Laatste dag voor drie Duitse kerncentrales, Nederland wil ze juist bouwen
Terwijl Nederland stappen zet om twee nieuwe kerncentrales te bouwen, gaan vandaag drie kerncentrales in Duitsland dicht. Het land houdt er dan nog drie over, die over een jaar sluiten.
Duitsland stopt dus helemaal met kernenergie om stroom op te wekken. Het besluit is al in 2011 genomen. Directe aanleiding was de kernramp in het Japanse Fukushima.
Maar er is altijd veel kritiek geweest op kernenergie, zegt correspondent Jeroen Akkermans. "Als treinen met kernafval begonnen te rijden, dan had je de poppen aan het dansen. Actievoerders ketenden zich vast aan de rails, en de politie was massaal op de been." De protesten waren een jaarlijks terugkerend ritueel. Het draagvlak voor kernenergie is daardoor veel lager dan in Nederland.
Nu voorziet kernenergie nog 12 procent in de energiebehoefte van de Duitsers. Dat is eind volgend jaar nul. Nederland gaat juist de andere kant op. Het kabinet wil twee nieuwe kerncentrales laten bouwen, zo staat in het nieuwe regeerakkoord. Vijf miljard trekt de regering er voor uit en de huidige kerncentrale in Borssele blijft langer open.
Energiemix
Het idee is dat kernenergie een aanvulling wordt op zon- en windenergie. "We hebben ook betrouwbaar vermogen nodig," zegt Wim Turkenburg, emeritus hoogleraar Natuurwetenschap en Samenleving aan de Universiteit Utrecht. "Op zon- en windenergie kan je niet altijd rekenen. Als we willen stoppen met aardgas en kolen en geen biomassa willen, dan kom je bij kernenergie uit," zegt Turkenburg. Op grote schaal waterstof produceren ziet hij de komende decennia ook niet gebeuren.
Kernenergie in Nederland
Op dit moment is de kerncentrale in het Zeeuwse Borssele de enige die stroom levert in Nederland. Deze kerncentrale van 485 megawatt zorgt voor zo’n 3 procent van de benodigde elektriciteit in ons land. Het is een oude centrale. Hij stamt uit 1973.
De kerncentrale Dodewaard in de Betuwe was in 1969 de eerste Nederlandse kernenergiecentrale. In 1997 werd met de elektriciteitsproductie gestopt.
Duur en duurt lang
Groot voordeel is dat kerncentrales nauwelijks C02 uitstoten, maar er kleven ook nadelen aan. Ze zijn heel duur om te bouwen, Nederland heeft geen kennis in huis, en voordat een centrale één kilowattuur heeft opgewekt ben je minstens vijftien tot twintig jaar verder.
Daar komt nog wat bij: als een centrale eenmaal draait kan het niet opboksen tegen de prijs van zon- en windenergie, waardoor kerncentrales in de praktijk weinig draaiuren zullen maken.
Vasthoudendheid nodig
"Technisch kan het gewoon, maar ze zijn gewoon heel duur," zegt Heleen de Coninck, hoogleraar Klimaatbeleid aan de TU Eindhoven. Ze wijst er op dat 5 miljard niet voldoende zal zijn. Er zal meer belastinggeld tegenaan moeten en het vereist koersvast politiek beleid op dit punt.
"De komende 5 kabinetten zullen dit vol moeten houden. Het grote gevaar is dat we zeggen dat we het gaan doen. Dat we alvast de C02-besparingen in de boeken zetten, en dat we het uiteindelijk toch niet gaan doen. Omdat de kosten te hoog zijn, of draagvlak is verdwenen. Daar ben ik bang voor, dat we onze klimaatdoelstellingen uiteindelijk niet kunnen realiseren."
Ambiteuze oosterburen
In Duitsland denken ze het zonder kernenergie te kunnen. In 2030 moet tachtig procent opgewekt worden door wind en zon. Nu ligt dat percentage op 41 procent. In dat zelfde jaar wil Duitsland ook alle kolencentrales sluiten, acht jaar eerder dan gepland.
Het zijn ambitieuze plannen en dan mag de stroom niet uitvallen als de wind een keer niet waait. Duitsland kan daarvoor terugvallen op waterkracht, biomassa- en gascentrales.
Kernafval
De kerncentrales gaan definitief dicht, maar het kernafvalprobleem is nog niet opgelost. In de stad Gorleben is een tijdelijke verzamelplaats voor het afval ingericht. Het zou daar uiteindelijk de zoutmijnen ingaan, maar die plek wordt niet langer geschikt geacht. Akkermans: "Zolang er voor het kernafval geen oplossing is, moet je niet aan kernenergie beginnen. Zo kijken de Duitsers er tegenaan."
Frankrijk en België
De Belgische regering blijft afkoersen op sluiting van beide kerncentrales, maar een definitief besluit daarover is uitgesteld. Het land wil niet dat sluiting van Tihange en Doel leidt tot stroomtekorten.
In Frankrijk willen ze juist meer kerncentrales bouwen. Het land heeft er 56 en meer dan 70 procent van alle elektriciteit in het land wordt opgewekt met kernenergie. Als het aan de Franse president Macron ligt komen er nog zes nieuwe kerncentrales bij.
