Er was jaren ruzie om hun komst, zo gaat het nu met de bewoners van 'asielhotel' Albergen

Het lijkt erop dat de asielzoekers en de inwoners van Albergen in gescheiden werelden leven. "Ik zie hen bijna nooit. Ik heb er geen last van", zegt Gijs Oudegeerdink terwijl hij de winkel binnenloopt voor boodschappen voor de feestdagen. "Ze komen af en toe hier. Ze doen hun boodschappen en lopen dan weer terug naar het hotel." 

"Mij maakt het helemaal niet uit", zegt de medewerkster in het tankstation. "Iedereen is welkom."

Toeteren en middelvinger 

Bij de bushalte staan twee asielzoekers met lege boodschappentassen. "We gaan naar Almelo om boodschappen te doen", zegt een van hen. "Daar heb je meer keuze." Het azc ligt op zo'n 300 meter van de bushalte, tussen enkele boerderijen en grasvelden, en ongeveer een kilometer van het dorp. Bij de fietsenrekken staan honderden fietsen geparkeerd. 

Hier staat statushouder Abu Mohamad (zijn echte naam is bekend bij de redactie) te roken. Hij is een van de eerste gasten van het asielhotel en zou binnenkort een woning toegewezen krijgen in Albergen. "Hier gebeurt niet veel. Er zijn weinig spanningen met de omwonenden," vertelt hij. "Het blijft bij jongens die toeteren als ze langsrijden en soms steken ze de middelvinger op."

Ahmad (zijn echte naam is bekend bij de redactie) heeft een andere ervaring met de omwonenden. "Het zijn aardige mensen", zegt hij. "Ze groeten ons vriendelijk als ze langslopen."

'Het gaat voorspoedig'

"Van dat toeteren heeft iedereen last, zowel de asielzoekers als de omwonenden", zegt locatiemanager Alies Vroom van het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA). "Maar over het algemeen gaat het heel goed. Er zijn verder geen directe problemen of spanningen met de omgeving."

Momenteel verblijven 150 asielzoekers in het hotel: 50 statushouders en 100 asielzoekers die nog in de procedure zitten. Een aanzienlijk deel van de bewoners is kind. Het oorspronkelijke plan was om 300 asielzoekers op te vangen, maar vanwege de spanningen rond de komst van het azc werd dat aantal teruggebracht tot 150.

Zo hoog liep de spanning op in Albergen

De komst van het azc in Albergen leidde tot verzet van de lokale bevolking, die zich gepasseerd voelde. De toenmalige staatssecretaris Eric van der Burg (Asiel) gaf het COA toestemming om een asielzoekerscentrum te openen in het voormalige hotel 't Elshuys in Albergen, gemeente Tubbergen. Dit gebeurde zonder overleg met de gemeente, die in eerste instantie niet wilde meewerken.

Inwoners stapten naar de bestuursrechter om de komst van het azc tegen te houden en protesteerden bij het hotel, waar vuurwerk werd afgestoken en borden met de tekst 'Albergen zegt nee tegen azc' werden getoond.

In enkele gevallen ging het verzet een stap te ver. In 2022 werd er brand gesticht op het terrein van het hotel. Begin dit jaar werd het pand beschoten, vermoedelijk met een luchtbuks.

De boosheid van de bewoners was niet alleen gericht op het azc, maar ook op de burgemeester. Na een informatieavond in maart was sprake van een dreigende sfeer, waarbij burgemeester Postma aangaf zich 'als een rat in de val' te voelen. Tijdens deze bijeenkomst plaatste een 49-jarige man een gps-tracker op de auto van Postma. De man werd veroordeeld tot enkele maanden gevangenisstraf, omdat zijn daad het gezag van de burgemeester ondermijnde.

Lokale initiatieven

Locatiemanager Vroom leidt RTL Nieuws enkele dagen voor kerst rond in het asielhotel. De kerstsfeer is duidelijk aanwezig op de locatie. Overal staan kerstbomen en hangen versieringen. "We proberen de asielzoekers iets mee te geven van de Nederlandse cultuur", vertelt ze. "We denken dat dit hen helpt bij het integreren in ons land."

Vroom wijst ook op de steun van veel lokale initiatieven die de asielzoekers welkom heten en helpen bij hun integratie. "We ontvangen regelmatig pakketten met lekkers, boeken, kleding voor de asielzoekers of speelgoed voor de kinderen", zegt ze. "We kregen ook persoonlijke kerstkaarten voor alle bewoners van het azc van de kerk. Dat is hartstikke fijn."

'Absoluut niet welkom'

Toch zijn er in Albergen ook mensen die liever zien dat de asielzoekers uit de buurt verdwijnen. "Ze zijn absoluut niet welkom", zegt een oudere vrouw, zodra ze hoort dat het om het asielhotel gaat. "Weg ermee", voegt ze boos toe, voordat ze wegloopt.

Vroom erkent dat de situatie in Albergen nog steeds gevoelig ligt. "Niet iedereen wil dat deze bewoners ook deel gaan uitmaken van het leven in Tubbergen", zegt ze. "Ik heb daar geen behoefte aan", zegt een andere vrouw van middelbare leeftijd. "Ze zijn altijd welkom. Het ligt niet aan de asielzoekers", zegt meneer Lansink die alleen zijn achternaam wilde geven. "Het ligt aan de gemeente. Ze hebben ons gepasseerd. De burgemeester wist van de komst van het azc, maar er was geen overleg met ons geweest."

'Vertrouwen is weg'

Woordvoerder van het COA Bob van het Klooster herkent de kritiek op hoe het azc tot stand is gekomen. "Dat blijft een gevoelig punt", zegt hij. "Mensen vinden dat ze gepasseerd zijn door hun eigen gemeenteraad en onvoldoende betrokken zijn geweest bij de besluitvorming over het azc." Volgens hem heeft dit geleid tot een verlies van vertrouwen in de politiek. "Het vertrouwen is gewoon weg. En dat ga je niet van vandaag op morgen herstellen."

'Geen noemenswaardige incidenten'

Sinds de komst van de asielzoekers zijn er enkele incidenten geweest, vertelt locatiemanager Vroom. Zo zijn er asielzoekers die in hun kamer roken, een taxi die asielzoekers naar het azc bracht en per ongeluk aanbelde bij een omwonende, en asielzoekers die in het donker langs de weg waar hard wordt gereden lopen. 

"Dit zijn natuurlijk geen noemenswaardige incidenten, maar we hebben met de gemeente afgesproken alles te melden", zegt ze. "Dit doen we in het kader van openheid en transparantie."

"Op andere locaties worden zulke incidenten vaak niet gemeld, maar wij hebben die afspraak met de gemeente gemaakt. We zijn ook extra alert vanwege de voorgeschiedenis van het azc en de gevoeligheid rond het onderwerp", zegt ze. "We willen hiermee laten zien dat we een goed functionerend azc zijn."

Abu Ahmad kan niet wachten om naar zijn woning in Albergen te verhuizen en zijn leven weer op te pakken. Veel zorgen over hoe hij door de inwoners van Albergen behandeld zal worden heeft hij niet. "Ik denk niet dat de meeste mensen iets tegen ons hebben als asielzoekers", zegt hij. "Als ze ons beter leren kennen, zullen ze geen probleem met ons hebben."

In de onderstaande video reageren inwoners van Albergen op het openen van het asielhotel: