75 jaar vrij, maar Indonesië is nog lang niet waar het had kunnen zijn

Is het groot feest in Indonesië?

"Onafhankelijkheidsdag is een belangrijke dag, zeker nu 75 jaar wordt gevierd. Overal klinkt het volkslied "Indonesia Raya." Bussen werden stopgezet en er klonken sirenes om 10.17 uur, het tijdstip waarop op 17 augustus 1945 de onafhankelijkheid werd uitgeroepen door Soekarno.

Het wordt nu beperkter gevierd vanwege corona. Normaal gesproken zijn er grote optochten in de steden. Ook zijn er buurtfeesten met koekhappen etc. In Jakarta is er een officieel feest met een parade. Daarbij wordt de vlag gehesen door een scholier die weken van tevoren is getraind. Afgevaardigden van ambassades en voormalige presidenten zijn daarbij aanwezig.

Soms wordt er bij wijze van spel met bamboestokken door de straten gegaan. Die bamboestokken werden destijds bij gebrek aan wapens ook gebruikt om de Nederlanders te verjagen. "

Waar denken Indonesiërs aan op Onafhankelijkheidsdag? Aan de Nederlandse onderdrukking?

"Er wordt niet veel meer stilgestaan bij de tijd van de Nederlandse koloniale overheersing, maar meer bij het onafhankelijk zijn. Nederland is meer met het eigen verleden bezig en zeker met de politionele acties die volgden op het uitroepen van de onafhankelijkheid.

Nederland is bezig met een groot onderzoek naar wat er in die tijd is gebeurd. Van Indonesië had dat niet gehoeven. Het Nederlandse onderzoek dwingt het land ook terug te kijken naar het eigen verleden. In de 32 jaar dat dictator Soeharto aan de macht was is er natuurlijk ook sprake van onderdrukking geweest."

Politionele acties

Tussen 1945 en 1949 verzette Nederland zich fel tegen de onafhankelijkheid en probeerde die met geweld ongedaan te maken. Politionele acties werden die genoemd, dat klinkt sympathieker dan oorlog.

Uiteindelijk, onder internationale druk, haalde Den Haag bakzeil en droeg op 27 december 1949 de soevereiniteit over. Die datum werd ook lang beschouwd als het moment dat Indonesië onafhankelijk werd. Pas in 2005 veranderde dat en accepteerde Nederland 17 augustus 1945 als onafhankelijkheidsdatum.

Jij komt er nog regelmatig, hoe kijken ze nu tegen Nederlanders aan?

"Nederlanders worden absoluut niet met de nek aangekeken vanwege het koloniale verleden. Een taxichauffeur zal er wel eens over beginnen, maar niet op een negatieve manier. Ik heb wel eens de Max Havelaar film met Indonesiërs bekeken. Ik schaamde mij een beetje, maar Indonesiërs zeiden tegen mij: jij was toen toch nog helemaal niet geboren?

Ook heb ik voor RTL Nieuws reportages gemaakt in Rawagede waar weduwen een schadevergoeding hebben gekregen omdat hun mannen zijn doodgeschoten door de Nederlanders. Hetzelfde op Sulawesi. Maar het feit dat ik uit Nederland kwam was daarbij geen enkel probleem. Nederlanders hebben absoluut geen slecht imago in Indonesië.

In het verleden heeft de koloniale tijd nog wel eens tot politieke spanningen geleid. Nederland had de neiging om met het vingertje richting Indonesië te wijzen. Daar waren ze in Jakarta absoluut niet van gediend."

 

Hoe staat het er voor in Indonesië na 75 jaar onafhankelijkheid?

"Indonesië is nog lang niet waar het had kunnen zijn. Met 268 miljoen inwoners is er een gigantisch potentieel. Het land heeft veel natuurlijke rijkdommen. Je stopt iets in de grond en het groeit.

Het probleem is alleen dat in de tijd van Soeharto maar een paar mensen profiteerden van de rijkdom. De corruptie is en was enorm. Net als het verschil tussen arm en rijk. Er zijn mensen die van gekkigheid niet weten wat ze met hun geld moeten doen, ondertussen leven tientallen miljoenen mensen onder de armoedegrens."

"De afgelopen jaren groeide de middenklasse sterk. Het lukte Indonesië om steeds meer mensen boven de armoedegrens te laten uitkomen. Maar het Coronavirus duwt miljoenen mensen weer de armoede in.

Honger of corona

De Indonesische economie is net als de rest van de wereld hard getroffen. Er zijn wel hulpprogramma's van de overheid maar niet zoals in Nederland. In Indonesië moeten veel mensen naar buiten om geld te verdienen voor het eten van die dag. Dan heb je de keuze tussen honger of corona. Je ziet de Indonesische regering dan ook worstelen tussen de economie en gezondheid."

"Veel mensen hadden hun hoop gevestigd op president Jokowi. Ze hoopten dat het hem als buitenstaander van de politieke elite zou lukken om het land te veranderen. Maar Jokowi moet schipperen tussen de politieke elite en luidruchtige moslimgroeperingen. Ook lijkt hij het land steeds meer met harde hand te leiden, maar dat vindt lang niet iedereen erg. 

Groot verschil tussen arm en rijk

Indonesië heeft de potentie om uit groeien tot een van de grootste economieën ter wereld. Het land moet dan wel iets doen aan bijvoorbeeld de corruptie, het grote verschil tussen arm en rijk en het verbeteren van het onderwijs. "