Blauwe kaart in voetbal goed idee? 'Spelbederf of klagen, altijd straf'
De rode en gele kaart: die kennen we in het voetbal. Nu zien we de blauwe kaart opduiken. Het zou zomaar kunnen dat deze in de toekomst kan worden ingezet als voetballers bijvoorbeeld protesteren bij een beslissing van de scheidsrechter. Ze krijgen dan 10 minuten tijdstraf. De FIFA zegt dat het nog lang niet zover is, maar er zijn wel plannen om dit te testen. De meningen erover zijn verdeeld.
"Het is goed dat men probeert de verhuftering in het voetbal aan te pakken", zegt voormalig topscheidsrechter Mario van der Ende, "maar volgens mij hebben scheidsrechters er met de gele kaart al lang een prima middel tegen. Die gebruiken ze alleen niet zoals hij bedoeld is."
Onsportieve overtreding
Van der Ende reageert op het FIFA-voornemen om scheidsrechters in de toekomst naast een gele en een rode ook met een blauwe kaart het veld in te sturen. Dat lekte deze week uit via de Britse krant The Telegraph. Spelers die ageren tegen de scheidsrechter of een kansrijke aanval voorkomen met een onsportieve overtreding (bijvoorbeeld door een tegenstander bij het shirt te pakken), kunnen een tijdstraf van tien minuten krijgen.
Volgens de eerste berichten zou de FIFA de maatregel eerst op een lager niveau willen testen, voordat het hoogste niveau ermee te maken krijgt. Sporten als hockey, handbal, ijshockey en rugby werken al langer met een tijdstraf. Overigens heeft de FIFA via een bericht op X laten weten dat het bericht 'voorbarig' zou zijn, maar de bond schrijft ook: 'Dergelijke proeven zouden, als we die uitvoeren, beperkt moeten blijven tot tests op lagere niveaus."
Je hebt niet alle cookies geaccepteerd. Om deze content te bekijken moet je deaanpassen.
Van der Ende zegt wel nieuwsgierig te zijn of de nieuwe kaart 'een opvoedende uitwerking' zal hebben. "Wat gebeurt er als je door een domme overtreding naar de kant moet, en je team in die tijd een tegengoal krijgt? Dat confronteert je met je daden op een nieuwe manier die we nog niet kennen. Ik wil dat mogelijke effect van de proef weleens zien."
Een goeie reprimande
Maar tegen het probleem van spelers (en trainers) die scheidsrechters met wilde gebaren en woorden belagen, ziet hij in de blauwe kaart geen grote toevoeging. "Als je telkens weer ziet hoe spelers zich gedragen tegen de arbitrage, dan vraag je je af wat voor opvoeding ze genoten hebben. Dat probleem moet je oplossen. Maar ik denk: als je daar een goeie reprimande tegenover stelt, of indien nodig een gele kaart, dan zet je de speler al op scherp. Die weet dan: tot hier en niet verder, ik moet mijn gedrag aanpassen. Maar als je dat gedrag toelaat, ja, dan houdt het nooit op."
De discussie over de tijdstraffen speelt al decennia onder arbiters, weet de ex-topscheidsrechter. Een van de argumenten ertegen was toen dat spelers koud konden worden tijdens de gedwongen pauze, en daarna meer risico zouden lopen op spierblessures. "Clubartsen maakten zich daar toen al zorgen over. Als het 20 graden is, zal dat geen probleem zijn. Maar als je tegen het vriespunt zit, kan dat een risico inhouden."
Voormalig rugby-international Yves Kummer zegt dat tijdstraffen 'absoluut invloed' hebben op je gedrag in het veld. "Als je naar de kant moet voor een actie die nodig was, hoor je er niemand over. Maar je wilt niet de speler zijn die door een onnodige stommiteit zijn team benadeelt."
In het rugby is de sanctie voor een gele kaart een tijdstraf van tien minuten. "Dat voel je als team", zegt hij. "In het rugby mis je dan 100 kilo in een scrum. Dat is voor voetbal natuurlijk anders, maar ook daar moet de rest van het team een tijdje met een man minder spelen."
'Rood verpest meteen de wedstrijd'
Hij zou een blauwe kaart een aanwinst vinden voor het voetbal. Om twee redenen: "Ten eerste verbaas ik me er altijd over dat de sport het toelaat dat scheidsrechters continu belaagd worden, terwijl er wereldwijd miljoenen kinderen meekijken. Zo'n blauwe kaart kan daar misschien eindelijk verandering in brengen – althans, als de scheidsrechters consequent zijn in het uitdelen ervan. Daar staat of valt de effectiviteit mee."
Dat is, voegt Kummer toe, precies wat het rugby wél doet: onverbiddelijk de spelregels toepassen. "Bij ons weet je dat je voor zulke dingen meteen lik op stuk krijgt. Spelbederf of klagen: altijd straf. Dan laat je het wel. In het voetbal laten ze het gebeuren. Dat is het verschil."
De tweede reden: hij vindt de gele kaart te weinig effectief omdat het team daar verder geen nadeel van heeft, en de rode kaart in veel gevallen (zoals spelbederf) een te zware straf. "Rood verpest meteen de wedstrijd, ook voor het publiek. Tien minuten met een man minder is precies goed: het team voelt de gevolgen meteen, maar het verpest niet de wedstrijd."
