'Gebrek aan cellen voor vrouwen zorgt dat zij zwaarder gestraft worden'
Er zijn in ons land dringend meer gevangenissen nodig waar vrouwen kunnen worden geplaatst. Dat staat in een advies aan staatssecretaris van Justitie en Veiligheid Ingrid Coenradie. Bestaande justitiële inrichtingen zijn te veel op mannen gericht, en dat veroorzaakt schade bij vrouwen.
Vrouwen worden daardoor zwaarder gestraft dan mannen en hebben minder kans op een succesvolle terugkeer in de samenleving, staat in het advies van de Raad voor Strafrechtstoepassing en Jeugdbescherming (RSJ).
De onderzoekers hebben de Nederlandse situatie getoetst aan de zogenoemde Bangkok Rules van de Verenigde Naties. Hierin zijn richtlijnen vastgelegd voor vrouwen in detentie.
Vrouwen in de cel hebben vaker dan mannen last van complexe psychische problemen en zij zijn vaker zelf slachtoffer geweest, zegt de RSJ. Tijdens hun verblijf in een justitiële inrichting zijn vrouwen meer sociaal geïsoleerd dan mannen en krijgen zij weinig steun vanuit hun netwerk en weinig bezoek.
Verder van huis
Gedetineerde vrouwen hebben doorgaans minder strenge beveiliging nodig. In het huidige systeem wordt daar niet genoeg rekening mee gehouden. Ook zijn er te weinig mogelijkheden om ze in hun eigen regio vast te zetten. Veel vrouwen zitten daardoor ver van hun woonomgeving en netwerk. Dit leidt onder meer tot problemen in het onderhouden van contact met bijvoorbeeld kinderen.
Thema's als moederschap, gezondheid van vrouwen en praktische voorzieningen moeten meer aandacht krijgen in het beleid, schrijft de RSJ. Ook moet er geïnvesteerd worden in voldoende voorzieningen, bijvoorbeeld op woon- en werkgebied, voor vrouwen na vrijlating.
Seksueel wangedrag
Begin vorig jaar bleek uit een rapport nog dat seksueel grensoverschrijdend gedrag een groot probleem is in Nederlandse vrouwengevangenissen. Door de machtspositie van cipiers zou dit op grote schaal voorkomen. In 2023 kwam naar buiten dat in de vrouwengevangenis in het Utrechtse Nieuwersluis sprake was van tongzoenen, orale bevrediging en relaties tussen medewerkers en gedetineerden.
Vrouwelijke gedetineerden zitten in Nederland op drie locaties. Volgens cijfers van de Dienst Justitiële Inrichtingen worden daar jaarlijks ongeveer 3000 vrouwen vastgezet (5,9 procent van de jaarlijkse instroom). Volgens de laatste cijfers van TBS Nederland zijn er 82 vrouwelijke tbs-patiënten. Het gemiddeld aantal tbs'ers (in 2022) was 1536.
Dagelijkse update
Wil jij iedere middag een selectie van het belangrijkste nieuws en de opvallendste verhalen in je mail? Meld je dan nu aan voor de dagelijkse update.