Tientallen wetenschappers uit VS willen mogelijk uitwijken naar Nederland: 'Voelen zich bedreigd'
Tientallen onderzoekers uit de Verenigde Staten hebben navraag gedaan over de mogelijkheid om naar Nederland te komen. Ze hebben vragen gesteld over een speciale regeling voor bedreigde wetenschappers uit conflictgebieden. Onder de regering-Trump dreigen wetenschappers hun baan te verliezen.
Het Netherlands Institute for Advanced Study (NIAS) kreeg in de afgelopen weken veel vragen van Amerikanen over het zogeheten 'Safe Haven Fellowship Programma'. De vragen komen niet uit de lucht vallen: zo zegt een woordvoerder van het NIAS dat de wetenschap ernstig onder vuur is komen te liggen in de Verenigde Staten.
Miljoenenfonds
"Vakgebieden zijn ongewenst verklaard, bepaalde woorden mogen niet meer gebruikt worden, de regering dreigt universiteiten met het korten van honderden miljoenen aan budgetten. Nederlanders die samenwerken met Amerikanen hebben vragenlijsten ontvangen", meldt de woordvoerder.
Vorige week werd al bekend dat minister Eppo Bruins (Onderwijs) met een speciaal fonds komt om snel tientallen topwetenschappers naar Nederland te halen. Hoewel de minister het niet expliciet zei, lijkt de geldpot vooral bedoeld voor wetenschappers die in de Verenigde Staten werken en hun banen dreigen te verliezen door de regering-Trump.
Toch zegt het NIAS verbaasd te zijn door de interesse in Nederland. Het fellowship is namelijk bedoeld als speciale regeling voor bedreigde wetenschappers uit conflictgebieden. Zo hebben op dit moment twee onderzoekers uit de Gazastrook en twee uit Oekraïne een plek in Nederland.
"Dat Amerikanen zich zo bedreigd voelen dat ze gebruik willen maken van een regeling die bedoeld is voor onderzoekers uit plekken als Soedan of de Gazastrook, is shockerend. Dit hebben we nog nooit gezien", zegt de woordvoerder.
Vakgebieden
De Amerikaanse interesse komt vooral van mensen die in de klimaatwetenschappen, sociale wetenschappen en geesteswetenschappen actief zijn. Vooralsnog vragen de Amerikanen alleen informatie op. Er zijn dus nog geen concrete aanmeldingen.
Bekend is dat sinds Donald Trump weer aan de macht is veel wetenschappers in onzekerheid zitten. In de afgelopen weken zijn miljoenen dollars aan beurzen en onderzoek ingetrokken.
De Nederlandse neurowetenschapper Jeroen van Baar doet onderzoek naar mentale gezondheid aan de Columbia University in New York. Twee weken geleden kreeg hij ineens te horen dat zijn beurs werd stilgezet. Meer over Van Baar en andere onderzoekers zie je in deze video:
Het NIAS verwacht over een paar maanden te besluiten wie een plek in het fellowship krijgen. Een commissie beoordeelt daarvoor het onderzoek dat de aanvragers in Nederland willen doen, maar kijkt ook hoe schrijnend hun situatie is.