Hielpen VN-medewerkers bij Hamas-aanval? Beschuldiging van ontvoering en verplaatsen van doden
UNRWA, de VN-hulporganisatie voor Palestijnse vluchtelingen, ligt onder vuur. Twaalf van de naar schatting 13.000 medewerkers in Gaza zouden mogelijk betrokken zijn geweest bij de bloedige aanval van Hamas op 7 oktober. Over hun rol bij de aanval komen nu meer details naar buiten. Eén zou een vrouw hebben ontvoerd, een ander zou hebben deelgenomen aan het bloedbad in een kibboets waarbij 97 mensen omkwamen.
De VN-organisatie ontsloeg verschillende medewerkers nadat de beschuldigingen vrijdag aan het licht kwamen. Maar over wat zij precies hadden gedaan was weinig bekend.
Tot gisteren, toen The New York Times meer informatie deelde over de beschuldigingen in het dossier, dat door Israël is verstrekt aan de Amerikaanse regering. Of de beschuldigingen kloppen weten we niet.
Namen en functies bekend
In het dossier staan onder meer de namen en functies van de UNRWA-medewerkers. Volgens Israël waren tien van de werknemers leden van Hamas, de terreurorganisatie verantwoordelijk voor de aanval, en een naam van iemand die lid is van de Palestijnse Islamitische Jihad, een andere militante groep actief in de Gazastrook.
Wat is de UNWRA?
De UNRWA hoort bij de Verenigde Naties en is in 1949 opgericht om hulp en bescherming te bieden aan de families van Palestijnen die zijn gevlucht of uit hun huizen zijn verdreven tijdens de oorlogen rond de oprichting van de staat Israël. De organisatie biedt hulp aan zes miljoen gevluchte Palestijnen, verspreid over verschillende landen, zoals Syrië, Libanon, Jordanië en de Palestijnse gebieden. In Gaza biedt UNRWA hulp aan vrijwel de gehele bevolking.
De organisatie wordt gefinancierd vanuit vrijwillige bijdragen van verschillende landen. Er werken naar schatting in totaal 30.000 mensen voor de organisatie, waarvan 13.000 in de Gazastrook.
Nederland doneerde in 2024 een vast bedrag van 19 miljoen euro aan de UNRWA. Vanwege de oorlog kwam daar nog tien miljoen bij. Het volledige bedrag is al overgemaakt.
Door de beschuldigingen hebben in totaal 13 landen, inclusief Nederland, hun financiële steun aan UNRWA opgeschort. De Verenigde Staten, de grootste geldschieter, hoort daar ook bij. Andere landen, zoals Noorwegen, Turkije en Spanje, zeggen hulp te blijven verlenen.
The New York Times licht verschillende beschuldigingen uit die in het dossier staan. De informatie daarin is afkomstig van Israëlische inlichtingenofficieren.
Zeven van de verdachten, allemaal mannen, zouden docenten zijn geweest op UNRWA-scholen. Zij zouden studenten les hebben gegeven in vakken als wiskunde en Arabisch. Twee anderen hadden een andere functie op scholen. De overige drie zouden hebben gewerkt als maatschappelijk medewerker, administratief medewerker en magazijnmedewerker.
De identiteit van de magazijnmedewerker is door de New York Times geverifieerd, op basis van zijn sociale media. Daarop zegt hij UNRWA-medewerker te zijn en is hij te zien met kleding van de organisatie.
Een van de beschuldigingen gaat over een schooladviseur uit Khan Younis, een stad in het zuiden van de Gazastrook, die samen met zijn zoon zou hebben meegewerkt aan het ontvoeren van een vrouw uit Israël. Een andere beschuldiging gaat over een maatschappelijk werker uit Nuseirat, een stad in het centrum van Gaza. Hij zou hebben geholpen het lichaam van een dode Israëlische soldaat naar Gaza te brengen. Ook zou hij munitie hebben uitgedeeld op de dag van de aanval.
Telefoongesprekken en sms-berichten
De Israëlische inlichtingendiensten baseren zich onder meer op telefoongesprekken en sms-berichten. In de telefoongesprekken zou een aantal verdachten de betrokkenheid bij de aanval hebben besproken. Drie andere verdachten zouden sms-berichten hebben gekregen met de opdracht zich op 7 oktober te melden op 'verzamelpunten'. Eén kreeg volgens het dossier te horen dat hij raketgranaten moest meenemen die bij hem thuis waren opgeslagen.
UNRWA liet vrijdag weten het contract met negen medewerkers te hebben opgezegd. De organisatie moest nog twee mensen identificeren, een persoon was overleden.
Secretaris-generaal van de Verenigde Naties Antonio Guterres beloofde 'alle VN-medewerkers die betrokken waren bij terreurdaden' ter verantwoording te roepen.
Hulp hard nodig
Maar, Guterres smeekte de landen, die de financiële hulp hadden stopgezet na de beschuldigingen, ook om de organisatie te blijven steunen. Hulp aan de Palestijnse vluchtelingen is juist nu, in tijden van oorlog, hard nodig. Volgens de VN zijn in Gaza meer dan 26.000 mensen gedood, waaronder 152 medewerkers van UNRWA. Ook zijn bijna twee miljoen mensen ontheemd.
"De tienduizenden mannen en vrouwen die voor de UNRWA werken, van wie velen zich in de gevaarlijkste situaties voor humanitaire hulpverleners bevinden, mogen niet worden gestraft. Er moet tegemoetgekomen worden aan de ernstige behoeften van de wanhopige bevolking die zij dienen", aldus Guterres.
UNRWA helpt bij het coördineren van de distributie van hulpgoederen die elke dag in het zuiden van Gaza aankomen. De scholen bieden volgens de organisatie onderdak aan meer dan een miljoen inwoners van Gaza.
Gevolgen stopzetten hulp
Het stoppen met het geven van geld kan snel voelbaar zijn. "Deze beslissingen bedreigen de voortzetting van ons humanitaire werk in de regio, in het bijzonder in de Gazastrook", schreef Philippe Lazzarini op het platform X. "De Palestijnen in Gaza zaten niet te wachten op deze extra collectieve straf. Dit werpt een smet op ons allen."
Israël kwam met de beschuldigingen op de dag dat het Internationaal Gerechtshof in Den Haag een klacht van Zuid-Afrika tegen Israël over genocide in de Gazastrook behandelde. Het land heeft al decennialang conflicten met de UNRWA. Israël vindt dat het bestaan van de organisatie Palestijnse vluchtelingen ervan weerhoudt om in nieuwe gemeenschappen te integreren.
