Strenge wetgeving rond abortus in Alabama: 'Er gaan meer staten volgen'

Alabama is de zoveelste Amerikaanse staat die strenge abortuswetgeving hanteert. Een paar weken geleden kwam de staat Georgia ook al met strenge wetgeving. Vijf vragen aan Michiel Klaassen van de RTL Nieuws redactie in New York.

1. Eerst even over Alabama. Zijn abortussen daar helemaal niet meer toegestaan?

Het parlement van de staat Alabama is akkoord gegaan met een wet die abortus in bijna alle gevallen verbiedt. De enige uitzondering is als de moeder in levensgevaar is. Maar een zwangerschap afbreken na een verkrachting of incest is verboden.

De wet is overigens nog niet van kracht: de Republikeinse gouverneur van Alabama, mevrouw Kay Insley, moet de wet nog ondertekenen. De verwachting is dat zij dat binnenkort zal doen. Als de wet van kracht is, kunnen dokters die een abortus uitvoeren gevangenisstraffen krijgen tot 99 jaar.

2. Abortus is hier in Nederland al zo'n 35 jaar toegestaan. Hoe zit dat in de Verenigde Staten? 

In Amerika woedt het debat over abortus al sinds 1973. Dat is het jaar waarin het Hooggerechtshof van de VS besloot dat een vrouw in het eerste trimester het recht heeft om te kiezen voor een abortus. Deze rechtszaak staat bekend als 'Roe vs. Wade'.

Maar in Amerika hebben de staten ook veel macht, en de laatste tijd hebben veel staten (zoals Alabama deze week) wetten aangenomen die het recht op abortus juist inperken. De verwachting is dat die wetten zullen worden aangevochten bij de rechter. En dat is precies de bedoeling van veel tegenstanders van abortus: zij willen doorvechten tot aan het Hooggerechtshof, zodat het hof zich opnieuw uitspreekt over abortus.

En dan komt het: anders dan in 1973 zit daar nu een conservatieve meerderheid, mede dankzij benoemingen van president Trump. De kans bestaat dus dat het hof een streep zet door Roe vs. Wade en dat in sommige staten de strenge abortusregels gaan gelden die de parlementen daar hebben aangenomen.

3. In welke staten is het nog meer verboden, en waarom juist daar?

De laatste tijd zijn er veel strenge abortuswetten aangenomen in staten in het Middenwesten en in het Zuiden. Deze gebieden zijn conservatiever dan kuststaten als New York en Californië, en het parlement in dit soort staten is vaak in handen van de Republikeinen. Veel Republikeinen staan heel kritisch tegenover abortus: sommigen vinden het gelijk staan aan moord.

4. Hoe kijkt de gemiddelde Amerikaan naar abortus? 

Amerikanen zijn op veel onderwerpen een stuk linkser geworden de afgelopen decennia. Over zaken als het homohuwelijk is de VS liberaler gaan denken, bijvoorbeeld. Maar op het gebied van abortus zijn er maar weinig verschuivingen. Ongeveer de helft van de Amerikanen vindt dat abortus in bepaalde gevallen mogelijk moet zijn. Dertig procent vindt dat abortus altijd mogelijk moet zijn, en twintig procent is voor een verbod. Deze verhoudingen liggen al ongeveer veertig jaar vast. Ter vergelijking: ruim zeven op de tien Nederlanders (72 procent) zijn enigszins tot zeer sterk voorstander van abortus, blijkt uit onderzoek van TNS Nipo (pdf).

5. Gaan meer staten strenge abortuswetgeving invoeren?

De verwachting is van wel. In Missouri, een staat op het grensgebied van het Midden-Westen en de Zuidelijke Verenigde Staten, praat het parlement ook over een strengere abortuswet. Conservatieve wetgevers denken dat dit hét moment is om de strijd over abortus op de spits te drijven.

Voor het eerst in decennia leunt het Hooggerechtshof duidelijk naar een rechtse, conservatieve kant. Als de strijd door het Hooggerechtshof wordt beslecht, kan het maar zo gebeuren dat Roe vs. Wade definitief verleden tijd zal zijn.