Koken op gas slecht voor luchtkwaliteit in huis: 'Gebruik liever inductie'
Koken op gas is nog slechter voor de luchtkwaliteit in huis dan al werd vermoed, blijkt uit Europees onderzoek door kennisinstituut TNO. Vooral in huizen met een open keuken is dat een probleem. TNO adviseert om op inductie te koken en geen recirculatie-afzuigkap te gebruiken.
Er is al langer bekend dat de stoffen die vrijkomen bij koken op gas kunnen zorgen voor astma bij kinderen. Ook zien gezondheidsexperts een verband met een verhoogde kans op hart- en vaatziekten. Reden voor TNO om uitgebreider onderzoek te doen naar de invloed van koken op gas.
Het kennisinstituut onderzocht de luchtkwaliteit in de huizen van 247 Europese gezinnen, waarvan 37 uit Nederland. Door middel van sensoren werd twee weken lang de concentratie stikstofdioxide (NO2), koolmonoxide (CO) en fijnstof in de woningen gemeten.
In de Nederlandse keukens waar op gas wordt gekookt, was de concentratie NO2 bijna twee keer zo hoog als in de keukens waar een inductiekookplaat staat. Een kwart van de huishoudens die op gas kookt, voldeed niet aan de EU-richtlijnen voor schone lucht. De helft overschreed de WHO-normen.
Hoge fijnstofwaarden
Voor CO-concentraties waren de verschillen tussen gas en elektrisch klein, de niveaus kwamen niet boven de advieswaarden uit. Wel werd in alle keukens een 'flink hoge' fijnstofwaarde gemeten. Of er op gas of inductie gekookt wordt, maakt in dit geval niet veel uit. Fijnstofwaardes worden veroorzaakt door wat er van buiten komt en wat er in de pan bereid wordt. Vooral bakken en braden in hete olie verhoogt de concentratie fijnstof in huis.
Volgens TNO-onderzoeker Piet Jacobs worden we tegenwoordig langer blootgesteld aan schadelijke stoffen door koken omdat veel woningen een open keuken hebben. "Vroeger ging je koken, zette je een raam open en ging je naar de eet- of woonkamer. Nu blijf je zitten in de ruimte waarin je gekookt hebt. We hebben in tientallen woningen metingen gedaan en daarin zagen we dat als je om 18.00 uur kookt, de stoffen nog tot 22.30 uur in de ruimte hangen."
Geurloos
Hoewel steeds meer Nederlanders overstappen op elektrisch, kookt een meerderheid nog altijd op gas. "Gas is altijd gepromoot als een schone brandstof. Als je een pannetje water op het vuur zet, dan ruik je daar niets van. Maar een vlam is een vlam. In een afgesloten ruimte lopen de concentraties NO2 razendsnel op, vooral als er in de winter weinig geventileerd wordt."
Jacobs adviseert allereerst om over te stappen op een inductiekookplaat. Daarnaast is het volgens de onderzoeker belangrijk om een goede afzuigkap te hebben met een afvoer naar buiten. De zogenaamde recirculatie-afzuigkappen werken volgens TNO onvoldoende.
"In deze afzuigkappen zit een vet- en een koolstoffilter. Die houden je keuken schoon en de geuren verdwijnen, maar stikstof en fijnstof worden maar deels afgevangen. Uit ons onderzoek blijkt dat die filters na een paar weken al verzadigd zijn, maar er is natuurlijk niemand die zo vaak een filter vervangt."
Raampje open
De nieuwe types afzuigkappen die in de kookplaat verwerkt zijn, werken volgens Jacobs verrassend goed. "Maar ook hierbij geldt dat ze naar buiten moeten afvoeren." Wat ook helpt voor een schonere lucht: zet een raampje open tijdens het koken. "En breng het water voor de spaghetti of de aardappels eerst aan de kook in de waterkoker, dat scheelt."
Het Longfonds waarschuwt al langer voor de nadelen van koken op gas. Károly Illy, de directeur van het Longfonds, is blij dat dit onderwerp door het onderzoek van TNO onder de aandacht wordt gebracht. "Mensen die een longziekte hebben weten vaak niet van welke stoffen ze precies klachten krijgen. Ze weten dat de open haard schadelijk is, maar de nadelen van koken op gas zijn vaak minder bekend. Daar informeren we hen over. Dit onderzoek sterkt ons om hier breder het gesprek over aan te gaan."
