Sywert van Lienden en partners moeten 20 miljoen winst uit mondkapjesdeal terugbetalen aan stichting
Sywert van Lienden en zijn twee zakenpartners moeten de miljoenen die ze verdienden met de mondkapjesdeal terugbetalen. Het geld, zeker 20,7 miljoen euro, moet terug naar de Stichting Hulptroepen Alliantie (SHA) en gaat dus niet naar de staat.
De 20,7 miljoen is een voorschot op het daadwerkelijke schadebedrag. Het precieze bedrag wordt later bepaald in een aparte procedure. Naast deze civiele zaak loopt er ook nog een strafrechtelijk onderzoek naar het handelen van het drietal om de 'mondkapjesdeal'.
Sywert van Lienden en zijn compagnons Camille van Gestel en Bernd Damme hadden op het hoogtepunt van de coronacrisis voor 100 miljoen euro mondkapjes uit China verkocht aan het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS). Het drietal verdiende daar, na aftrek van belasting, zo'n 29 miljoen euro mee.
'Nooit meer geldzorgen'
In de media zeiden de drie mannen herhaaldelijk dat ze 'om niet' en dus zonder winstoogmerk handelden. Tijdens de behandeling van de zaak bleek dat Van Lienden via de chat had gezegd dat hij 'nooit meer geldzorgen' zou hebben door het sluiten van de omstreden deal.
Achteraf bleek dat ze de bestelling uitvoerden namens hun commerciële bedrijf Relief Goods Alliance (RGA) in plaats van hun Stichting Hulptroepen Alliantie (SHA). Het drietal maakt nu geen onderdeel meer uit van deze stichting.
Een goed doel
De landsadvocaat betoogde tijdens de rechtszaak dat bij het afsluiten van de mondkapjesdeal sprake zou zijn geweest van bedrog. Het ministerie dacht zaken te doen met een bv die gelieerd was aan een goed doel. Het ministerie vertrouwde erop dat er geen buitensporige marges zouden worden berekend.
De Nederlandse Staat zei recht te hebben op het geld, ook het nieuwe bestuur van de stichting SHA eiste het geld op van de drie ex-bestuurders. De staat en stichting waren allebei los van elkaar een zaak begonnen, maar omdat het om hetzelfde geld en dezelfde feiten gaat, is besloten om het samen te voegen.
Het geld gaat dus naar Hulptroepen Alliantie, een liefdadigheidsorganisatie. In het bestuur zit nu hoogleraar ondernemingsrecht Vino Timmerman en emeritus hoogleraar gezondheidszorg Pauline Meurs.
Van daaruit zullen de miljoenen kunnen gaan naar een goede doel, zoals de stichting Long Covid, schrijft de Volkskrant. Het vonnis maakt volgens de stichting Hulptroepen Alliantie 'korte metten met de argumenten waarmee Van Lienden en Van Gestel hun daden achteraf, en nog steeds, proberen goed te praten'. Zij hebben volgens de stichting 'persoonlijk ernstig verwijtbaar gehandeld en zijn dan ook aansprakelijk voor alle schade'.
Bestuderen
De staat krijgt dus niet de miljoenen terug. Uit onderzoeken en getuigenverklaringen blijkt dat bij het ministerie van VWS 'wel degelijk' bekend was dat werd gecontracteerd met de eigen bv van het drietal en dat het voor de staat niet uitmaakte of er met de mondkapjesdeal winst werd gemaakt, zo oordeelt de rechtbank.
"We gaan de uitspraak bestuderen", laat een woordvoerder van het ministerie weten. "We moeten goed kijken wat daar in staat en daarna kunnen we kijken of we vervolgstappen gaan nemen."
Sywert van Lienden laat in een verklaring weten te overwegen om in hoger beroep te gaan.
Ook nog strafzaak
Deze civiele zaak staat dus los van de strafzaak over de omstreden mondkapjesdeal. Het Openbaar Ministerie liet in november weten dat Van Lienden, Van Gestel en Damme vervolgd worden voor oplichting, verduistering, valsheid in geschrifte en witwassen.
Bekijk hier wat voormalig minister Helder (VWS) eerder over de zaak te vertellen had: