Bioloog ontwikkelt Happy Bar: graanreep met darmbacterie helpt tegen depressie

"Wat we eten, bepaalt voor een belangrijk deel hoe we ons voelen", zegt Van Eeden. Dat heeft te maken met ons 'microbioom', de naam voor het totaal aan micro-organismen in ons lichaam, ook wel microben. "Microben zijn minuscule levende wezentjes. We hebben evenveel microben als cellen in ons lichaam. 95 procent ervan zit in onze dikke darm."

Stress en je buik

Deze microben voeden zich met de dingen die wij zelf eten, legt ze uit. En vervolgens maken ze energie aan, sturen ze het immuunsysteem aan, én maken ze stofjes aan die het functioneren van ons brein – en daarmee ons gemoed – beïnvloeden. Wetenschappers duiden de relatie tussen darmen en hersenen aan met de Engelse term gut-brain-axis, letterlijk vertaald de darm-brein-as.

Ze haalt als voorbeeld de documentaire Super Size Me aan, waarin de maker wekenlang alleen maar fastfood at en vervolgens last kreeg van depressieve gevoelens. "Je hebt zelf misschien ook weleens gemerkt dat je, als je spanning of stress hebt, dit vaak meteen in je buik of je darmen voelt. Ook dat laat de sterke band zien."

Wetenschappelijk onderzoek van de laatste jaren heeft aangetoond dat mensen die last hebben van depressies en angsten, een bepaalde darmbacterie missen of daar aanzienlijk minder van hebben, legt Van Eeden uit. Ze kan niet zeggen welke bacterie dat precies is, omdat de patentaanvraag van het project ervan afhangt.

Negatieve gevoelens

"Nu willen wij een voedingsproduct ontwikkelen waarin die bacterie zit, én de voedingsbodem voor deze bacterie, én de stofjes die hij produceert", zegt Van Eeden. "We hopen dat dit mensen helpt deze negatieve gevoelens te bestrijden."

Ze noemt de ontwikkeling 'de volgende generatie' van al bestaande voedingsmiddelen die iets voor de darmen doen, zoals yoghurtdrankjes of pillen. "Dat is alleen probiotica. Wij concentreren ons op deze ene bacterie en voegen er onder andere de voedingsbodem ervan aan toe."

Een vervanging van medicijnen zal het product niet worden, benadrukt ze: "Eerder een aanvulling." Ook moet nog blijken welke vorm de Happy Bar moet krijgen: een reep ligt voor de hand, maar het kan ook iets anders zijn, bijvoorbeeld een drankje.

Ook is het niet zo dat de reep alleen bedoeld is voor mensen met een probleem. "Het helpt hopelijk ook met je motivatie. Daarom zou de reep ook heel goed kunnen zijn voor sporters die een prestatie willen neerzetten. Eventueel kan het mensen die willen afvallen helpen de motivatie te vinden om meer te bewegen. We houden ook een enquête om te peilen welke mensen hierin geïnteresseerd zijn."

In de supermarkt

We moeten het product dan ook vooral niet in de categorie medicijnen voor ons zien: "Ik hoop dat het uiteindelijk in de supermarkten komt te liggen en voor iedereen beschikbaar is. Hoe we dat gaan doen, moet de komende jaren blijken."

Het team van de VU, dat naast Van Eeden ook bestaat uit hoogleraar microbiologie Remco Kort en onderzoeker Wilbert Sybesma, heeft van de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO) een werkbeurs gekregen om de komende twee jaar verder te werken aan het onderzoek, en hoe het product beschikbaar te maken voor iedereen.

In onderstaande video vertelt rapper Typhoon dat ook hij met mentale klachten kampte: