In Suriname krijgen mensen onder de 60 wél AstraZeneca: 'Blij mee'

De prikken komen bovenop de 500.000 tot 750.000 doses AstraZeneca die later deze maand naar verwachting worden geleverd. 

In Suriname werd eind mei een totale lockdown afgekondigd. Voor de ziekenhuizen geldt code zwart, voor Suriname als land code paars, het hoogste risiconiveau. Ziekenhuizen liggen stampvol en artsen moeten kiezen welke patiënten ze behandelen. Dagelijks komen er 250 besmettingen bij en vallen er 4 tot 10 doden.

De crisis op de ic-afdelingen is lastig onder controle te krijgen door een tekort aan personeel, hulpmiddelen en medicijnen. Nederland stuurde vorige week zuurstofcontainers, persoonlijke beschermingsmiddelen en een medisch team. 

En nu dus de extra vaccins. In Suriname krijgt iedereen boven de 18 AstraZeneca. Een ander vaccin is er nu niet. Bovendien is de bevolking in Suriname grotendeels jonger dan 60. De directeur van het ministerie van Volksgezondheid in Suriname Rakesh Sukul is er 'vreselijk blij' mee, vertelt hij aan RTL Nieuws. "Met een hoog dekkingspercentage aan gevaccineerden kunnen we uit deze misère komen."

Dat het vaccin in Nederland niet wordt gegeven aan mensen jonger dan 60 omdat er een heel kleine kans is op zeldzame trombose, is voor hem geen drempel voor het gebruik van AstraZeneca in zijn land. "Nederland gebruikt alle beschikbare data en bekijkt welke leeftijdsgroepen welk vaccin kunnen gebruiken. Als je die luxe hebt, mag je dat toepassen. Maar als je die niet hebt, moet je kijken wat er toepasbaar is. Zolang het veilig is."

Ernstige bijwerkingen AstraZeneca

Sommige mensen kunnen na toediening van het vaccin last krijgen van zowel bloedstolsels (trombose) als een laag aantal bloedplaatjes (trombocytopenie). Dat gebeurt volgens het College Ter Beoordeling Van Geneesmiddelen in minder dan 0,01 procent van de gevallen. 

De zeldzame combinatie, die de naam TTS heeft gekregen, kan dodelijk zijn. In Nederland hebben zeker zestien mensen die klachten gekregen na vaccinatie met AstraZeneca. Twee van hen zijn eraan overleden. Ongeveer 2 miljoen mensen in Nederland hebben het AstraZeneca-vaccin gekregen.

En dat is het, zegt hij. "Wij werken met de adviezen van de WHO, en die leggen geen leeftijdsrestricties op rond AstraZeneca. Bovendien is iedereen boven de 18 in het Verenigd Koninkrijk gevaccineerd met AstraZeneca." Mochten mensen toch last krijgen van ernstige bijwerkingen, dan kunnen ze geholpen worden. "Er zijn speciale medicijnen besteld voor bijwerkingen."

Waar er voorheen nog een vaccinatieschema was op basis van leeftijd, medische risico's en bepaalde beroepen, mag nu iedereen naar de verschillende prikpunten in het land. Daar worden mensen gevaccineerd en krijgen ze vervolgens een vaccinatiebewijs.

Tot nu toe zijn er in totaal 112.000 prikken gezet en zijn iets meer dan 22.000 van de bijna 600.000 Surinamers volledig gevaccineerd. In het afgelopen weekend werd er met 11.000 prikken een record-aantal gezet, zegt Sukul. Dat komt volgens hem door het nieuws dat er voldoende vaccins komen, maar ook door de ernst van de situatie. "Mensen zien dat veel mensen om hen heen in het ziekenhuis belanden en een deel komt te overlijden."

De 50-jarige Lucien ziet die angst ook om hem heen. Maar hij wil absoluut geen AstraZeneca in zijn lichaam laten spuiten. "Je hoort er nooit iets positiefs over. Ik ben niet tegen vaccineren, maar geen Astra voor mij. Het verbaast me dat Nederland zoveel Astra naar Suriname wil sturen. In Nederland is het afgekeurd voor onder de 60. Waarom moeten wij het met open armen ontvangen?"

