Barendrecht zit vol emoties en vragen over misbruik kinderen: 'Wordt lang proces'
In Barendrecht is vanavond een bijeenkomst voor bewoners over de arrestatie van een 45-jarige plaatsgenoot, die heeft toegegeven dat hij 19 kinderen seksueel heeft misbruikt. Deskundigen vertellen over wat de betrokkenen te wachten staat in deze roerige periode.
"Er zit ontzettend veel emotie bij de slachtoffers en hun ouders", zegt Angélica Hamers, die de ouders als slachtofferadvocaat bijstaat. "Het grootste deel zit vol met vragen."
Niet zo gek, want in deze fase van het onderzoek zijn er nog weinig antwoorden, zegt ze. Politie en Openbaar Ministerie hebben tot nu toe ook nog maar weinig informatie met het publiek gedeeld. Het is alleen bekend dat de verdachte zich vergrepen heeft aan kinderen van 10, 11 en 12 jaar oud.
Veel vragen, weinig antwoorden
Maar inmiddels zijn de ouders van de slachtoffers geïnformeerd, waardoor ruimte ontstaat om ook het bredere publiek op de hoogte te brengen.
"Een van de eerste dingen die ik de ouders vertel", legt Hamers uit, "is dat ze zich moeten voorbereiden op een lang proces. In het begin zullen ze vooral vragen hebben, en weinig antwoorden."
Pas later komen praktische zaken aan bod, zegt Hamers. Hoe verlopen de zittingen in de rechtbank? Hoe kunnen ze gebruikmaken van hun spreekrecht, of een schadevergoeding eisen? "Dat laatste is natuurlijk niet het belangrijkste, maar ze moeten het wel weten."
In de eerste fase werkt ze ook samen met Slachtofferhulp Nederland. "Want mensen hebben ook behoefte aan emotionele hulp."
Kinderen verbergen geheimen goed
Voor het onderzoek zullen gespecialiseerde rechercheurs ook gesprekken met de kinderen aangaan, om uit te zoeken wat er precies is voorgevallen en om bewijs te verzamelen. Zedenrechercheur Wouter Vaessen is niet betrokken bij deze zaak in Barendrecht, maar heeft veel ervaring in Limburg met zulke gesprekken.
"Heel veel ouders hebben het idee: ik had het moeten merken", zegt hij. "Had ik het kunnen merken? Maar kinderen kunnen zulke dingen heel goed verborgen houden."
Volgens Vaessen is het bij zulke gesprekken cruciaal om snel een vertrouwensband op te bouwen met een kind. Dat moet 'binnen vijf minuten', zegt hij. Hoe? "Je moet de grootste angsten van kinderen meteen wegnemen. Ze zijn bang dat volwassenen boos worden, straf geven, of ze uitlachen. Dus je maakt meteen duidelijk: ik vind niks raar, ik word niet boos, ik geef geen straf en ga je ook niet uitlachen."
'Rustige ouders, rustige kinderen'
Die gesprekken vinden meestal plaats in speciale kamers die 'kleurrijk zijn ingericht', legt Vaessen uit. Daarnaast moet de rechercheur voorzichtig zijn en geduld hebben. "Je moet je aanpassen aan het verwerkingstempo van het kind. Je past ook de vragen aan qua niveau. Korte, simpele open vragen werken het best. Het is oké om een pauze in te lassen. Je kan dan zeggen dat je het kind hebt gehoord en dat je er straks over wilt praten."
De zedenrechercheur benadrukt dat kinderen nooit onder druk worden gezet, en ook niet worden gestuurd in hun antwoorden. "Als je drie keer dezelfde vraag stelt, denkt een kind: ik zal het wel verkeerd hebben. Dat wil je niet. En we willen het gesprek liefst één keer doen. Want voor een kind is het spannend, je wilt ze daar niet keer op keer aan blootstellen."
Tot slot heeft advocaat Richard Korver, die slachtoffers bijstond in de zedenzaak rond Robert M., een advies voor de ouders: "Wat ik van die zaak heb geleerd, is dat het belangrijkste is dat de ouders rustig blijven. Als de ouders kalm en rustig blijven, dan blijven de kinderen dat ook."