Abortustoerisme in New York: 'Ik zou willen dat we dit werk niet hoefden te doen'
In de Amerikaanse staat Texas is een abortus na zes weken zwangerschap nu illegaal. Veel vrouwen weten dan nog niet eens dat ze zwanger zijn. Wanneer ze erachter komen is het voor 85 procent te laat. Het betekent dat ze voor een abortus naar een andere staat moeten afreizen. Dit leidt tot een nieuw soort geld- en tijdrovende markt: abortustoerisme.
Niet alleen in Texas, ook in andere staten willen wetgevers het moeilijker maken om een abortus te ondergaan. De verwachting is daardoor dat het abortustoerisme in New York toeneemt, waar een abortus tot 24 weken zwangerschap in de zwangerschap legaal is.
Eigen kliniek
"We zullen een stuk meer patiënten van buiten de stad krijgen", zegt Merle Hoffman, directeur van het Choices Women's Medical Center in New York City. Hoffman strijdt al meer dan vijftig jaar voor abortusrechten. In haar kliniek zien ze nu twee tot vijf patiënten van buiten New York per week. Ze verwacht dat dit er steeds meer gaan worden. "Sommigen zullen naar New York moeten vliegen voor een abortus."
New York heeft het hoogste aantal abortussen van de Verenigde Staten. Per jaar ondergaat 3 procent van de vruchtbare vrouwen een abortus. In Nederland is dat bijvoorbeeld minder dan 1 procent.
De nieuwe wet in Texas is de strengste in heel Amerika. Veel andere staten zijn hun abortuswetgeving ook aan het aanpassen. In de afgelopen tien jaar zijn er in verschillende staten meer dan 500 nieuwe wetten ingediend om abortus in te perken. Landelijk is het krijgen van een abortus een grondwettelijk recht sinds 1973, door een uitspraak van de hoogste rechter in de beroemde zaak Roe v. Wade. Maar staten kunnen binnen dit recht zelf de voorwaarden bepalen.
Volgens Hoffman raken de nieuwe wetten vooral vrouwen die al een zwakkere positie in de samenleving hebben. "Het is een aanval op makkelijke doelwitten", zegt Hoffman. "In veel staten vergoedt de verzekering geen abortus, waardoor het alleen betaalbaar is voor rijkere vrouwen." Met meer vermogen is het ook makkelijker om naar een andere staat reizen voor de ingreep.
Om ook armere vrouwen te helpen, werken organisaties in New York samen met verschillende abortusfondsen in de stad. Karen Duda is een van de vrijwilligers van de Haven Coalition, die vrouwen uit andere staten opvangen in de stad. "Wij geven ze een plek om te slapen en rijden ze van en naar de kliniek", vertelt Duda. De vrijwilligers helpen veel vrouwen uit omliggende staten zoals Connecticut en New Jersey. Sommigen reizen zelfs helemaal vanuit Florida naar New York.
De vrouwen hebben verschillende redenen om naar New York te komen. "Soms zijn ze al te ver in de zwangerschap, of hebben ze niemand om hen te helpen naar een kliniek te komen. Vaak is er gewoon geen kliniek in hun buurt", zegt Duda. "Ik zou willen dat wij dit werk niet hoefden te doen. Het is verschrikkelijk dat iemand niet de nodige gezondheidszorg kan krijgen."
10.000 dollar voor verklikkers
Door de nieuwe wet in Texas zullen mogelijk nog meer klinieken sluiten en meer vrouwen afgeschrikt worden van een abortus. Aan de wet is zelfs een soort 'verklikkersbonus' toegevoegd. Hierin staat dat niet alleen de patiënt en de arts, maar ook de taxichauffeur aangeklaagd kan worden voor betrokkenheid bij een abortus na zes weken. Burgers kunnen elkaar aangeven en krijgen een beloning van 10.000 dollar als ze een rechtszaak winnen.
"Abortus mag dan wel in theorie legaal zijn, maar het wordt zo haast onmogelijk", zegt Hoffman. Vrouwen in Texas die het niet kunnen betalen om te reizen moeten de zwangerschap uitdragen. Klinieken zullen moeten sluiten door boetes en rechtszaken. Hoffman is bang dat zwangeren nu zonder medische hulp zelf gaan proberen een abortus uit te voeren. Ze vindt het onterecht dat vrouwen hun keuzevrijheid rondom het krijgen van kinderen kwijtraken. "Vrouwen verliezen iets waarvan ze dachten dat ze het hadden vrijgesteld: een grondwettelijk recht op een abortus."