Smartphone een stoorzender in het gezin: 'We zijn allemaal verslaafd, niet alleen de jeugd'

Eén advies voor alle gezinnen heeft ze niet, waarschuwt Kimberley Galenkamp meteen. Als oudercoach die training en advies geeft over de balans tussen werk en privé en over het gezinsleven weet ze: ieder gezin is anders, ze moeten allemaal op hun eigen manier omgaan met smartphones in het gezinsleven.

Harmonie in gezin

Er is wat haar betreft wél een algemene les: "Het is voor alle gezinnen belangrijk om momenten te delen zonder telefoons. Een moment waarop je zonder afleiding de volle aandacht voor elkaar hebt. Voor volwassenen en zéker voor kinderen is het belangrijk te voelen dat ze gezien en gehoord worden. Dat is essentieel voor de harmonie in gezinnen."

Ze vestigde zelf de aandacht op het onderwerp met een bericht op haar LinkedIn-pagina, waarin ze haar pijlen richt op de QR-codes in restaurants om het menu te kunnen bekijken. "Zaten we daar opeens met z'n allen op onze telefoons te kijken", verzucht ze. "Dat voelde zó niet goed."

Thuis is het avondeten nu juist een moment waarop ze ongestoord als gezin de dag doornemen, zegt Galenkamp. "Dat hebben we zo afgesproken met elkaar. Als ik thuiskom, zet ik mijn telefoon altijd op de vliegtuigstand, zodat ik alle aandacht voor mijn gezin heb. Pas als de kinderen naar bed zijn, kijk ik er weer op."

Steeds meer gezinnen ervaren de smartphone als een stoorzender in het gezinsleven, constateert ze. En ze weet ook precies hoe lastig het is de invloed van die apparaten te beheersen. "Omdat onze maatschappij zo is ingericht dat je hem overal bij nodig hebt."

'We zijn allemaal verslaafd'

Kinderen hebben hem bijvoorbeeld nodig voor schoolwerk, voor hun planning, en voor contact met vrienden. Volwassenen ook. Simpelweg uitzetten kan daarom niet. "Dat maakt het razend ingewikkeld. Daarom zeg ik altijd: creëer een samenzijn-moment met elkaar waarop de telefoon er even niet is. Wanneer dat is, verschilt per situatie."

Het avondeten 'telefoonvrij' houden, is voor meer gezinnen de oplossing, blijkt uit reacties van lezers. "Geen schermen onder het eten en als mijn zoon door de week gaat slapen levert hij z'n telefoon in", schrijft Barbara Ergün-Kloosterman. "Van begin af aan zo gedaan, dus levert geen problemen op. Maar we zijn allemaal verslaafd, niet alleen de jeugd."

Sanneke Otten-van Uden schrijft: "Onder het eten geen telefoon. Dus dan nemen we ook niet op. Doen anderen meestal ook niet. Tijdens het eten is een gesprek aan tafel met elkaar voldoende. Met de kinderen gaat het meestal goed." Waar ze met een knipoog aan toevoegt: "Nu alleen nog een kind van 45 goed africhten."

Al ervaart niet iedereen een probleem met smartphones aan tafel, blijkt uit een bericht van Felicia: "Ik vind het juist niet storen. Tijdens het avondeten zitten de kinderen rustig te eten terwijl ze op de smartphone kijken. Het geeft rust, ook een rustigere sfeer. Alleen heel soms storend voor het slapengaan, dan is het soms lastig voor mijn zoontje om te stoppen."

'Doen wat ouders doen'

Psycholoog Galenkamp benadrukt dat het niet de kinderen zijn die de gewoonte het huishouden binnenbrengen, maar de volwassenen. "Kinderen doen niet wat ouders zeggen, maar ze doen wat ouders doen. Ze volgen het voorbeeld van de ouders. En wij zijn het, ook door de covid-periode, steeds normaler gaan vinden om altijd maar bereikbaar te zijn. Zo heeft de telefoon in gezinnen bijna ongemerkt een steeds grotere rol gekregen."

Gezinnen die het telefoongebruik als problematisch ervaren, doen er volgens haar goed aan bewuste keuzes en afspraken te maken. "Dat is minder lastig dan je denkt. Stel dat je afspreekt: geen schermen tijdens het eten, dan is dat in het begin misschien even lastig, maar het wordt al heel snel een gewoonte die normaal voelt."