Wéér geen treinen vandaag, dit is waarom er nog geen oplossing is

De eerste stakingsgolf begon in de regio noord op 24 augustus en trok in de twee weken erna verder het land over. Tijdens de stakingsdag in het midden van Nederland reden er ook al de hele dag geen treinen van de NS in het hele land, omdat het belangrijkste knooppunt - Utrecht - daar ook door werd getroffen.

Ondanks die vijf dagen uitval, vertragingen en andere ellende, zijn de vakbonden en de NS niet nader tot elkaar gekomen. Daarom is een tweede golf aangekondigd en staakt het personeel uit de regio's west en noordwest vandaag weer. Hoewel het officieel om een regionale staking gaat, heeft het spoorbedrijf besloten om in het hele land geen treinen te laten rijden.

Tijd om even het geheugen op te frissen: waarom staakt het treinpersoneel vandaag ook alweer?

1. Waar zijn de NS-medewerkers ontevreden over?

In het kort: hun salaris en arbeidsvoorwaarden. De lonen blijven al jaren achter op de inflatie, stellen vakbonden FNV, CNV en VVMC. De koopkracht moet weer gelijk worden getrokken. Ook de werkdruk is een punt van aandacht. Normaal verlof opnemen, is amper mogelijk, waardoor medewerkers soms wel twee van de drie weekends moeten werken, steeds minder pauzetijd hebben en veelal tot hun pensioenleeftijd nachtdiensten moeten draaien.

Door het personeelstekort staat bovendien de sociale veiligheid onder druk. Er zijn steeds minder hoofdconducteurs en servicemedewerkers om te ondersteunen en ogen in de trein en op de perrons te hebben.

De vakbonden onderhandelen al enige tijd met de NS over nieuwe arbeidsvoorwaarden. Begin augustus stuurden zij het vervoersbedrijf een ultimatum, waar de NS geen gehoor aan gaf. Daarop kondigden de vakbonden acties aan.

In onderstaande video legt een NS-medewerker uit waarom hij het werk neerlegt:

2. Wat willen de vakbonden bereiken met de stakingen?

Heb je even? De grootste vakbonden FNV en CNV hebben een behoorlijk wensenlijstje waaraan de NS-directie idealiter zal moeten voldoen om het personeel tevreden te stellen. De voornaamste punten:

• Loonsverhoging: FNV wil automatische compensatie voor de prijsstijgingen in het salaris van NS-medewerkers. CNV pleit voor een loonsverhoging van 4,5 procent per jaar plus een decemberuitkering van 8,33 procent.
• Eenmalige uitkering: FNV wil dat al het personeel eenmalig 600 euro extra krijgt. CNV wil jaarlijks een budget van 250 euro netto per medewerker. 
• Beide vakbonden willen dat de pensioenopbouw wordt verhoogd (NS-medewerkers bouwen al een aantal jaar minder pensioen op dan wettelijk mogelijk is).
• Beide vakbonden pleiten ook voor een (maximale) thuiswerkvergoeding.

Een nog uitgebreidere eisenlijst van FNV staat hier en die van CNV vind je hier. 

3. Wat biedt de NS?

De NS legde eerder deze week een nieuw bod op tafel. De lonen zouden daarin per 1 juli met terugwerkende kracht 5 procent omhoog gaan. Met de jaarwisseling zou daar nog 2,5 procent bij komen. Ook wil de directie 'afspraken maken hoe om te gaan met de onzekerheid van de inflatieontwikkeling' en onder meer een minimumloon van 14 euro in de cao vastleggen.

Vooral op dat laatste punt is de NS volgens CNV nog vaag. "Op welke manier wil de NS de werknemers gaan compenseren voor de hoge inflatie? Kortom, er zijn nog wel wat vragen. Maar voor dit moment hopen we erop dat we eruit kunnen komen", zegt CNV-bestuurder Jerry Piqué. Hij zegt tegelijkertijd dat kaderleden positief hebben gereageerd op de brief met nieuwe voorstellen van de NS.

De vakbonden zitten dus weer met het vervoersbedrijf om tafel, maar of daar een bevredigend eindbod uitkomt, is nog onzeker. De staking vandaag gaat dus sowieso door.

4. En hoe zit het met het personeel van de regionale vervoerders? Dat staakt toch ook?

Klopt. Medewerkers van regionale vervoerders als Arriva, Hermes en Keolis zijn eveneens ontevreden. Door het personeelstekort bij de vervoerders loopt hun werkdruk op. De 13.000 medewerkers willen net als hun NS-collega's meer salaris, compensatie voor inflatie en een nieuwe regeling voor flexkrachten. Ook moet het mogelijk worden om twee jaar eerder te stoppen met werken.

Om hun eisen kracht bij te zetten, staken de medewerkers in het regionaal vervoer deze week in de verschillende regio's.

5. Hoe nu verder?

Vandaag is het in elk geval kommer en kwel zonder NS-treinen. Ook internationale reizigers hebben hier last van: de Thalys, de Eurostart en de IC Berlijn rijden niet in Nederland (veelal wel over de grens). 

Mochten de onderhandelingen van donderdag niets hebben opgeleverd, dan staakt het NS-personeel op dinsdag 13 september in de regio's Oost, Zuid en Noord en op donderdag 15 september in de regio Midden. 

Op vrijdag 16 september is er ook nog een landelijke staking in het streekvervoer. Op die dag is het de bedoeling dat er nergens streekbussen en regionale treinen rijden.