Lottes ex dreigde, schreeuwde en wilde totale controle: 'Moet strafbaar worden'

Dat laatste is precies wat Amnesty wil veranderen. De organisatie heeft staatssecretaris Ingrid Coenradie (Justitie en Veiligheid) een boek aangeboden met de verhalen van elf slachtoffers.

Niets aan de relatie van Lotte wees erop dat dit kon gebeuren, vertelt ze. 2,5 jaar was ze heel gelukkig met hem. Het was stabiel, ze woonden heel prettig samen. "Maar toen kwam ik erachter dat hij vreemd was gegaan. Ik wilde bij hem weg, en toen veranderde hij als een blad aan een boom."

'Ik lag op de grond te huilen'

Waar eerder sprake was van een gelijkwaardige relatie, probeerde hij nu haar hele leven te domineren. "Hij maakte mijn vrienden zwart, ik mocht maar twee mensen inlichten over onze problemen, van wie één mijn moeder moest zijn. En hij schoot totaal uit z'n slof als ik in zijn ogen iets verkeerd deed."

Het was niet zomaar uit z'n slof schieten. "Iedereen is weleens boos. Maar hij stond dan uren te schreeuwen, ik lag op de grond te huilen."

Zomaar weggaan? Onmogelijk. Lottes ex dreigde met zelfmoord als ze hem daadwerkelijk zou verlaten. "Dan ga je niet zo makkelijk weg. Uiteindelijk heb ik het vijf of zes keer geprobeerd."

870.000 slachtoffers

Ook moeilijk: het geweld was niet continu, niet ieder uur van de dag. "Hij kon ook spijt hebben, zeggen dat hij het wilde verbeteren. Maar er hoefde maar dít te gebeuren, en alles was weer mis."

Lotte zou net als vele andere slachtoffers graag zien dat psychisch geweld expliciet strafbaar wordt gesteld. Het is iets waar staatssecretaris Coenradie mee bezig is, maar een concreet wetsvoorstel ligt er nog altijd niet. Jaarlijks zijn er 870.000 slachtoffers in Nederland, becijferde het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS).

Donderdag overhandigde Amnesty een boek aan Coenradie waarin de verhalen van elf slachtoffers zijn opgetekend. Coenradie beloofde in oktober vorig jaar te gaan werken aan een wetsvoorstel. "Ik ben heel erg benieuwd hoe dat eruit gaat zien", zegt senior medewerker mensenrechten Martine Goeman van Amnesty. 

'Slachtoffers onvoldoende beschermd'

"De wet beschermt de slachtoffers nu niet voldoende en is niet in lijn met de verdragen die zijn getekend", zegt Goeman. "Zoals het verdrag van Istanboel, dat als doel heeft om geweld tegen vrouwen en huiselijk geweld uit te bannen."

Psychisch geweld gaat in sommige gevallen ook vooraf aan femicide, vrouwenmoord. "Het is de hoogste tijd dat we de wet aanpassen omdat we slachtoffers tot op de dag van vandaag onvoldoende beschermen."

Het zou veel betekenen, ook voor Lotte. "Het zou erkenning betekenen dat dit echt geweld is. Mijn hele leven lag overhoop en je wordt totaal niet serieus genomen. Iedereen is echt welwillend, maar mensen in mijn omgeving hebben totaal niet begrepen hoe erg het was."

'Werd je geslagen?'

Zo was de eerste vraag die Lotte altijd kreeg als ze vertelde over de situatie: 'Werd je geslagen?'. "Als ik dan met nee antwoordde, voelde je de aandacht verslappen."

Ze voelde en zag dat mensen fysiek geweld gevoelsmatig veel erger vinden dan psychisch geweld. "Maar psychisch geweld is echt heel ernstig. Het is echt heel erg belangrijk dat mensen dat gaan zien."

Lotgenoten

Lotte voelde zich niet serieus genomen in haar eigen omgeving, maar werd ook bij instanties van het kastje naar de muur gestuurd. "Ik begon bij Veilig Thuis, maar daar kreeg ik te horen dat ze voornamelijk fysiek geweld en situaties met kinderen deden. Ik werd doorgestuurd naar een maatschappelijk werker, die me weer doorstuurde naar Slachtofferhulp. Die gaven geen hulp voor partnergeweld. En naar de politie kon ik ook niet."

Uiteindelijk kwam Lotte terecht bij hulpverleningsorganisatie FIOM, daar kwam ze in een steungroep. Lotte: "Een geluk, want in de meeste woonplaatsen is er geen maatschappelijke hulp voor slachtoffers van partnergeweld."

"De training vond ik niet goed, want het kwam heel neerbuigend over. Maar ik ontmoette wel lotgenoten. En dat hielp enorm." Ze kwam los van haar ex, hij werd opgenomen in een kliniek. "Daardoor werd het iets makkelijker om te vertrekken", zegt ze erover.

Erkenning

Lotte is schrijver, en schreef een boek over wat haar is overkomen. In 'wat liefde kan doen', beschrijft ze in romanvorm het hele proces. "Toen mensen in mijn omgeving dat van begin tot eind lazen, begrepen ze pas echt hoe erg het was."

Erkenning dus. Dat kreeg ze toen pas echt. Maar het is niet genoeg. Psychisch geweld strafbaar stellen zou een groot verschil maken. Voor Lotte, voor de elf slachtoffers in het boek dat werd gegeven aan de staatssecretaris, en voor vele anderen. Nu kijken waar Coenradie mee komt.