kan doorberekenen.
Maar er komt mogelijk een moment dat afnemers zeggen dat ze bepaalde leveringen niet hoeven, omdat het ze eenvoudigweg te duur wordt, aldus Van Baaren. Maar het kan nogal wat consequenties hebben als het zand en grint dat zijn bedrijf naar de betonindustrie brengt minder wordt afgenomen.
Lagere bouwproductie?
Minder betonmortel dat door betonwagens naar de bouwplaats wordt gebracht, en minder beton voor bedrijven die onder meer heipalen en prefabonderdelen voor woningen, betekenen een vertraging in de bouwproductie, waarschuwt hij.
Dat het nog niet is fout gelopen, komt omdat het nu in delen van het land nog bouwvak is, zegt Van Baaren. Maar over twee weken is dat voorbij. Als er een half metertje water bijkomt in de rivieren, dan zou je denken dat we wat rust krijgen, zegt hij. Maar hij vreest dat dat niet zal gebeuren, omdat als het waterpeil stijgt, de vraag ook weer toen zal nemen. "Het is heel heftig."
Alternatieven
In de tussentijd probeert Van Baaren alternatieven te vinden. Daarbij kun je denken aan lokaties waar je nog wel per schip kunt komen, om vanuit daar grint en zand verder te transporteren met een vrachtwagen naar de uiteindelijke bestemming.
Ook probeert hij zoveel mogelijk zand en grint te halen uit de Noordzee en uit landen als Noorwegen en Schotland, in plaats van uit Duitsland. Dat komt aan in Nederlandse zeehavens en dat is makkelijk vervoeren binnen ons land naar betonfabrieken. Maar ja, dat kan ook maar tot bepaalde hoogte.
Minder handelen in Duits graan
De hoge vervoerskosten raken Piepenbroek op een andere manier. Een handelshuis als Cebeco probeert te handelen in bijvoorbeeld graan en daarmee winst te maken, maar door de hoge vervoerskosten over de Rijn handelt hij maar even niet in Duits graan, vertelt hij. "Of je moet graan transporteren met vrachtwagens, nu is dat volgens hem niet duurder dan per binnenvaartschip.
De enige oplossing is dat het echt gaat regenen, besluit Van Baaren.
In onderstaande video zie je dat er ook winnaars zijn van het droge weer: de Franse zoutboeren