Gasprijs 10 procent omhoog na lekkages Nord Stream 1 én 2: 'Moet wel sabotage zijn'

De Nord Stream-leidingen lopen via de Oostzee van Rusland naar Duitsland. Nord Stream 2 is officieel nog niet in gebruik; leveringen via Nord Stream 1 liggen al weken stil.

Op radar te zien

Beide pijpleidingen waren wel onder druk gevuld met gas. Dat gas loopt nu weg via verschillende lekken, die gisteravond aan het licht kwamen door een sterke drukval. Twee in de Nord Stream 1, zowel in Deense als in Zweedse wateren. En één in de Nord Stream 2.

Volgens de Zweedse kustwacht waren de lekken zo groot, dat ze te zien waren op de radar van schepen in de buurt. 

Opzet

In een officiële reactie zegt het Duitse ministerie van Economische Zaken dat het nog geen duidelijkheid heeft over de oorzaak. "We staan momenteel in contact met de betrokken autoriteiten om de zaak op te helderen." 

De Deense premier Mette Frederiksen vermoedt opzet. "Het is zeldzaam dat er drie lekkages op enige afstand van elkaar zijn. Daarom is het moeilijk voor te stellen dat dit per ongeluk is gebeurd", zei ze tijdens een bezoek aan Polen.

Opgeblazen

Energie-expert Jilles van den Beukel van het Den Haag Centrum voor Strategische Studies (HCSS) vindt dat drie lekken tegelijkertijd geen toeval kunnen zijn, zegt hij tegen RTL Z. "We weten dat de druk helemaal is weggevallen, dus het is geen klein lek. We weten dat er op drie plekken gas lekt. Je kunt niets anders bedenken dan dat het sabotage is, dat iemand deze pijpleidingen op meerdere plaatsen heeft opgeblazen." 

Een bron die bekend zou zijn met de beoordeling van de lekken door de Duitse regering, meldt aan de Duitse krant Tagesspiegel dat 'alles een toeval tegenspreekt'. "We kunnen ons geen scenario meer voorstellen waarin dit geen gerichte aanval is." 

Wie de saboteur geweest kan zijn en wat hij te winnen heeft met deze actie, daarover tast Van den Beukel nog in het duister. "Poetin is misschien tot alles in staat. Aan de andere kant: wat wint hij ermee om zijn eigen infrastructuur op te blazen, die 10 miljard euro gekost heeft en jaren om te bouwen? Als hij geen gas wil leveren kan hij gewoon een verhaal verzinnen over compressors." 

Repareren wordt lastig

Het Kremlin zegt in een reactie op de lekken dat het om 'een verontrustende ontwikkeling gaat' en dat het niet uit kan sluiten dat de lekken het gevolg zijn van sabotage.

Onderzoeken wat er precies is gebeurd, dat zal nog wel gaan, zegt Van den Beukel. "Maar het repareren van de pijpleidingen, dat is een ander verhaal. Dat zou heel goed weleens niet mogelijk kunnen zijn vanwege de grote hoeveelheid water die nu de pijpleidingen binnenstroomt." 

Een boycot van Russisch gas zou beter zijn voor onze economie, leggen we uit in onderstaande video:

De uitbater van de Nord Stream pijpleidingen is huiverig om hier iets over te zeggen, schrijft Bloomberg. "Deze vernietiging van drie pijplijnen op één dag is ongekend. Het is nu nog onmogelijk in te schatten hoe lang het gaat duren om dit te repareren."

In de tussentijd moet scheepsverkeer afstand houden van de lekken: 5 zeemijlen, oftewel een kilometer of tien.

Gasprijzen

Rusland exporteert geen gas meer via de Nord Stream-pijpleidingen naar Europa. "Er zijn dus géén gevolgen voor onze gasvoorraad", zegt Hans van Cleef, econoom bij ABN Amro op Twitter. Maar er zijn mogelijk wel gevolgen voor de energieprijzen. Ondertussen schieten de gasprijzen met ruim 10 procent omhoog, zegt Van Cleef. 

Bijna tegelijk met het nieuws van de lekken kwam de Noorse toezichthouder op de olie- en gasindustrie van het land, PSA, gisteren met een waarschuwing. Verschillende uitbaters van offshore boorplatformen meldden recent dat zij onbekende drones en andere vliegtuigen gezien hebben dichtbij hun installaties.

De PSA vraagt bedrijven en schippers om verhoogde waakzaamheid. Niet geïdentificeerde drones vormen onder meer een risico voor het vliegverkeer van en naar de booreilanden. Ook bestaat er het risico op ontploffing, het (laten) vallen van objecten en opzettelijke aanvallen.