Ook de bereidwilligheid om zoveel AstraZeneca naar Suriname te sturen, wekt bij hem twijfels. "Waarom niet combineren met een vaccin met minder slechte reclame, zoals Pfizer of Janssen." Het geeft hem het gevoel dat de afdankertjes naar Suriname komen. "Dat vind ik niet zo leuk van Nederland. Maar Suriname is in een diep dal dus men denkt: laten we het maar nemen. Er is geen geld om andere vaccins te kopen."

Ander vaccin

Een ander vaccin wil hij wel. "Die hebben ook bijwerkingen maar Pfizer en Jansen hebben internationaal toch positievere reacties. Vanaf het moment dat Astra naar buiten kwam, waren er alleen maar problemen. Dan stopt men, dan gaat men door."

Hij is zelf niet bang in de tussentijd corona te krijgen. "Als je zoveel mogelijk thuisblijft, hoef je niet echt te vrezen denk ik. Je moet wel voorzichtig zijn. Ik leef de maatregelen na. Ik ben daarom niet bang om covid op te lopen."

Het imagoprobleem van AstraZeneca in Nederland

Sinds er meldingen waren van ernstige bijwerkingen, kampt het vaccin AstraZeneca met imagoproblemen. Begin april kwam het Europees Geneesmiddelenbureau (EMA) met de conclusie dat er mogelijk een verband is tussen het AstraZeneca-vaccin en zeldzame trombose. 

Kort daarop kwam de Gezondheidsraad met het advies om helemaal te stoppen met het AstraZeneca-vaccin voor mensen onder de 60 jaar. Er is een heel kleine kans op zeldzame trombose na een coronavaccinatie van AstraZeneca.

De 54-jarige Gerold is één van de mensen die deze week wel een vaccinatiebewijs hoopt te halen. "Ik ben er heel blij mee." Waar de vaccinatiebereidheid volgens hem eerst laag was - 'mensen zagen het nut er niet van in'- staan er nu rijen voor de priklocaties. "Het gaat rap nu, er wordt als gekken gespoten. Het is vreselijk, je staat uren in de rij. Maar koste wat kost, komende week wil ik mijn vaccinatie halen."

Hij is blij met AstraZeneca, ondanks dat het vaccin in Nederland niet bij mensen onder de 60 wordt geprikt. "De Europese Standaarden zijn érg hoog. Ik las dat het trombosegevaar zit bij 1 op de 100.000 mensen. Wanneer je alle Surinamers, zo'n 600.000 mensen, hebt gevaccineerd, heb je mogelijk zes mensen met ernstige bijwerkingen. Het gevaar is dus erg klein. Ik denk dat je stomme pech moet hebben."

Bijwerkingen

Meer dan dertig mensen in zijn omgeving gingen hem al voor, zegt hij. "Er was er één die duizelig was, hoofdpijn had en diarree. De rest had lichte bijwerkingen, zoals wat koorts. Als iedereen in je directe omgeving zo weinig verschijnselen heeft gehad, maakt het dat voor jou laagdrempeliger." 

Als hij het vaccin eenmaal heeft gehad, zal hij zich veiliger voelen, denkt hij. "Je wilt nog steeds geen corona krijgen, maar je hoeft niet aan de beademing als je het wel krijgt. Het maakt me niet losbandig, maar het geeft me wel een prettiger gevoel. Want het loopt uit de hand hier. Het enige dat de situatie hier kan controleren, is een vaccin."

En dan zijn er nog twijfelaars, zoals Vanity (33). "De geruchten over de bijwerkingen van AstraZeneca houden me tegen." Anderzijds heeft Vanity longproblemen en is ze bloeddrukpatiënt. De kans op een ernstig verloop van corona is dus groter. "Ik zit in tweestrijd en weet niet wat waar is."

Dagelijks zoekt ze naar informatie op het internet en stelt ze vragen aan een kennis die verpleegkundige is. Wat de doorslag moet geven? "Als anderen de vaccinaties uit Nederland nemen en geen complicaties krijgen, denk ik dat ik ook ga. "